1. ദുഷ്ടന്മാരോടു അസൂയപ്പെടരുതു; അവരോടുകൂടെ ഇരിപ്പാന് ആഗ്രഹിക്കയുമരുതു.

1. Do not want what evil men have. Don't long to be with them.

2. അവരുടെ ഹൃദയം സാഹസം ചിന്തിക്കുന്നു; അവരുടെ അധരം വേണ്ടാതനം പറയുന്നു.

2. In their hearts they plan to hurt others. With their lips they talk about making trouble.

3. ജ്ഞാനംകൊണ്ടു ഭവനം പണിയുന്നു; വിവേകംകൊണ്ടു അതു സ്ഥിരമായിവരുന്നു.

3. By wisdom a house is built. Through understanding it is made secure.

4. പരിജ്ഞാനംകൊണ്ടു അതിന്റെ മുറികളില് വലിയേറിയതും മനോഹരവുമായ സകല സമ്പത്തും നിറഞ്ഞുവരുന്നു.

4. Through knowledge its rooms are filled with priceless and beautiful things.

5. ജ്ഞാനിയായ പുരുഷന് ബലവാനാകുന്നു; പരിജ്ഞാനമുള്ളവന് ബലം വര്ദ്ധിപ്പിക്കുന്നു.

5. A wise man has great power. A man who has knowledge increases his strength.

6. ഭരണസാമര്ത്ഥ്യത്തോടെ നീ യുദ്ധം നടത്തി ജയിക്കും; മന്ത്രിമാരുടെ ബഹുത്വത്തില് രക്ഷയുണ്ടു.

6. If you go to war, you need guidance. If you want to win, you need many good advisers.

7. ജ്ഞാനം ഭോഷന്നു അത്യുന്നതമായിരിക്കുന്നു; അവന് പട്ടണവാതില്ക്കല് വായ് തുറക്കുന്നില്ല.

7. Wisdom is too high for anyone who is foolish. He has nothing to say when people meet at the city gate to conduct business.

8. ദോഷം ചെയ്വാന് നിരൂപിക്കുന്നവനെ ദുഷ്കര്മ്മി എന്നു പറഞ്ഞുവരുന്നു;

8. Anyone who thinks up sinful things to do will be known as one who plans evil.

9. ഭോഷന്റെ നിരൂപണം പാപം തന്നേ; പരിഹാസി മനുഷ്യര്ക്കും വെറുപ്പാകുന്നു.

9. Foolish plans are sinful. People hate those who make fun of others.

10. കഷ്ടകാലത്തു നീ കുഴഞ്ഞുപോയാല് നിന്റെ ബലം നഷ്ടം തന്നേ.

10. If you grow weak when trouble comes, your strength is very small!

11. മരണത്തിന്നു കൊണ്ടുപോകുന്നവരെ വിടുവിക്ക; കുലെക്കായി വിറെച്ചു ചെല്ലുന്നവരെ രക്ഷിപ്പാന് നോക്കുക.

11. Save those who are being led away to death. Hold back those who are about to be killed.

12. ഞങ്ങള് അറിഞ്ഞില്ലല്ലോ എന്നു നീ പറഞ്ഞാല് ഹൃദയങ്ങളെ തൂക്കിനോക്കുന്നവന് ഗ്രഹിക്കയില്ലയോ? നിന്റെ പ്രാണനെ കാക്കുന്നവന് അറികയില്ലയോ? അവന് മനുഷ്യന്നു പ്രവൃത്തിക്കു തക്കവണ്ണം പകരം കൊടുക്കയില്ലയോ?
മത്തായി 16:27, റോമർ 2:6, 2 തിമൊഥെയൊസ് 4:14, 1 പത്രൊസ് 1:17, വെളിപ്പാടു വെളിപാട് 2:23, വെളിപ്പാടു വെളിപാട് 20:12-13, വെളിപ്പാടു വെളിപാട് 22:12

12. Don't say, 'But we didn't know anything about this.' The One who knows what you are thinking sees it. The One who guards your life knows it. He will pay each person back for what he has done.

13. മകനേ, തേന് തിന്നുക; അതു നല്ലതല്ലോ; തേങ്കട്ട നിന്റെ അണ്ണാക്കിന്നു മധുരമത്രേ.

13. Eat honey, my child. It is good. Honey from a honeycomb has a sweet taste.

14. ജ്ഞാനവും നിന്റെ ഹൃദയത്തിന്നു അങ്ങനെ തന്നേ എന്നറിക; നീ അതു പ്രാപിച്ചാല് പ്രതിഫലം ഉണ്ടാകും; നിന്റെ പ്രത്യാശെക്കു ഭംഗം വരികയുമില്ല.

14. I want you to know that wisdom is sweet to you. If you find it, there is hope for you tomorrow. So your hope will not be cut off.

15. ദുഷ്ടാ, നീ നീതിമാന്റെ പാര്പ്പിടത്തിന്നു പതിയിരിക്കരുതു; അവന്റെ വിശ്രാമസ്ഥലത്തെ നശിപ്പിക്കയുമരുതു.

15. Don't hide and wait like a burglar at a godly person's house. Don't rob his home.

16. നീതിമാന് ഏഴുപ്രാവശ്യം വീണാലും എഴുന്നേലക്കും; ദുഷ്ടന്മാരോ അനര്ത്ഥത്തില് നശിച്ചുപോകും.

