1. അനന്തരം അവന് അഥേന വിട്ടു കൊരിന്തില് ചെന്നു.

1. After that Paul departed from Attens and came to Corinthu

2. യെഹൂദന്മാര് എല്ലാവരും റോമനഗരം വിട്ടു പോകണം എന്നു ക്ളൌദ്യൊസ് കല്പിച്ചതു കൊണ്ടു ഇത്തല്യയില് നിന്നു ആ ഇടെക്കു വന്നവനായി പൊന്തൊസ്കാരന് അക്വിലാസ് എന്നു പേരുള്ളോരു യെഹൂദനെയും അവന്റെ ഭാര്യ പ്രിസ്കില്ലയെയും കണ്ടു അവരുടെ അടുക്കല് ചെന്നു.

2. and founde a certayne Iewe named Aquila borne in Ponthus latly come from Italie wt his wyfe Priscilla (because that the Emperour Claudius had comaunded all Iewes to departe fro Rome) and he drewe vnto them.

3. തൊഴില് ഒന്നാകകൊണ്ടു അവന് അവരോടുകൂടെ പാര്ത്തു വേല ചെയ്തുപോന്നു; തൊഴിലോ കൂടാരപ്പണിയായിരുന്നു.

3. And because he was of the same crafte he abode with them and wrought: their crafte was to make tentes.

4. എന്നാല് ശബ്ബത്ത് തോറും അവന് പള്ളിയില് സംവാദിച്ചു യെഹൂദന്മാരെയും യവനന്മാരെയും സമ്മതിപ്പിച്ചു.

4. And he preached in ye synagoge every saboth daye and exhorted the Iewes and the gentyls.

5. ശീലാസും തിമൊഥെയൊസും മക്കെദോന്യയില് നിന്നു വന്നാറെ പൌലൊസ് വചനഘോഷണത്തില് ശുഷ്കാന്തിപൂണ്ടു യേശു തന്നേ ക്രിസ്തു എന്നു യെഹൂദന്മാര്ക്കും സാക്ഷീകരിച്ചു.

5. When Sylas and Timotheus were come from Macedonia Paul was constrayned by the sprete to testifie to the Iewes that Iesus was very Christ.

6. അവര് എതിര് പറയുകയും ദുഷിക്കയും ചെയ്കയാല് അവന് വസ്ത്രം കുടഞ്ഞുനിങ്ങളുടെ നാശത്തിന്നു നിങ്ങള് തന്നേ ഉത്തരവാദികള്; ഞാന് നിര്മ്മലന് ഇനിമേല് ഞാന് ജാതികളുടെ അടുക്കല് പോകും എന്നു അവരോടു പറഞ്ഞു.

6. And whe they sayde cotrary and blasphemed he shoke his rayment and sayde vnto the: youre bloud apon youre awne heeddes and fro hence forth I goo blamelesse vnto ye gentyls.

7. അവന് അവിടം വിട്ടു തീത്തൊസ് യുസ്കൊസ് എന്ന ഒരു ദൈവഭക്തന്റെ വീട്ടില് ചെന്നു; അവന്റെ വീടു പള്ളിയോടു തൊട്ടിരുന്നു.

7. And he departed thence and entred into a certayne manes housse named Iustus a worshiper of god whose housse ioyned harde to ye synagoge.

8. പള്ളി പ്രമാണിയായ ക്രിസ്പൊസ് തന്റെ സകല കുടുംബത്തോടുംകൂടെ കര്ത്താവില് വിശ്വസിച്ചു; കൊരിന്ത്യരില് അനേകര് വചനം കേട്ടു വിശ്വസിച്ചു സ്നാനം ഏറ്റു.

8. How be it one Crispus ye chefe rular of the synagoge beleved on ye lorde with all his housholde and many of the Corinthias gave audience and beleved and were baptised.

9. രാത്രിയില് കര്ത്താവു ദര്ശനത്തില് പൌലൊസിനോടുനീ ഭയപ്പെടാതെ പ്രസംഗിക്ക; മിണ്ടാതിരിക്കരുത്; ഞാന് നിന്നോടുകൂടെ ഉണ്ടു; ആരും നിന്നെ കയ്യേറ്റം ചെയ്തു ദോഷപ്പെടുത്തുകയില്ല; ഈ പട്ടണത്തില് എനിക്കു വളരെ ജനം ഉണ്ടു എന്നു അരുളിച്ചെയ്തു.
യെശയ്യാ 41:10, യെശയ്യാ 43:5, യിരേമ്യാവു 1:8

9. Then spake the lorde to Paul in the nyght by a vision: be not afrayde but speake and holde not thy peace:

10. അങ്ങനെ അവന് ഒരാണ്ടും ആറുമാസവും അവരുടെ ഇടയില് ദൈവവചനം ഉപദേശിച്ചുകൊണ്ടു താമസിച്ചു.
യെശയ്യാ 41:10, യെശയ്യാ 43:5, യിരേമ്യാവു 1:8

10. for I am with the and no man shall invade the that shall hurte the. For I have moche people in this cite.

