1. അതിന്നു മോശെഅവര് എന്നെ വിശ്വസിക്കാതെയും എന്റെ വാക്കു കേള്ക്കാതെയുംയഹോവ നിനക്കു പ്രത്യക്ഷനായിട്ടില്ല എന്നു പറയും എന്നുത്തരം പറഞ്ഞു.

1. AND MOSES answered, But behold, they will not believe me or listen to and obey my voice; for they will say, The Lord has not appeared to you.

2. യഹോവ അവനോടുനിന്റെ കയ്യില് ഇരിക്കുന്നതു എന്തു എന്നു ചോദിച്ചു. ഒരു വടി എന്നു അവന് പറഞ്ഞു.

2. And the Lord said to him, What is that in your hand? And he said, A rod.

3. അതു നിലത്തിടുക എന്നു കല്പിച്ചു. അവന് നിലത്തിട്ടു; അതു ഒരു സര്പ്പമായ്തീര്ന്നു; മോശെ അതിനെ കണ്ടു ഔടിപ്പോയി.

3. And He said, Cast it on the ground. And he did so and it became a serpent [the symbol of royal and divine power worn on the crown of the Pharaohs]; and Moses fled from before it.

4. യഹോവ മോശെയോടുനിന്റെ കൈ നീട്ടി അതിനെ വാലിന്നു പിടിക്ക എന്നു കല്പിച്ചു. അവന് കൈ നീട്ടി അതിനെ പിടിച്ചു; അതു അവന്റെ കയ്യില് വടിയായ്തീര്ന്നു.

4. And the Lord said to Moses, Put forth your hand and take it by the tail. And he stretched out his hand and caught it, and it became a rod in his hand,

5. ഇതു അബ്രാഹാമിന്റെ ദൈവവും യിസ്ഹാക്കിന്റെ ദൈവവും യാക്കോബിന്റെ ദൈവവും ആയി അവരുടെ പിതാക്കന്മാരുടെ ദൈവമായ യഹോവ നിനക്കു പ്രത്യക്ഷനായി എന്നു അവര് വിശ്വസിക്കേണ്ടതിന്നു ആകുന്നു
എബ്രായർ 11:16

5. [This you shall do, said the Lord] that the elders may believe that the Lord, the God of their fathers, of Abraham, of Isaac, and of Jacob, has indeed appeared to you.

6. യഹോവ പിന്നെയും അവനോടുനിന്റെ കൈ മാര്വ്വിടത്തില് ഇടുക എന്നു കല്പിച്ചു. അവന് കൈ മാര്വ്വിടത്തില് ഇട്ടു; പുറത്തു എടുത്തപ്പോള് കൈ ഹിമം പോലെ വെളുത്തു കുഷ്ഠമുള്ളതായി കണ്ടു.

6. The Lord said also to him, Put your hand into your bosom. He put his hand into his bosom, and when he took it out, behold, his hand was leprous, as white as snow.

7. നിന്റെ കൈ വീണ്ടും മാര്വ്വിടത്തില് ഇടുക എന്നു കല്പിച്ചു. അവന് കൈ വീണ്ടും മാര്വ്വിടത്തില് ഇട്ടു, മാര്വ്വിടത്തില്നിന്നു പുറത്തെടുത്തപ്പോള്, അതു വീണ്ടും അവന്റെ മറ്റേ മാംസംപോലെ ആയി കണ്ടു.

7. [God] said, Put your hand into your bosom again. So he put his hand back into his bosom, and when he took it out, behold, it was restored as the rest of his flesh.

8. എന്നാല് അവര് വിശ്വസിക്കാതെയും ആദ്യത്തെ അടയാളം അനുസരിക്കാതെയും ഇരുന്നാല് അവര് പിന്നത്തെ അടയാളം വിശ്വസിക്കും.

8. [Then God said] If they will not believe you or heed the voice or the testimony of the first sign, they may believe the voice or the witness of the second sign.