16. Even if godly people fall down seven times, they always get up. But those who are evil are brought down by trouble.

17. നിന്റെ ശത്രു വീഴുമ്പോള് സന്തോഷിക്കരുതു; അവന് ഇടറുമ്പോള് നിന്റെ ഹൃദയം ആനന്ദിക്കരുതു.

17. Don't be happy when your enemy falls. When he trips, don't let your heart be glad.

18. യഹോവ കണ്ടിട്ടു അവന്നു ഇഷ്ടക്കേടാകുവാനും തന്റെ കോപം അവങ്കല്നിന്നു മാറ്റിക്കളവാനും മതി.

18. The Lord will see it, but he won't be pleased. He might turn his anger away from your enemy.

19. ദുഷ്പ്രവൃത്തിക്കാര് നിമിത്തം മുഷിയരുതു; ദുഷ്ടന്മാരോടു അസൂയപ്പെടുകയും അരുതു.

19. Don't be upset because of evil people. Don't long for what sinners have.

20. ദോഷിക്കു പ്രതിഫലമുണ്ടാകയില്ല; ദുഷ്ടന്റെ വിളകൂ കെട്ടുപോകും.

20. Tomorrow evil people won't have any hope. The lamps of sinners will be blown out.

21. മകനേ, യഹോവയെയും രാജാവിനെയും ഭയപ്പെടുക; മത്സരികളോടു ഇടപെടരുതു.
1 പത്രൊസ് 2:17

21. My son, have respect for the Lord and the king. Don't join those who disobey them.

22. അവരുടെ ആപത്തു പെട്ടെന്നു വരും; രണ്ടു കൂട്ടര്ക്കും വരുന്ന നാശം ആരറിയുന്നു?

22. The Lord and the king will suddenly destroy them. Who knows what trouble those two can bring?

23. ഇവയും ജ്ഞാനികളുടെ വാക്യങ്ങള്. ന്യായവിസ്താരത്തില് മുഖദാക്ഷിണ്യം നന്നല്ല.

23. Here are more sayings of those who are wise. Taking sides in court is not good.

24. ദുഷ്ടനോടു നീ നീതിമാന് എന്നു പറയുന്നവനെ ജാതികള് ശപിക്കയും വംശങ്ങള് വെറുക്കുകയും ചെയ്യും.

24. A curse will fall on those who say the guilty are not guilty. Nations will call down curses on them. People will speak against them.

25. അവനെ ശാസിക്കുന്നവര്ക്കോ നന്മ ഉണ്ടാകും; നല്ലോരനുഗ്രഹം അവരുടെ മേല് വരും.

25. But it will go well with those who sentence guilty people. Rich blessings will come to them.

26. നേരുള്ള ഉത്തരം പറയുന്നവന് അധരങ്ങളെ ചുംബനം ചെയ്യുന്നു.

26. An honest answer is like a kiss on the lips.

27. വെളിയില് നിന്റെ വേല ചെയ്ക; വയലില് എല്ലാം തീര്ക്കുംക; പിന്നെത്തേതില് നിന്റെ വീടു പണിയുക.

27. Finish your outdoor work. Get your fields ready. After that, build your house.

28. കാരണം കൂടാതെ കൂട്ടുകാരന്നു വിരോധമായി സാക്ഷിനില്ക്കരുതു; നിന്റെ അധരംകൊണ്ടു ചതിക്കയും അരുതു.

28. Don't give witness against your neighbor without any reason. Don't use your lips to tell lies.

29. അവന് എന്നോടു ചെയ്തതുപോലെ ഞാന് അവനോടു ചെയ്യുമെന്നും ഞാന് അവന്നു അവന്റെ പ്രവൃത്തിക്കു പകരം കൊടുക്കും എന്നും നീ പറയരുതു.

29. Don't say, 'I'll do to him what he did to me. I'll get even with that man for what he did.'

30. ഞാന് മടിയന്റെ കണ്ടത്തിന്നരികെയും ബുദ്ധിഹീനന്റെ മുന്തിരിത്തോട്ടത്തിന്നു സമീപെയും കൂടി പോയി.

30. I went past the field of someone who didn't want to work. I went past the vineyard of a man who didn't have any sense.

31. അവിടെ മുള്ളു പടര്ന്നുപിടിച്ചിരിക്കുന്നതും തൂവ നിറഞ്ഞു നിലം മൂടിയിരിക്കുന്നതും അതിന്റെ കന്മതില് ഇടിഞ്ഞുകിടക്കുന്നതും കണ്ടു.

31. Thorns had grown up everywhere. The ground was covered with weeds. The stone wall had fallen down.

32. ഞാന് അതു നോക്കി വിചാരിക്കയും അതു കണ്ടു ഉപദേശം പ്രാപിക്കയും ചെയ്തു.

32. I applied my heart to what I observed. I learned a lesson from what I saw.

33. കുറെക്കൂടെ ഉറക്കം, കുറെക്കൂടെ നിദ്ര, കുറെക്കൂടെ കൈ കെട്ടി കിടക്ക.

33. You might sleep a little or take a little nap. You might even fold your hands and rest.

34. അങ്ങനെ നിന്റെ ദാരിദ്ര്യം വഴിപോക്കനെപ്പോലെയും നിന്റെ ബുദ്ധിമുട്ടു ആയുധപാണിയെപ്പോലെയും വരും.

34. Then you would be poor, as if someone had robbed you. You would have little, as if someone had stolen from you.