1. യഹോവയുടെ അരുളപ്പാടു എനിക്കുണ്ടായതെന്തെന്നാല്

1. THE WORD of the Lord came again to me, saying,

2. മനുഷ്യപുത്രാ, ഒരമ്മയുടെ മക്കളായ രണ്ടു സ്ത്രീകള് ഉണ്ടായിരുന്നു.

2. Son of man, there were two women, the daughters of one mother;

3. അവര് മിസ്രയീമില്വെച്ചു പരസംഗംചെയ്തു; യൌവനത്തില് തന്നേ അവര് പരസംഗം ചെയ്തു; അവിടെ അവരുടെ മുല പിടിച്ചു അവരുടെ കന്യാകുചാഗ്രം ഞെക്കി.

3. And they played the harlot in Egypt. There they played the harlot in their youth; there their bosoms were pressed and there their virgin breasts were handled.

4. അവരില് മൂത്തവള്ക്കു ഒഹൊലാ എന്നും ഇളയവര്ക്കും ഒഹൊലീബാ എന്നു പേരായിരുന്നു; അവര് എനിക്കുള്ളവരായിരുന്നു പുത്രന്മാരെയും പുത്രിമാരെയും പ്രസവിച്ചു; അവരുടെ പേരോ ഒഹൊലാ എന്നതു ശമര്യ്യയും ഒഹൊലീബാ എന്നതു യെരൂശലേമും ആകുന്നു.

4. And the names of them were Aholah the elder and Aholibah her sister, and they became Mine and they bore sons and daughters. As for the identity of their names, Aholah is Samaria and Aholibah is Jerusalem.

5. എന്നാല് ഒഹൊലാ എന്നെ വിട്ടു പരസംഗം ചെയ്തു;

5. And Aholah played the harlot when she was Mine, and she was foolishly fond of her lovers and doted on the Assyrians her neighbors,

6. അവള് ധൂമ്രവസ്ത്രം ധരിച്ച ദേശാധിപതികളും സ്ഥാനാപതികളും ഒട്ടൊഴിയാതെ മനോഹരയുവാക്കളും കുതിരപ്പുറത്തു കയറി ഔടിക്കുന്നവരുമായ സമീപസ്ഥരായ അശ്ശൂര്യ്യജാരന്മാരെ മോഹിച്ചു.

6. Who were clothed with blue, governors and deputies, all of them attractive young men, horsemen riding upon horses.

7. അശ്ശൂര്യ്യശ്രേഷ്ഠന്മാരായവരോടു ഒക്കെയും തന്റെ വേശ്യാവിദ്യകളെ ചെലവഴിച്ചു, താന് മോഹിച്ചുപോന്ന ഏവരുടെയും സകലവിഗ്രഹങ്ങളെക്കൊണ്ടും തന്നെത്താന് മലിനയാക്കി.

7. And she bestowed her harlotries upon them, the choicest men of Assyria all of them; and on whomever she doted, with all their idols she defiled herself.

8. മിസ്രയീമില്നിന്നു കൊണ്ടുവന്ന തന്റെ വേശ്യാവൃത്തിയും അവള് വിട്ടില്ല; അവര് അവളുടെ യൌവനത്തില് അവളോടുകൂടെ ശയിച്ചു, അവളുടെ കന്യാകുചാഗ്രം ഞെക്കി തങ്ങളുടെ പരസംഗം അവളുടെമേല് ചൊരിഞ്ഞു.

8. Neither has she left her harlotries since the days of Egypt [from where she brought them], for in her youth men there lay with her and handled her girlish bosom, and they poured out their sinful desire upon her.

9. അതുകൊണ്ടു ഞാന് അവളെ അവളുടെ ജാരന്മാരുടെ കയ്യില്, അവള് മോഹിച്ചിരുന്ന അശ്ശൂര്യ്യരുടെ കയ്യില്തന്നേ, ഏല്പിച്ചു.

9. Wherefore I delivered her into the hand of her lovers, into the hand of the Assyrians upon whom she doted.

10. അവര് അവളുടെ നഗ്നത അനാവൃതമാക്കി, അവളുടെ പുത്രന്മാരെയും പുത്രിമാരെയും പിടിക്കയും അവളെ വാള്കൊണ്ടു കൊല്ലുകയും ചെയ്തു; അവര് അവളുടെമേല് വിധി നടത്തിയതുകൊണ്ടു അവള് സ്ത്രീകളുടെ ഇടയില് ഒരു നിന്ദാപാത്രമായിത്തീര്ന്നു.

