1. അനവധിസമ്പത്തിലും സല്കീര്ത്തിയും വെള്ളിയിലും പൊന്നിലും കൃപയും നല്ലതു.

1. A good name is to be chosen rather than great riches, and favor is better than silver or gold.

2. ധനവാനും ദരിദ്രനും തമ്മില് കാണുന്നു; അവരെ ഒക്കെയും ഉണ്ടാക്കിയവന് യഹോവ തന്നേ.

2. The rich and the poor meet together; the LORD is the maker of them all.

3. വിവേകമുള്ളവന് അനര്ത്ഥം കണ്ടു ഒളിച്ചുകൊള്ളുന്നു; അല്പബുദ്ധികളോ നേരെ ചെന്നു ചേതപ്പെടുന്നു.

3. A prudent man sees danger and hides himself; but the simple go on, and suffer for it.

4. താഴ്മെക്കും യഹോവഭക്തിക്കും ഉള്ള പ്രതിഫലം ധനവും മാനവും ജീവനും ആകുന്നു.

4. The reward for humility and fear of the LORD is riches and honor and life.

5. വക്രന്റെ വഴിയില് മുള്ളും കുടുക്കും ഉണ്ടു; തന്റെ പ്രാണനെ സൂക്ഷിക്കുന്നവന് അവയോടു അകന്നിരിക്കട്ടെ.

5. Thorns and snares are in the way of the perverse; he who guards himself will keep far from them.

6. ബാലന് നടക്കേണ്ടുന്ന വഴിയില് അവനെ അഭ്യസിപ്പിക്ക; അവന് വൃദ്ധനായാലും അതു വിട്ടുമാറുകയില്ല.
എഫെസ്യർ എഫേസോസ് 6:4

6. Train up a child in the way he should go, and when he is old he will not depart from it.

7. ധനവാന് ദരിദ്രന്മാരെ ഭരിക്കുന്നു; കടം മേടിക്കുന്നവന് കടം കൊടുക്കുന്നവന്നു ദാസന് .

7. The rich rules over the poor, and the borrower is the slave of the lender.

8. നീതികേടു വിതെക്കുന്നവന് ആപത്തു കൊയ്യും; അവന്റെ കോപത്തിന്റെ വടി ഇല്ലാതെയാകും.
2 കൊരിന്ത്യർ 9:7

8. He who sows injustice will reap calamity, and the rod of his fury will fail.

9. ദയാകടാക്ഷമുള്ളവന് അനുഗ്രഹിക്കപ്പെടും; അവന് തന്റെ ആഹാരത്തില്നിന്നു അഗതിക്കു കൊടുക്കുന്നുവല്ലോ.
2 കൊരിന്ത്യർ 9:6

9. He who has a bountiful eye will be blessed, for he shares his bread with the poor.

10. പരിഹാസിയെ നീക്കിക്കളക; അപ്പോള് പിണക്കം പോയ്ക്കൊള്ളും; കലഹവും നിന്ദയും നിന്നുപോകും.

10. Drive out a scoffer, and strife will go out, and quarreling and abuse will cease.

11. ഹൃദയശുദ്ധി ഇഷ്ടപ്പെടുന്നവന്നു അധരലാവണ്യം ഉണ്ടു; രാജാവു അവന്റെ സ്നേഹിതന് .

11. He who loves purity of heart, and whose speech is gracious, will have the king as his friend.

12. യഹോവയുടെ കണ്ണു പരിജ്ഞാനമുള്ളവനെ കാക്കുന്നു; ദ്രോഹികളുടെ വാക്കോ അവന് മറിച്ചുകളയുന്നു.

12. The eyes of the LORD keep watch over knowledge, but he overthrows the words of the faithless.

13. വെളിയില് സിംഹം ഉണ്ടു, വീഥിയില് എനിക്കു ജീവഹാനി വരും എന്നു മടിയന് പറയുന്നു.

13. The sluggard says, 'There is a lion outside! I shall be slain in the streets!'

14. പരസ്ത്രീയുടെ വായ് ആഴമുള്ള കുഴി ആകുന്നു; യഹോവയാല് ത്യജിക്കപ്പെട്ടവന് അതില് വീഴും.

14. The mouth of a loose woman is a deep pit; he with whom the LORD is angry will fall into it.

15. ബാലന്റെ ഹൃദയത്തോടു ഭോഷത്വം പറ്റിയിരിക്കുന്നു; ശിക്ഷെക്കുള്ള വടി അതിനെ അവനില് നിന്നു അകറ്റിക്കളയും.