11. ഗല്ലിയോന് അഖായയില് ദേശഅധിപതിയായി വാഴുമ്പോള് യെഹൂദന്മാര് പൌലൊസിന്റെ നേരെ ഒരുമനപ്പെട്ടു എഴുന്നേറ്റു, അവനെ ന്യായാസനത്തിന്റെ മുമ്പാകെ കൊണ്ടു ചെന്നു

11. And he continued there a yeare and sixe monethes and taught them the worde of God.

12. ഇവന് ന്യായപ്രമാണത്തിന്നു വിരോധമായി ദൈവത്തെ ഭജിപ്പാന് മനുഷ്യരെ സമ്മതിപ്പിക്കുന്നു എന്നു പറഞ്ഞു.

12. When Gallio was rular of the countre of Acaia the Iewes made insurreccion with one accorde agaynst Paul and brought him to the iudgement seate

13. പൌലൊസ് വായ്തുറപ്പാന് ഭാവിക്കുമ്പോള് ഗല്ലിയോന് യെഹൂദന്മാരോടുയെഹൂദന്മാരേ, വല്ല അന്യായമോ വല്ലാത്ത പാതകമോ ആയിരുന്നെങ്കില് ഞാന് ക്ഷമയോടെ നിങ്ങളുടെ സങ്കടം കേള്ക്കുമായിരുന്നു.

13. saying: this felow counceleth men to worship God contrary to ye lawe.

14. വചനത്തെയും നാമങ്ങളെയും നിങ്ങളുടെ ന്യായപ്രമാണത്തെയും സംബന്ധിച്ചുള്ള തര്ക്കസംഗതികള് എങ്കിലോ നിങ്ങള് തന്നേ നോക്കിക്കൊള്വിന് ; ഈ വകെക്കു ന്യായാധിപതി ആകുവാന് എനിക്കു മനസ്സില്ല എന്നു പറഞ്ഞു

14. And as Paul was about to open his mouth Gallio sayde vnto ye Iewes: yf it were a matter of wronge or an evyll dede (o ye Iewes) reason wolde that I shuld heare you:

15. അവരെ ന്യായാസനത്തിങ്കല്നിന്നു പുറത്താക്കി.

15. but yf it be a question of wordes or of names or of youre lawe loke ye to it youre selves. For I wilbe no iudge in soche maters

16. എല്ലാവരും പള്ളിപ്രമാണിയായ സോസ്ഥനേസിനെ പിടിച്ചു ന്യായാസനത്തിന്റെ മുമ്പില് വെച്ചു അടിച്ചു; ഇതു ഒന്നും ഗല്ലിയോന് കൂട്ടാക്കിയില്ല.

16. and he drave them from the seate.

17. പൌലൊസ് പിന്നെയും കുറെനാള് പാര്ത്തശേഷം സഹോദരന്മാരോടു യാത്ര പറഞ്ഞിട്ടു, തനിക്കു ഒരു നേര്ച്ച ഉണ്ടായിരുന്നതിനാല് കെംക്രയയില് വെച്ചു തല ക്ഷൌരം ചെയ്യിച്ചിട്ടു പ്രിസ്കില്ലയോടും അക്വിലാസിനോടും കൂടെ കപ്പല് കയറി സുറിയയിലേക്കു പുറപ്പെട്ടു

17. Then toke all the Grekes Sostenes the chefe rular of the synagoge and smote him before the iudges seate. And Gallio cared for none of tho thinges.

18. എഫെസോസില് എത്തി അവരെ അവിടെ വിട്ടു, അവന് പള്ളിയില് ചെന്നു യെഹൂദന്മാരോടു സംഭാഷിച്ചു.
സംഖ്യാപുസ്തകം 6:18

18. Paul after this taryed there yet a good whyle and then toke his leave of the brethren and sayled thence into Ciria Priscilla and Aquila accompanyinge him. And he shore his heed in Cenchrea for he had a vowe.