10. These uncovered her nakedness and shame; they took her sons and her daughters and they slew her with the sword, and her name became notorious and a byword among women when judgments were executed upon her.

11. എന്നാല് അവളുടെ സഹോദരിയായ ഒഹൊലീബാ ഇതു കണ്ടിട്ടും തന്റെ കാമവികാരത്തില് അവളെക്കാളും തന്റെ വേശ്യാവൃത്തിയില് സഹോദരിയുടെ വേശ്യവൃത്തിയെക്കാളും അധികം വഷളത്വം പ്രവര്ത്തിച്ചു.

11. And her sister Aholibah saw this; yet she was more corrupt in her foolish fondness than she, and in her harlotries she was more wanton than her sister in her harlotries.

12. മോടിയായി ഉടുത്തുചമഞ്ഞ ദേശാധിപതികളും സ്ഥാനാപതികളും കുതിരപ്പുറത്തു കയറി ഔടിക്കുന്നവരും ഒട്ടൊഴിയാതെ മനോഹരയുവാക്കളുമായ സമീപസ്ഥരായ അശ്ശൂര്യ്യരെ മോഹിച്ചു,

12. She doted upon the Assyrians--governors and deputies, her neighbors, clothed most gorgeously, horsemen riding upon horses, all of them desirable young men.

13. അവളും തന്നെത്താന് മലിനയാക്കി എന്നു ഞാന് കണ്ടു; ഇരുവരും ഒരു വഴിയില് തന്നേ നടന്നു.

13. And I saw that she was defiled, that both [of the sisters] took one way.

14. അവള് പിന്നെയും പരസംഗം ചെയ്തുകൊണ്ടിരുന്നു; ചായില്യംകൊണ്ടു എഴുതിയ കല്ദയരുടെ ചിത്രങ്ങളെ,

14. But [Aholibah] carried her harlotries further, for she saw men pictured upon the wall, the pictures of the Chaldeans sketched in bright red pigment,

15. കല്ദയദേശം ജന്മഭൂമിയായുള്ള ബാബേല്ക്കാരുടെ രൂപത്തില് അരെക്കു കച്ചകെട്ടി തലയില് തലപ്പാവു ചുറ്റി കാഴ്ചെക്കു ഒട്ടൊഴിയാതെ പ്രഭുക്കന്മാരായിരിക്കുന്ന പുരുഷന്മാരുടെ ചിത്രങ്ങളെ തന്നേ ചുവരിന്മേല് വരെച്ചിരിക്കുന്നതു അവള് കണ്ടു.

15. Girded with girdles on their loins, with flowing turbans on their heads, all of them looking like officers, a picture of Babylonian men whose native land was Chaldea,

16. കണ്ട ഉടനെ അവള് അവരെ മോഹിച്ചു, കല്ദയദേശത്തിലേക്കു അവരുടെ അടുക്കല് ദൂതന്മാരെ അയച്ചു.

16. Then as soon as she saw [the sketches of] them, she doted on them and sent messengers to them in Chaldea.

17. അങ്ങനെ ബാബേല്ക്കാര് പ്രേമശയനത്തിന്നായി അവളുടെ അടുക്കല് വന്നു പരസംഗംകൊണ്ടു അവളെ മലിനയാക്കി; അവള് അവരാല് മലിനയായ്തീര്ന്നു; പിന്നെ അവള്ക്കു അവരോടു വെറുപ്പുതോന്നി.

17. And the Babylonians came to her into the bed of love, and they defiled her with their evil desire; and when she was polluted by them, she [Jerusalem] broke the relationship and pushed them away from her in disgust.

18. ഇങ്ങനെ അവള് തന്റെ പരസംഗം വെളിപ്പെടുത്തി തന്റെ നഗ്നത അനാവൃതമാക്കിയപ്പോള് എനിക്കു അവളുടെ സഹോദരിയോടു വെറുപ്പു തോന്നിയതുപോലെ അവളോടും വെറുപ്പു തോന്നി.

18. So she flaunted her harlotries and exposed her nakedness, and I was disgusted and turned from her, as I had turned in disgust from her sister.