9. ഈ രണ്ടടയാളങ്ങളും അവര് വിശ്വസിക്കാതെയും നിന്റെ വാക്കു കേള്ക്കാതെയും ഇരുന്നാല് നീ നദിയിലെ വെള്ളം കോരി ഉണങ്ങിയ നിലത്തു ഒഴിക്കേണം; നദിയില് നിന്നു കോരിയ വെള്ളം ഉണങ്ങിയ നിലത്തു രക്തമായ്തീരും.

9. But if they will also not believe these two signs or heed your voice, you shall take some water of the river [Nile] and pour it upon the dry land; and the water which you take out of the river [Nile] shall become blood on the dry land.

10. മോശെ യഹോവയോടുകര്ത്താവേ, മുമ്പേ തന്നെയും നീ അടിയനോടു സംസാരിച്ചശേഷവും ഞാന് വാക്സാമര്ത്ഥ്യമുള്ളവനല്ല; ഞാന് വിക്കനും തടിച്ചനാവുള്ളവനും ആകുന്നു എന്നു പറഞ്ഞു.

10. And Moses said to the Lord, O Lord, I am not eloquent or a man of words, neither before nor since You have spoken to Your servant; for I am slow of speech and have a heavy and awkward tongue.

11. അതിന്നു യഹോവ അവനോടുമനുഷ്യന്നു വായി കൊടുത്തതു ആര്? അല്ല, ഊമനെയും ചെകിടനെയും കാഴ്ചയുള്ളവനെയും കുരുടനെയും ഉണ്ടാക്കിയതു ആര്? യഹോവയായ ഞാന് അല്ലയോ? ആകയാല് നീ ചെല്ലുക;

11. And the Lord said to him, Who has made man's mouth? Or who makes the dumb, or the deaf, or the seeing, or the blind? Is it not I, the Lord?

12. ഞാന് നിന്റെ വായോടുകൂടെ ഇരുന്നു നീ സംസാരിക്കേണ്ടതു നിനക്കു ഉപദേശിച്ചുതരും എന്നു അരുളിച്ചെയ്തു.

12. Now therefore go, and I will be with your mouth and will teach you what you shall say.

13. എന്നാല് അവന് കര്ത്താവേ, നിനക്കു ബോധിച്ച മറ്റാരെയെങ്കിലും അയക്കേണമേ എന്നു പറഞ്ഞു..

13. And he said, Oh, my Lord, I pray You, send by the hand of [some other] whom You will [send].

14. അപ്പോള് യഹോവയുടെ കോപം മോശെയുടെ നേരെ ജ്വലിച്ചു, അവന് അരുളിച്ചെയ്തുലേവ്യനായ അഹരോന് നിന്റെ സഹോദരനല്ലയോ? അവന്നു നല്ലവണ്ണം സംസാരിക്കാമെന്നു ഞാന് അറിയുന്നു. അവന് നിന്നെ എതിരേല്പാന് പുറപ്പെട്ടുവരുന്നു; നിന്നെ കാണുമ്പോള് അവന് ഹൃദയത്തില് ആനന്ദിക്കും.

14. Then the anger of the Lord blazed against Moses; He said, Is there not Aaron your brother, the Levite? I know he can speak well. Also, he is coming out to meet you, and when he sees you, he will be overjoyed.

15. നീ അവനോടു സംസാരിച്ചു അവന്നു വാക്കു പറഞ്ഞു കൊടുക്കേണം. ഞാന് നിന്റെ വായോടും അവന്റെ വായോടും കൂടെ ഇരിക്കും; നിങ്ങള് ചെയ്യേണ്ടുന്നതു ഉപദേശിച്ചുതരും.

15. You must speak to him and put the words in his mouth; and I will be with your mouth and with his mouth and will teach you what you shall do.