15. Folly is bound up in the heart of a child, but the rod of discipline drives it far from him.

16. ആദായം ഉണ്ടാക്കേണ്ടതിന്നു എളിയവനെ പീഡിപ്പിക്കുന്നവനും ധനവാന്നു കൊടുക്കുന്നവനും മുട്ടുള്ളവനായ്തീരും.

16. He who oppresses the poor to increase his own wealth, or gives to the rich, will only come to want.

17. ജ്ഞാനികളുടെ വചനങ്ങളെ ചെവിചായിച്ചു കേള്ക്കുക; എന്റെ പരിജ്ഞാനത്തിന്നു മനസ്സുവെക്കുക.

17. Incline your ear, and hear the words of the wise, and apply your mind to my knowledge;

18. അവയെ നിന്റെ ഉള്ളില് സൂക്ഷിക്കുന്നതും നിന്റെ അധരങ്ങളില് അവ ഒക്കെയും ഉറെച്ചിരിക്കുന്നതും മനോഹരം.

18. for it will be pleasant if you keep them within you, if all of them are ready on your lips.

19. നിന്റെ ആശ്രയം യഹോവയില് ആയിരിക്കേണ്ടതിന്നു ഞാന് ഇന്നു നിന്നോടു, നിന്നോടു തന്നേ, ഉപദേശിച്ചിരിക്കുന്നു.

19. That your trust may be in the LORD, I have made them known to you today, even to you.

20. നിന്നെ അയച്ചവര്ക്കും നീ നേരുള്ള മറുപടി കൊണ്ടുപോകേണ്ടതിന്നു നിനക്കു നേരുള്ള മറുപടിയുടെ നിശ്ചയം അറിയിച്ചുതരുവാന്

20. Have I not written for you thirty sayings of admonition and knowledge,

21. ആലോചനയും പരിജ്ഞാനവും അടങ്ങിയ സാരസംഗതികളെ ഞാന് നിനക്കു എഴുതീട്ടുണ്ടല്ലോ.

21. to show you what is right and true, that you may give a true answer to those who sent you?

22. എളിയവനോടു അവന് എളിയവനാകകൊണ്ടു കവര്ച്ച ചെയ്യരുതു; അരിഷ്ടനെ പടിവാതില്ക്കല്വെച്ചു പീഡിപ്പിക്കയും അരുതു.

22. Do not rob the poor, because he is poor, or crush the afflicted at the gate;

23. യഹോവ അവരുടെ വ്യവഹാരം നടത്തും; അവരെ കൊള്ളയിട്ടവരുടെ ജീവനെ കൊള്ളയിടും.

23. for the LORD will plead their cause and despoil of life those who despoil them.

24. കോപശീലനോടു സഖിത്വമരുതു; ക്രോധമുള്ള മനുഷ്യനോടുകൂടെ നടക്കയും അരുതു.

24. Make no friendship with a man given to anger, nor go with a wrathful man,

25. നീ അവന്റെ വഴികളെ പഠിപ്പാനും നിന്റെ പ്രാണന് കണിയില് അകപ്പെടുവാനും സംഗതി വരരുതു.

25. lest you learn his ways and entangle yourself in a snare.

26. നീ കയ്യടിക്കുന്നവരുടെ കൂട്ടത്തിലും കടത്തിന്നു ജാമ്യം നിലക്കുന്നവരുടെ കൂട്ടത്തിലും ആയ്പോകരുതു.

26. Be not one of those who give pledges, who become surety for debts.

27. വീട്ടുവാന് നിനക്കു വകയില്ലാതെ വന്നിട്ടു നിന്റെ കീഴില്നിന്നു നിന്റെ മെത്ത എടുത്തുകളവാന് ഇടവരുത്തുന്നതു എന്തിനു?

27. If you have nothing with which to pay, why should your bed be taken from under you?

28. നിന്റെ പിതാക്കന്മാര് ഇട്ടിരിക്കുന്ന പണ്ടത്തെ അതിര് നീ മാറ്റരുതു.

28. Remove not the ancient landmark which your fathers have set.

29. പ്രവൃത്തിയില് സാമര്ത്ഥ്യമുള്ള പുരുഷനെ നീ കാണുന്നുവോ? അവന് രാജാക്കന്മാരുടെ മുമ്പില് നിലക്കും; നീചന്മാരുടെ മുമ്പില് അവന് നില്ക്കയില്ല.

29. Do you see a man skilful in his work? he will stand before kings; he will not stand before obscure men.