19. എന്നിട്ടും അവള് മിസ്രയീംദേശത്തുവെച്ചു പരസംഗം ചെയ്ത തന്റെ യൌവനകാലം ഔര്ത്തു പരസംഗം വര്ദ്ധിപ്പിച്ചു.

19. Yet she multiplied her harlotries, remembering the days of her youth in which she had played the harlot in the land of Egypt.

20. കഴുതകളുടെ ലിംഗംപോലെ ലിംഗവും കുതിരകളുടെ ബീജസ്രവണംപോലെ ബീജസ്രവണവും ഉള്ള ജാരന്മാരെ അവള് മോഹിച്ചു.

20. For she doted upon her paramours there, whose lust was sensuous and vulgar like that of asses or stallions.

21. ഇങ്ങനെ നിന്റെ യൌവനസ്തനങ്ങള് നിമിത്തം മിസ്രയീമ്യര് നിന്റെ കുജാഗ്രങ്ങളെ ഞെക്കിയതായ നിന്റെ യൌവനത്തിലെ ദുഷ്കര്മ്മം നീ തിരിഞ്ഞുനോക്കി.

21. Thus you yearned for the lewdness of your youth, when those of Egypt handled your bosom on account of your girlish breasts.

22. അതുകൊണ്ടു ഒഹൊലീബയേ, യഹോവയായ കര്ത്താവു ഇപ്രകാരം അരുളിച്ചെയ്യുന്നുബാബേല്ക്കാര്, കല്ദയര് ഒക്കെയും, പെക്കോദ്യര്, ശോവ്യര്,

22. Therefore, O Aholibah, thus says the Lord God: Behold, I will rouse up your lovers against you, from whom you turned in disgust, and I will bring them against you on every side:

23. കോവ്യര്, അശ്ശൂര്യ്യര് ഒക്കെയും എന്നിങ്ങനെ മനോഹരയുവാക്കളും ദേശാധിപതികളും സ്ഥാനാപതികളും ഒട്ടൊഴിയാതെ പ്രഭുക്കന്മാരും വിശ്രുതന്മാരും കുതിരപ്പുറത്തു കയറി ഔടിക്കുന്നവരുമായി, നിനക്കു വെറുപ്പു തോന്നിയിരിക്കുന്ന നിന്റെ ജാരന്മാരെ ഞാന് നിനക്കു വിരോധമായി ഉണര്ത്തി ചുറ്റും നിന്റെ നേരെ വരുത്തും.

23. The Babylonians and all the Chaldeans, Pekod and Shoa and Koa, and all the Assyrians with them, desirable young men, governors and officers all of them, princes, men of renown and counselors, all of them riding on horses.

24. അവര് അനവധി രഥങ്ങളും വണ്ടികളും ഒരു ജനസമൂഹവുമായി നിന്റെ നേരെ വരും; അവര് പരിചയും പലകയും പിടിച്ചു തലക്കോരിക ഇട്ടുംകൊണ്ടു നിന്നെ വന്നു വളയും; ഞാന് ന്യായവിധി അവര്ക്കും ഭരമേല്പിക്കും; അവര് തങ്ങളുടെ ന്യായങ്ങള്ക്കു അനുസാരമായി നിന്നെ ന്യായം വിധിക്കും.

24. And they shall come against you with weapons, chariots, wagons and wheels, and with a host of infantry which shall array themselves against you with buckler and shield and helmet round about; and I will commit the judgment and punishment to them, and they shall judge and punish you according to their [heathen] customs in such matters.

25. ഞാന് എന്റെ തീക്ഷണത നിന്റെ നേരെ പ്രയോഗിക്കും; അവര് ക്രോധത്തോടെ നിന്നോടു പെരുമാറും; അവര് നിന്റെ മൂക്കും ചെവിയും ചെത്തിക്കളയും; നിനക്കു ശേഷിപ്പുള്ളവര് വാള്കൊണ്ടു വീഴും; അവര് നിന്റെ പുത്രന്മാരെയും പുത്രിമാരെയും പിടിച്ചു കൊണ്ടുപോകും; നിനക്കു ശേഷിപ്പുള്ളവര് തീക്കിരയാകും.

25. And I will set My jealous indignation against you, and they shall deal with you in fury; they shall take away your nose and your ears, and those who are left of you shall fall by the sword; they shall take your sons and your daughters, and the remainder shall be devoured by the fire.