16. നിനക്കു പകരം അവന് ജനത്തോടു സംസാരിക്കും; അവന് നിനക്കു വായായിരിക്കും, നീ അവന്നു ദൈവവും ആയിരിക്കും.

16. He shall speak for you to the people, acting as a mouthpiece for you, and you shall be as God to him.

17. അടയാളങ്ങള് പ്രവര്ത്തിക്കേണ്ടതിന്നു ഈ വടിയും നിന്റെ കയ്യില് എടുത്തുകൊള്ക.

17. And you shall take this rod in your hand with which you shall work the signs [that prove I sent you].

18. പിന്നെ മോശെ തന്റെ അമ്മായപ്പനായ യിത്രോവിന്റെ അടുക്കല് ചെന്നു അവനോടുഞാന് പുറപ്പെട്ടു, മിസ്രയീമിലെ എന്റെ സഹോദരന്മാരുടെ അടുക്കല് ചെന്നു, അവര് ജീവനോടിരിക്കുന്നുവോ എന്നു നോക്കട്ടെ എന്നു പറഞ്ഞു. യിത്രോ മോശെയോടുസമാധാനത്തോടെ പോക എന്നു പറഞ്ഞു..

18. And Moses went away and, returning to Jethro his father-in-law, said to him, Let me go back, I pray you, to my relatives in Egypt to see whether they are still alive. And Jethro said to Moses, Go in peace.

19. യഹോവ മിദ്യാനില്വെച്ചു മോശെയോടുമിസ്രയീമിലേക്കു മടങ്ങിപ്പോക; നിനക്കു ജീവഹാനി വരുത്തുവാന് നോക്കിയവര് എല്ലാവരും മരിച്ചുപോയി എന്നു അരുളിച്ചെയ്തു.
മത്തായി 2:20

19. The Lord said to Moses in Midian, Go back to Egypt; for all the men who were seeking your life [for killing the Egyptian] are dead. [Exod. 2:11, 12.]

20. അങ്ങനെ മോശെ തന്റെ ഭാര്യയെയും പുത്രന്മാരെയും കൂട്ടി കഴുതപ്പുറത്തുകയറ്റി മിസ്രയിംദേശത്തേക്കു മടങ്ങി; ദൈവത്തിന്റെ വടിയും മോശെ കയ്യില് എടുത്തു.

20. And Moses took his wife and his sons and set them on donkeys, and he returned to the land of Egypt; and Moses took the rod of God in his hand.

21. യഹോവ മോശെയോടു അരുളിച്ചെയ്തതുനീ മിസ്രയീമില് ചെന്നെത്തുമ്പോള് ഞാന് നിന്നെ ഭരമേല്പിച്ചിട്ടുള്ള അത്ഭുതങ്ങളൊക്കെയും ഫറവോന്റെ മുമ്പാകെ ചെയ്വാന് ഔര്ത്തുകൊള്ക; എന്നാല് അവന് ജനത്തെ വിട്ടയക്കാതിരിപ്പാന് ഞാന് അവന്റെ ഹൃദയം കഠിനമാക്കും.
റോമർ 9:18

21. And the Lord said to Moses, When you return into Egypt, see that you do before Pharaoh all those miracles and wonders which I have put in your hand; but I will make him stubborn and harden his heart, so that he will not let the people go.

22. നീ ഫറവോനോടുയഹോവ ഇപ്രകാരം അരുളിച്ചെയ്യുന്നുയിസ്രായേല് എന്റെ പുത്രന് , എന്റെ ആദ്യജാതന് തന്നേ.
റോമർ 9:4

22. And you shall say to Pharaoh, Thus says the Lord, Israel is My son, even My firstborn.

23. എനിക്കു ശുശ്രൂഷ ചെയ്വാന് എന്റെ പുത്രനെ വിട്ടയക്കേണമെന്നു ഞാന് നിന്നോടു കല്പിക്കുന്നു; അവനെ വിട്ടയപ്പാന് സമ്മതിക്കുന്നില്ലെങ്കില് ഞാന് നിന്റെ പുത്രനെ, നിന്റെ ആദ്യജാതനെ തന്നേ കൊന്നുകളയും എന്നു പറക.