19. കുറെ കൂടെ താമസിക്കേണം എന്നു അവര് അപേക്ഷിച്ചിട്ടു അവന് സമ്മതിക്കാതെ

19. And he came to Ephesus and lefte them there: but he him selfe entred into the synagoge and reasoned with the Iewes.

20. ദൈവഹിതമുണ്ടെങ്കില് ഞാന് നിങ്ങളുടെ അടുക്കല് മടങ്ങിവരും എന്നു പറഞ്ഞു വിടവാങ്ങി എഫെസൊസില്നിന്നു കപ്പല് നീക്കി,

20. When they desyred him to tary longer tyme with the he consented not

21. കൈസര്യയില് വന്നിറങ്ങി, യെരൂശലേമിലേക്കു ചെന്നു, സഭയെ വന്ദനം ചെയ്തിട്ടു അന്തൊക്ക്യയിലേക്കു പോയി.

21. but bad the fare well sayinge. I must nedes at this feast that cometh be in Ierusalem: but I will returne agayne vnto you yf God will. And he departed from Ephesus

22. അവിടെ കുറെനാള് താമസിച്ച ശേഷം പുറപ്പെട്ടു, ക്രമത്താലെ ഗലാത്യദേശത്തിലും ഫ്രുഗ്യയിലും സഞ്ചരിച്ചു ശിഷ്യന്മാരെ ഒക്കെയും ഉറപ്പിച്ചു.

22. and came vnto Cesarea: and ascended and saluted the congregacion and departed vnto Antioche

23. അലക്സാന്ത്രിയക്കാരനായി വാഗ്വൈഭവവും തിരുവെഴുത്തുകളില് സാമര്ത്ഥ്യവുമുള്ള അപ്പൊല്ലോസ് എന്നു പേരുള്ളോരു യെഹൂദന് എഫെസോസില് എത്തി.

23. and when he had taryed there a whyle he departed. And went over all the countre of Galacia and Phrigia by order strengthynge all the disciples.

24. അവന് കര്ത്താവിന്റെ മാര്ഗ്ഗത്തില് ഉപദേശം ലഭിച്ചവന് ആയിരുന്നു; യോഹന്നാന്റെ സ്നാനത്തെക്കുറിച്ചു മാത്രം അറിഞ്ഞിരുന്നു എങ്കിലും ആത്മാവില് എരിവുള്ളവനാകയാല് അവന് യേശുവിന്റെ വസ്തുത സൂക്ഷമമായി പ്രസ്താവിക്കയും ഉപദേശിക്കയും ചെയ്തു.

24. And a certayne Iewe named Apollos borne at Alexandria came to Ephesus an eloquent man and myghty in the scriptures.

25. അവന് പള്ളിയില് പ്രാഗത്ഭ്യത്തോടെ പ്രസംഗിച്ചുതുടങ്ങി; അക്വിലാസും പ്രിസ്കില്ലയും അവന്റെ പ്രസംഗം കേട്ടാറെ അവനെ ചേര്ത്തുകൊണ്ടു ദൈവത്തിന്റെ മാര്ഗ്ഗം അധികം സ്പഷ്ടമായി അവന്നു തെളിയിച്ചുകൊടുത്തു.

25. The same was informed in the waye of the Lorde and he spake fervently in the sprete and taught diligently the thinges of the Lorde and knewe but the baptim of Iohn only.

26. അവന് അഖായയിലേക്കു പോകുവാന് ഇച്ഛിച്ചപ്പോള് സഹോദരന്മാര് അവനെ ഉത്സാഹിപ്പിക്കയും അവനെ കൈക്കൊള്ളേണ്ടിതിന്നു ശിഷ്യന്മാര്ക്കും എഴുതുകയും ചെയ്തു; അവിടെ എത്തിയാറെ അവന് ദൈവകൃപയാല് വിശ്വസിച്ചവര്ക്കും വളരെ പ്രയോജനമായിത്തിര്ന്നു.

26. And the same began to speake boldely in the synagoge. And when Aquila and Priscilla had hearde him: they toke him vnto them and expounded vnto him the waye of God more perfectly.

27. യേശു തന്നേ ക്രിസ്തു എന്നു അവന് തിരുവെഴുത്തുകളാല് തെളിയിച്ചു ബലത്തോടെ യെഹൂദന്മാരെ പരസ്യമായി ഖണ്ഡിച്ചുകളഞ്ഞു.

27. And when he was disposed to goo into Acaia the brethren wrote exhortynge the disciples to receave him. After he was come thyther he holpe them moche which had beleved thorowe grace.