26. അവര് നിന്റെ വസ്ത്രം ഉരിഞ്ഞു ആഭരണങ്ങളെ എടുത്തുകളയും.

26. They shall also strip you [Judah] of your clothes and take away your fine jewels.

27. ഇങ്ങനെ ഞാന് നിന്റെ ദുര്മ്മര്യാദയും, മിസ്രയീംദേശത്തുനിന്നു കൊണ്ടുവന്ന നിന്റെ വേശ്യാവൃത്തിയും നിര്ത്തലാക്കും; നീ ഇനി അവരെ തലപൊക്കി നോക്കുകയില്ല, മിസ്രയീമിനെ ഔര്ക്കുംകയുമില്ല.

27. Thus I will put an end to your lewdness and your harlotry brought from the land of Egypt, so that you will not lift up your eyes to them nor [earnestly] remember Egypt any more.

28. യഹോവയായ കര്ത്താവു ഇപ്രകാരം അരുളിച്ചെയ്യുന്നുഞാന് നിന്നെ നീ പകെക്കുന്നവരുടെ കയ്യില്, നിനക്കു വെറുപ്പു തോന്നുന്നവരുടെ കയ്യില് തന്നേ ഏല്പിക്കും.

28. For thus says the Lord God: Behold, I will deliver you into the hands of those whom you hate, into the hands of those from whom you turned away in disgust.

29. അവര് പകയോടെ നിന്നോടു പെരുമാറി നിന്റെ സമ്പാദ്യം ഒക്കെയും എടുത്തു, നിന്നെ നഗ്നയും അനാവൃതയും ആക്കിവിടും; അങ്ങനെ നിന്റെ വേശ്യാവൃത്തിയുടെ നഗ്നതയും നിന്റെ ദുര്മ്മര്യാദയും പരസംഗങ്ങളും വെളിപ്പെട്ടുവരും.

29. They shall deal with you in hatred and shall take away all [the earnings of] your labor and shall leave you naked and bare, and the nakedness of your harlotry shall be uncovered, both your lewdness and your wanton ways.

30. നീ ജാതികളോടു ചേന്നു പരസംഗം ചെയ്തതുകൊണ്ടും അവരുടെ വിഗ്രഹങ്ങളാല് നിന്നെത്തന്നേ മലിനയാക്കിയതുകൊണ്ടും ഇതു നിനക്കു ഭവിക്കും.

30. These things shall be done to you, because you have played the harlot after the nations and because you have defiled yourself with their idols.

31. നീ സഹോദരിയുടെ വഴിയില് നടന്നതുകൊണ്ടു ഞാന് അവളുടെ പാനപാത്രം നിന്റെ കയ്യില് തരും.

31. You have walked in the way of your sister [Samaria, Israel's capital]; therefore I will give her cup into your hand.

32. യഹോവയായ കര്ത്താവു ഇപ്രകാരം അരുളിച്ചെയ്യുന്നുനീ സഹോദരിയുടെ കുഴിയും വട്ടവും ഉള്ള പാനപാത്രത്തില്നിന്നു കുടിച്ചു നിന്ദെക്കും പരിഹാസത്തിന്നും വിഷയമായ്തീരും; അതില് വളരെ കൊള്ളുമല്ലോ.

32. Thus says the Lord God: You shall drink of your sister's cup which is deep and wide and brimful; you shall be laughed to scorn and held in derision, for it contains much [too much to endure].

33. സ്തംഭനവും ശൂന്യതയുമുള്ള പാനപാത്രമായി നിന്റെ സഹോദരി ശമര്യ്യരുടെ പാനപാത്രമായ ലഹരിയും ദുഃഖവുംകൊണ്ടു നീ നിറഞ്ഞിരിക്കുന്നു.

33. You shall be filled with drunkenness and sorrow, with the cup of wasting astonishment and horror and desolation, with the cup of your sister Samaria.

34. നീ അതു കുടിച്ചു വറ്റിച്ചു ഉടെച്ചു കഷണങ്ങളെ നക്കി നിന്റെ മുലകളെ കീറിക്കളയും; ഞാന് അതു കല്പിച്ചിരിക്കുന്നു എന്നു യഹോവയായ കര്ത്താവിന്റെ അരുളപ്പാടു.