23. And I say to you, Let My son go, that he may serve Me; and if you refuse to let him go, behold, I will slay your son, your firstborn.

24. എന്നാല് വഴിയില് സത്രത്തില്വെച്ചു യഹോവ അവനെ എതിരിട്ടു കൊല്ലുവാന് ഭാവിച്ചു.

24. Along the way at a [resting-] place, the Lord met [Moses] and sought to kill him [made him acutely and almost fatally ill].

25. അപ്പോള് സിപ്പോരാ ഒരു കല്ക്കത്തി എടുത്തു തന്റെ മകന്റെ അഗ്രചര്മ്മം ഛേദിച്ചു അവന്റെ കാല്ക്കല് ഇട്ടുനീ എനിക്കു രക്തമണവാളന് എന്നു പറഞ്ഞു.

25. [Now apparently he had failed to circumcise one of his sons, his wife being opposed to it; but seeing his life in such danger] Zipporah took a flint knife and cut off the foreskin of her son and cast it to touch [Moses'] feet, and said, Surely a husband of blood you are to me!

26. ഇങ്ങനെ അവന് അവനെ വിട്ടൊഴിഞ്ഞു; ആ സമയത്താകുന്നു അവള് പരിച്ഛേദന നിമിത്തം രക്തമണവാളന് എന്നു പറഞ്ഞതു.

26. When He let [Moses] alone [to recover], Zipporah said, A husband of blood are you because of the circumcision.

27. എന്നാല് യഹോവ അഹരോനോടുനീ മരുഭൂമിയില് മോശെയെ എതിരേല്പാന് ചെല്ലുക എന്നു കല്പിച്ചു; അവന് ചെന്നു ദൈവത്തിന്റെ പര്വ്വതത്തിങ്കല്വെച്ചു അവനെ എതിരേറ്റു ചുംബിച്ചു.

27. The Lord said to Aaron, Go into the wilderness to meet Moses. And he went, and met him in the mountain of God [Horeb, or Sinai] and kissed him.

28. യഹോവ തന്നേ ഏല്പിച്ചയച്ച വചനങ്ങളൊക്കെയും തന്നോടു കല്പിച്ച അടയാളങ്ങളൊക്കെയും മോശെ അഹരോനെ അറിയിച്ചു.

28. Moses told Aaron all the words of the Lord with which He had sent him, and all the signs with which He had charged him.

29. പിന്നെ മോശെയും അഹരോനും പോയി, യിസ്രായേല്മക്കളുടെ മൂപ്പന്മാരെ ഒക്കെയും കൂട്ടിവരുത്തി.

29. Moses and Aaron went and gathered together [in Egypt] all the elders of the Israelites.

30. യഹോവ മോശെയോടു കല്പിച്ച വചനങ്ങളെല്ലാം അഹരോന് പറഞ്ഞു കേള്പ്പിച്ചു, ജനം കാണ്കെ ആ അടയാളങ്ങളും പ്രവര്ത്തിച്ചു.

30. Aaron spoke all the words which the Lord had spoken to Moses, and did the signs in the sight of the people.

31. അപ്പോള് ജനം വിശ്വസിച്ചു; യഹോവ യിസ്രായേല് മക്കളെ സന്ദര്ശിച്ചു എന്നും തങ്ങളുടെ കഷ്ടത കടാക്ഷിച്ചു എന്നും കേട്ടിട്ടു അവര് കുമ്പിട്ടു നമസ്കരിച്ചു.

31. And the people believed; and when they heard that the Lord had visited the Israelites, and that He had looked [in compassion] upon their affliction, they bowed their heads and worshiped.