1. അനന്തരം അവന് അഥേന വിട്ടു കൊരിന്തില് ചെന്നു.

1. AFTER THIS [Paul] departed from Athens and went to Corinth.

2. യെഹൂദന്മാര് എല്ലാവരും റോമനഗരം വിട്ടു പോകണം എന്നു ക്ളൌദ്യൊസ് കല്പിച്ചതു കൊണ്ടു ഇത്തല്യയില് നിന്നു ആ ഇടെക്കു വന്നവനായി പൊന്തൊസ്കാരന് അക്വിലാസ് എന്നു പേരുള്ളോരു യെഹൂദനെയും അവന്റെ ഭാര്യ പ്രിസ്കില്ലയെയും കണ്ടു അവരുടെ അടുക്കല് ചെന്നു.

2. There he met a Jew named Aquila, a native of Pontus, recently arrived from Italy with Priscilla his wife, due to the fact that Claudius had issued an edict that all the Jews were to leave Rome. And [Paul] went to see them,

3. തൊഴില് ഒന്നാകകൊണ്ടു അവന് അവരോടുകൂടെ പാര്ത്തു വേല ചെയ്തുപോന്നു; തൊഴിലോ കൂടാരപ്പണിയായിരുന്നു.

3. And because he was of the same occupation, he stayed with them; and they worked [together], for they were tentmakers by trade.

4. എന്നാല് ശബ്ബത്ത് തോറും അവന് പള്ളിയില് സംവാദിച്ചു യെഹൂദന്മാരെയും യവനന്മാരെയും സമ്മതിപ്പിച്ചു.

4. But he discoursed and argued in the synagogue every Sabbath and won over [both] Jews and Greeks.

5. ശീലാസും തിമൊഥെയൊസും മക്കെദോന്യയില് നിന്നു വന്നാറെ പൌലൊസ് വചനഘോഷണത്തില് ശുഷ്കാന്തിപൂണ്ടു യേശു തന്നേ ക്രിസ്തു എന്നു യെഹൂദന്മാര്ക്കും സാക്ഷീകരിച്ചു.

5. By the time Silas and Timothy arrived from Macedonia, Paul was completely engrossed with preaching, earnestly arguing and testifying to the Jews that Jesus [is] the Christ.

6. അവര് എതിര് പറയുകയും ദുഷിക്കയും ചെയ്കയാല് അവന് വസ്ത്രം കുടഞ്ഞുനിങ്ങളുടെ നാശത്തിന്നു നിങ്ങള് തന്നേ ഉത്തരവാദികള്; ഞാന് നിര്മ്മലന് ഇനിമേല് ഞാന് ജാതികളുടെ അടുക്കല് പോകും എന്നു അവരോടു പറഞ്ഞു.

6. But since they kept opposing and abusing and reviling him, he shook out his clothing [against them] and said to them, Your blood be upon your [own] heads! I am innocent [of it]. From now on I will go to the Gentiles (the heathen). [Acts 13:46.]

7. അവന് അവിടം വിട്ടു തീത്തൊസ് യുസ്കൊസ് എന്ന ഒരു ദൈവഭക്തന്റെ വീട്ടില് ചെന്നു; അവന്റെ വീടു പള്ളിയോടു തൊട്ടിരുന്നു.

7. He then left there and went to the house of a man named Titus Justus, who worshiped God and whose house was next door to the synagogue.

8. പള്ളി പ്രമാണിയായ ക്രിസ്പൊസ് തന്റെ സകല കുടുംബത്തോടുംകൂടെ കര്ത്താവില് വിശ്വസിച്ചു; കൊരിന്ത്യരില് അനേകര് വചനം കേട്ടു വിശ്വസിച്ചു സ്നാനം ഏറ്റു.

8. But Crispus, the leader of the synagogue, believed [that Jesus is the Messiah and acknowledged Him with joyful trust as Savior and Lord], together with his entire household; and many of the Corinthians who listened [to Paul also] believed and were baptized.

9. രാത്രിയില് കര്ത്താവു ദര്ശനത്തില് പൌലൊസിനോടുനീ ഭയപ്പെടാതെ പ്രസംഗിക്ക; മിണ്ടാതിരിക്കരുത്; ഞാന് നിന്നോടുകൂടെ ഉണ്ടു; ആരും നിന്നെ കയ്യേറ്റം ചെയ്തു ദോഷപ്പെടുത്തുകയില്ല; ഈ പട്ടണത്തില് എനിക്കു വളരെ ജനം ഉണ്ടു എന്നു അരുളിച്ചെയ്തു.
യെശയ്യാ 41:10, യെശയ്യാ 43:5, യിരേമ്യാവു 1:8

9. And one night the Lord said to Paul in a vision, Have no fear, but speak and do not keep silent;

10. അങ്ങനെ അവന് ഒരാണ്ടും ആറുമാസവും അവരുടെ ഇടയില് ദൈവവചനം ഉപദേശിച്ചുകൊണ്ടു താമസിച്ചു.
യെശയ്യാ 41:10, യെശയ്യാ 43:5, യിരേമ്യാവു 1:8

10. For I am with you, and no man shall assault you to harm you, for I have many people in this city. [Isa. 43:5; Jer. 1:8.]