34. You shall drink it and drain it out, and then gnaw the pieces of it [which in your drunkenness you have broken] and shall tear your [own] breasts; for I have spoken it, says the Lord God.

35. ആകയാല് യഹോവയായ കര്ത്താവു ഇപ്രകാരം അരുളിച്ചെയ്യുന്നുനീ എന്നെ മറന്നു എന്നെ നിന്റെ പിറകില് എറിഞ്ഞുകളകകൊണ്ടു നീ നിന്റെ ദുര്മ്മര്യാദയും പരസംഗവും വഹിക്ക.

35. Therefore thus says the Lord God: Because you have forgotten Me [your divine Husband] and cast Me behind your back, therefore bear also [the consequences of] your lewdness and your harlotry.

36. പിന്നെയും യഹോവ എന്നോടു അരുളിച്ചെയ്തതുമനുഷ്യപുത്രാ, നീ ഒഹൊലയെയും ഒഹൊലീബയെയും ന്യായംവിധിക്കുമോ? എന്നാല് അവരുടെ മ്ളേച്ഛതകളെ അവരോടു അറിയിക്ക.

36. The Lord said, moreover, to me: Son of man, will you judge Aholah and Aholibah? Then declare and show to them their abominations (the detestable, loathsome, and shamefully vile things they do),

37. അവര് വ്യഭിചാരം ചെയ്തു, അവരുടെ കയ്യില് രക്തം ഉണ്ടു; തങ്ങളുടെ വിഗ്രഹങ്ങളോടു അവര് വ്യഭിചാരം ചെയ്തു; അവര് എനിക്കു പ്രസവിച്ച മക്കളെ അവേക്കു ഭോജനമായി അഗ്നിപ്രവേശം ചെയ്യിച്ചു.

37. For they have committed adultery and blood is on their hands, even with their idols have they committed adultery [against Me]. And they have also caused their sons, whom they bore to Me, to pass through the fire to their images [as an offering of food] to be devoured [by them].

38. ഒന്നുകൂടെ അവര് എന്നോടു ചെയ്തിരിക്കുന്നുഅന്നാളില് തന്നേ അവര് എന്റെ വിശുദ്ധമന്ദിരത്തെ തീണ്ടിച്ചു എന്റെ ശബ്ബത്തുകളെ അശുദ്ധമാക്കി.

38. Moreover, this they have done to Me: they have defiled My sanctuary on the same day [of their idolatries] and have profaned My Sabbaths.

39. അവര് തങ്ങളുടെ മക്കളെ വിഗ്രഹങ്ങള്ക്കു വേണ്ടി കൊന്ന ശേഷം അന്നു തന്നേ അവര് എന്റെ വിശുദ്ധമന്ദിരത്തെ അശുദ്ധമാക്കേണ്ടതിന്നു അതിലേക്കു വന്നു; ഇങ്ങനെയത്രേ അവര് എന്റെ ആലയത്തിന്റെ നടുവില് ചെയ്തതു.

39. For when they had slain their children [as offerings] to their idols, then they came the same day into My sanctuary to profane it [by daring to offer sacrifice there also]! And behold, thus have they done in the midst of My house!

40. ഇതുകൂടാതെ ദൂരത്തുനിന്നു വന്ന പുരുഷന്മാര്ക്കും അവര് ആളയച്ചു; ഒരു ദൂതന് അവരുടെ അടുക്കല് ചെന്ന ഉടനെ അവര് വന്നു; അവര്ക്കും വേണ്ടി നീ കുളിച്ചു, കണ്ണില് മഷി എഴുതി, ആഭരണം അണിഞ്ഞു,

40. And furthermore, you have sent for men to come from afar, to whom a messenger was sent; and behold, they came--those for whom you washed yourself, painted your eyelids, and decked yourself with ornaments;

41. ഭംഗിയുള്ളോരു കട്ടിലിന്മേല് ഇരുന്നു, അതിന്റെ മുമ്പില് ഒരു മേശ ഒരുക്കി, അതിന്മേല് എന്റെ കുന്തുരുക്കവും എണ്ണയും വെച്ചു;

41. And you sat upon a stately couch with a table spread before it upon which you set My incense and My oil.

42. നിര്ഭയമായിരിക്കുന്ന ഒരു പുരുഷാരത്തിന്റെ ഘോഷം അവളോടു കൂടെ ഉണ്ടായിരുന്നു; ജനസമൂഹത്തിലെ പുരുഷന്മാരുടെ അടുക്കല് അവര് ആളയച്ചു, മരുഭൂമിയില്നിന്നു കുടിയന്മാരെ കൊണ്ടുവന്നു; അവര് അവരുടെ കൈകൂ വളയിടുകയും തലയില് ഭംഗിയുള്ള കിരീടങ്ങള് വെക്കയും ചെയ്തു.

42. And the sound of a careless crowd was with her, and with men of the common sort were brought drunkards from the wilderness, who put bracelets upon the hands of both sisters and beautiful crowns upon their heads.

43. അപ്പോള് ഞാന് കിഴവിയായവള് വ്യഭിചാരം ചെയ്യും; ഇപ്പോള് അവര് അവളോടും അവള് അവരോടും പരസംഗം ചെയ്യും എന്നു പറഞ്ഞു.

43. Then I said of the one [Aholah] worn out with adulteries, Will they now play the harlot with her [now that she is old] and she with them?

44. അങ്ങനെ വേശ്യയുടെ അടുക്കല് ചെല്ലുന്നതുപോലെ അവര് അവളുടെ അടുക്കല് ചെന്നു; അതെ അവര് കാമുകികളായ ഒഹൊലയുടെ അടുക്കലും ഒഹൊലീബയുടെ അടുക്കലും ചെന്നു.

44. Yet they went in to her as they go in to a woman who plays the harlot; so they went in to Aholah and to Aholibah [Israel and Judah], the lewd women.

45. എന്നാല് നീതിമാന്മാരായ പുരുഷന്മാര് വ്യഭിചാരിണികള്ക്കു തക്ക ന്യായപ്രകാരവും രക്തപാതകികള്ക്കു തക്ക ന്യായപ്രകാരവും അവരെ ന്യായം വിധിക്കും; അവര് വ്യഭിചാരിണികളല്ലോ; അവരുകട കയ്യില് രക്തവും ഉണ്ടു.

45. And the righteous men, they shall judge and condemn them to the punishment due to adulteresses, to women who shed blood, for they are adulteresses and blood is upon their hands.

46. യഹോവയായ കര്ത്താവു ഇപ്രകാരം അരുളിച്ചെയ്യുന്നുഞാന് അവരുടെ നേരെ ഒരു സഭ കൂട്ടി അവരെ പരിഭ്രമത്തിന്നും കവര്ച്ചെക്കും ഏല്പിക്കും.

46. For thus says the Lord God: I will bring up a host upon them and will give them over to be tossed to and fro and robbed.

47. ആ സഭ അവരെ കല്ലെറിഞ്ഞു വാള്കൊണ്ടു വെട്ടിക്കളയും; അവരുടെ പുത്രന്മാരെയും പുത്രിമാരെയും അവര് കൊന്നു അവരുടെ വീടുകളെ തീവെച്ചു ചുട്ടുകളയും.

47. And the host shall stone them with stones and cut them down with their swords; they shall slay their sons and their daughters and burn up their houses with fire.

48. ഇങ്ങനെ നിങ്ങളുടെ ദുര്മ്മര്യാദപോലെ ചെയ്യാതിരിപ്പാന് സകലസ്ത്രീകളുടെ ഒരു പാഠം പഠിക്കേണ്ടതിന്നു ഞാന് ദുര്മ്മര്യാദ ദേശത്തുനിന്നു നീക്കിക്കളയും.

48. Thus will I cause lewdness to cease out of the land, that all women may be taught not to do after your lewdness.

49. അങ്ങനെ അവര് നിങ്ങളുടെ ദുര്മ്മര്യാദെക്കു തക്കവണ്ണം നിങ്ങള്ക്കു പകരം ചെയ്യും; നിങ്ങള് നിങ്ങളുടെ വിഗ്രഹങ്ങളുടെ പാപങ്ങളെ ചുമക്കേണ്ടിവരും; ഞാന് യഹോവയായ കര്ത്താവു എന്നു നിങ്ങള് അറിയും.

49. Thus your lewdness shall be recompensed upon you and you shall suffer the penalty for your sinful idolatry; and you shall know (understand and realize) that I am the Lord God.