11. ഗല്ലിയോന് അഖായയില് ദേശഅധിപതിയായി വാഴുമ്പോള് യെഹൂദന്മാര് പൌലൊസിന്റെ നേരെ ഒരുമനപ്പെട്ടു എഴുന്നേറ്റു, അവനെ ന്യായാസനത്തിന്റെ മുമ്പാകെ കൊണ്ടു ചെന്നു

11. So he settled down among them for a year and six months, teaching the Word of God [concerning the attainment through Christ of eternal salvation in the kingdom of God].

12. ഇവന് ന്യായപ്രമാണത്തിന്നു വിരോധമായി ദൈവത്തെ ഭജിപ്പാന് മനുഷ്യരെ സമ്മതിപ്പിക്കുന്നു എന്നു പറഞ്ഞു.

12. But when Gallio was proconsul of Achaia (most of Greece), the Jews unitedly made an attack upon Paul and brought him before the judge's seat,

13. പൌലൊസ് വായ്തുറപ്പാന് ഭാവിക്കുമ്പോള് ഗല്ലിയോന് യെഹൂദന്മാരോടുയെഹൂദന്മാരേ, വല്ല അന്യായമോ വല്ലാത്ത പാതകമോ ആയിരുന്നെങ്കില് ഞാന് ക്ഷമയോടെ നിങ്ങളുടെ സങ്കടം കേള്ക്കുമായിരുന്നു.

13. Declaring, This fellow is advising and inducing and inciting people to worship God in violation of the Law [of Rome and of Moses].

14. വചനത്തെയും നാമങ്ങളെയും നിങ്ങളുടെ ന്യായപ്രമാണത്തെയും സംബന്ധിച്ചുള്ള തര്ക്കസംഗതികള് എങ്കിലോ നിങ്ങള് തന്നേ നോക്കിക്കൊള്വിന് ; ഈ വകെക്കു ന്യായാധിപതി ആകുവാന് എനിക്കു മനസ്സില്ല എന്നു പറഞ്ഞു

14. But when Paul was about to open his mouth to reply, Gallio said to the Jews, If it were a matter of some misdemeanor or villainy, O Jews, I should have cause to bear with you and listen;

15. അവരെ ന്യായാസനത്തിങ്കല്നിന്നു പുറത്താക്കി.

15. But since it is merely a question [of doctrine] about words and names and your own law, see to it yourselves; I decline to be a judge of such matters and I have no intention of trying such cases.

16. എല്ലാവരും പള്ളിപ്രമാണിയായ സോസ്ഥനേസിനെ പിടിച്ചു ന്യായാസനത്തിന്റെ മുമ്പില് വെച്ചു അടിച്ചു; ഇതു ഒന്നും ഗല്ലിയോന് കൂട്ടാക്കിയില്ല.

16. And he drove them away from the judgment seat.

17. പൌലൊസ് പിന്നെയും കുറെനാള് പാര്ത്തശേഷം സഹോദരന്മാരോടു യാത്ര പറഞ്ഞിട്ടു, തനിക്കു ഒരു നേര്ച്ച ഉണ്ടായിരുന്നതിനാല് കെംക്രയയില് വെച്ചു തല ക്ഷൌരം ചെയ്യിച്ചിട്ടു പ്രിസ്കില്ലയോടും അക്വിലാസിനോടും കൂടെ കപ്പല് കയറി സുറിയയിലേക്കു പുറപ്പെട്ടു

17. Then they [the Greeks] all seized Sosthenes, the leader of the synagogue, and beat him right in front of the judgment seat. But Gallio paid no attention to any of this.

18. എഫെസോസില് എത്തി അവരെ അവിടെ വിട്ടു, അവന് പള്ളിയില് ചെന്നു യെഹൂദന്മാരോടു സംഭാഷിച്ചു.
സംഖ്യാപുസ്തകം 6:18

18. Afterward Paul remained many days longer, and then told the brethren farewell and sailed for Syria; and he was accompanied by Priscilla and Aquila. At Cenchreae he [Paul] cut his hair, for he had made a vow.

19. കുറെ കൂടെ താമസിക്കേണം എന്നു അവര് അപേക്ഷിച്ചിട്ടു അവന് സമ്മതിക്കാതെ

19. Then they arrived in Ephesus, and [Paul] left the others there; but he himself entered the synagogue and discoursed and argued with the Jews.

20. ദൈവഹിതമുണ്ടെങ്കില് ഞാന് നിങ്ങളുടെ അടുക്കല് മടങ്ങിവരും എന്നു പറഞ്ഞു വിടവാങ്ങി എഫെസൊസില്നിന്നു കപ്പല് നീക്കി,

20. When they asked him to remain for a longer time, he would not consent;

21. കൈസര്യയില് വന്നിറങ്ങി, യെരൂശലേമിലേക്കു ചെന്നു, സഭയെ വന്ദനം ചെയ്തിട്ടു അന്തൊക്ക്യയിലേക്കു പോയി.

21. But when he was leaving them he said, I will return to you if God is willing, and he set sail from Ephesus.

22. അവിടെ കുറെനാള് താമസിച്ച ശേഷം പുറപ്പെട്ടു, ക്രമത്താലെ ഗലാത്യദേശത്തിലും ഫ്രുഗ്യയിലും സഞ്ചരിച്ചു ശിഷ്യന്മാരെ ഒക്കെയും ഉറപ്പിച്ചു.

22. When he landed at Caesarea, he went up and saluted the church [at Jerusalem], and then went down to Antioch.

23. അലക്സാന്ത്രിയക്കാരനായി വാഗ്വൈഭവവും തിരുവെഴുത്തുകളില് സാമര്ത്ഥ്യവുമുള്ള അപ്പൊല്ലോസ് എന്നു പേരുള്ളോരു യെഹൂദന് എഫെസോസില് എത്തി.

23. After staying there some time, he left and went from place to place in an orderly journey through the territory of Galatia and Phrygia, establishing the disciples and imparting new strength to them.

24. അവന് കര്ത്താവിന്റെ മാര്ഗ്ഗത്തില് ഉപദേശം ലഭിച്ചവന് ആയിരുന്നു; യോഹന്നാന്റെ സ്നാനത്തെക്കുറിച്ചു മാത്രം അറിഞ്ഞിരുന്നു എങ്കിലും ആത്മാവില് എരിവുള്ളവനാകയാല് അവന് യേശുവിന്റെ വസ്തുത സൂക്ഷമമായി പ്രസ്താവിക്കയും ഉപദേശിക്കയും ചെയ്തു.

24. Meanwhile, there was a Jew named Apollos, a native of Alexandria, who came to Ephesus. He was a cultured and eloquent man, well versed and mighty in the Scriptures.

25. അവന് പള്ളിയില് പ്രാഗത്ഭ്യത്തോടെ പ്രസംഗിച്ചുതുടങ്ങി; അക്വിലാസും പ്രിസ്കില്ലയും അവന്റെ പ്രസംഗം കേട്ടാറെ അവനെ ചേര്ത്തുകൊണ്ടു ദൈവത്തിന്റെ മാര്ഗ്ഗം അധികം സ്പഷ്ടമായി അവന്നു തെളിയിച്ചുകൊടുത്തു.

25. He had been instructed in the way of the Lord, and burning with spiritual zeal, he spoke and taught diligently and accurately the things concerning Jesus, though he was acquainted only with the baptism of John.

26. അവന് അഖായയിലേക്കു പോകുവാന് ഇച്ഛിച്ചപ്പോള് സഹോദരന്മാര് അവനെ ഉത്സാഹിപ്പിക്കയും അവനെ കൈക്കൊള്ളേണ്ടിതിന്നു ശിഷ്യന്മാര്ക്കും എഴുതുകയും ചെയ്തു; അവിടെ എത്തിയാറെ അവന് ദൈവകൃപയാല് വിശ്വസിച്ചവര്ക്കും വളരെ പ്രയോജനമായിത്തിര്ന്നു.

26. He began to speak freely (fearlessly and boldly) in the synagogue; but when Priscilla and Aquila heard him, they took him with them and expounded to him the way of God more definitely and accurately.

27. യേശു തന്നേ ക്രിസ്തു എന്നു അവന് തിരുവെഴുത്തുകളാല് തെളിയിച്ചു ബലത്തോടെ യെഹൂദന്മാരെ പരസ്യമായി ഖണ്ഡിച്ചുകളഞ്ഞു.

27. And when [Apollos] wished to cross to Achaia (most of Greece), the brethren wrote to the disciples there, urging and encouraging them to accept and welcome him heartily. When he arrived, he proved a great help to those who through grace (God's unmerited favor and mercy) had believed (adhered to, trusted in, and relied on Christ as Lord and Savior).