1. ഇവയും ശലോമോന്റെ സദൃശവാക്യങ്ങള്; യെഹൂദാരാജാവായ ഹിസ്കീയാവിന്റെ ആളുകള് അവയെ ശേഖരിച്ചിരിക്കുന്നു.

1. These are more proverbs of Solomon. They were copied down by the men of Hezekiah, the king of Judah.

2. കാര്യം മറെച്ചുവെക്കുന്നതു ദൈവത്തിന്റെ മഹത്വം; കാര്യം ആരായുന്നതോ രാജാക്കന്മാരുടെ മഹത്വം.

2. When God hides a matter, he gets glory. When kings figure out a matter, they get glory.

3. ആകാശത്തിന്റെ ഉയരവും ഭൂമിയുടെ ആഴവും രാജാക്കന്മാരുടെ ഹൃദയവും അഗോചരം.

3. The heavens are high and the earth is deep. In the same way, the minds of kings are hard to figure out.

4. വെള്ളിയില്നിന്നു കീടം നീക്കിക്കളഞ്ഞാല് തട്ടാന്നു ഒരു ഉരുപ്പടി കിട്ടും.

4. Remove the scum from the silver. Then the master worker can make something.

5. രാജസന്നിധിയില്നിന്നു ദുഷ്ടനെ നീക്കിക്കളഞ്ഞാല് അവന്റെ സിംഹാസനം നീതിയാല് സ്ഥിരപ്പെടും.

5. Remove sinful people from where the king is. When he does what is right, his kingdom will be secure.

6. രാജസന്നിധിയില് വമ്പു കാണിക്കരുതു; മഹാന്മാരുടെ സ്ഥാനത്തു നില്ക്കയും അരുതു.

6. Don't brag in front of the king. Don't claim a place among great people.

7. നീ കണ്ടിരുന്ന പ്രഭുവിന്റെ മുമ്പില് നിനക്കു താഴ്ച ഭവിക്കുന്നതിനെക്കാള് ഇവിടെ കയറിവരിക എന്നു നിന്നോടു പറയുന്നതു നല്ലതു.
ലൂക്കോസ് 14:10

7. Let the king say to you, 'Come up here.' That's better than for him to shame you in front of nobles. What you have seen with your own eyes

8. ബദ്ധപ്പെട്ടു വ്യവഹാരത്തിന്നു പുറപ്പെടരുതു; അല്ലെങ്കില് ഒടുക്കം കൂട്ടുകാരന് നിന്നെ ലജ്ജിപ്പിച്ചാല് നീ എന്തു ചെയ്യും?

8. don't bring too quickly to court. What will you do in the end if your neighbor puts you to shame?

9. നിന്റെ വഴക്കു കൂട്ടുകാരനുമായി പറഞ്ഞു തീര്ക്ക; എന്നാല് മറ്റൊരുത്തന്റെ രഹസ്യം വെളിപ്പെടുത്തരുതു.

9. If you talk about a matter with your neighbor, don't tell others what was said.

10. കേള്ക്കുന്നവന് നിന്നെ നിന്ദിപ്പാനും നിനക്കു തീരാത്ത അപമാനം വരുവാനും ഇടവരരുതു.

10. If you do, someone might hear it and put you to shame. Then no one will ever respect you again.

11. തക്കസമയത്തു പറഞ്ഞ വാക്കു വെള്ളിത്താലത്തില് പൊന് നാരങ്ങാപോലെ.

11. The right word at the right time is like golden apples in silver jewelry.

12. കേട്ടനുസരിക്കുന്ന കാതിന്നു ജ്ഞാനിയായോരു ശാസകന് പൊന് കടുക്കനും തങ്കം കൊണ്ടുള്ള ആഭരണവും ആകുന്നു.

12. A wise person's warning to a listening ear is like a gold earring or jewelry made of fine gold.

13. വിശ്വസ്തനായ ദൂതന് തന്നെ അയക്കുന്നവര്ക്കും കൊയ്ത്തു കാലത്തു ഹിമത്തിന്റെ തണുപ്പുപോലെ; അവന് യജമാനന്മാരുടെ ഉള്ളം തണുപ്പിക്കുന്നു.

13. A messenger trusted by those who send him is like cool snow at harvest time. He renews the spirit of his masters.

14. ദാനങ്ങളെച്ചൊല്ലി വെറുതെ പ്രശംസിക്കുന്നവന് മഴയില്ലാത്ത മേഘവും കാറ്റും പോലെയാകുന്നു.

14. A man who brags about gifts he doesn't give is like wind and clouds that don't produce rain.

15. ദീര്ഘക്ഷാന്തികൊണ്ടു ന്യായാധിപന്നു സമ്മതം വരുന്നു; മൃദുവായുള്ള നാവു അസ്ഥിയെ നുറുക്കുന്നു.

15. If you are patient, you can win an official over to your side. And gentle words can break a bone.

16. നിനക്കു തേന് കിട്ടിയാല് വേണ്ടുന്നതേ ഭുജിക്കാവു; അധികം നിറഞ്ഞിട്ടു ഛര്ദ്ദിപ്പാന് ഇടവരരുതു.

16. If you find honey, eat just enough. If you eat too much of it, you will throw up.

17. കൂട്ടുകാരന് നിന്നെക്കൊണ്ടു മടുത്തു നിന്നെ വെറുക്കാതെയിരിക്കേണ്ടതിന്നു അവന്റെ വീട്ടില് കൂടക്കൂടെ ചെല്ലരുതു.

17. Don't go to your neighbor's home very often. If he sees too much of you, he will hate you.

18. കൂട്ടുകാരന്നു വിരോധമായി കള്ളസ്സാക്ഷ്യം പറയുന്ന മനുഷ്യന് മുട്ടികയും വാളും കൂര്ത്ത അമ്പും ആകുന്നു.

18. A man who gives false witness against his neighbor is like a club, a sword or a sharp arrow.

19. കഷ്ടകാലത്തു വിശ്വാസപാതകനെ ആശ്രയിക്കുന്നതു മുറിഞ്ഞ പല്ലും ഉളുക്കിയ കാലുംപോലെ ആകുന്നു.

19. Trusting someone who is not faithful when trouble comes is like a bad tooth or a disabled foot.

20. വിഷാദമുള്ള ഹൃദയത്തിന്നു പാട്ടു പാടുന്നവന് ശീതകാലത്തു വസ്ത്രം കളയുന്നതുപോലെയും യവക്ഷാരത്തിന്മേല് ചൊറുക്ക പകരുന്നതു പോലെയും ആകുന്നു.

20. You may sing songs to a troubled heart. But that's like taking a coat away on a cold day. It's like pouring vinegar on baking soda.

21. ശത്രുവിന്നു വിശക്കുന്നു എങ്കില് അവന്നു തിന്മാന് കൊടുക്ക; ദാഹിക്കുന്നു എങ്കില് കുടിപ്പാന് കൊടുക്ക.
മത്തായി 5:44, റോമർ 12:20

21. If your enemy is hungry, give him food to eat. If he is thirsty, give him water to drink.

22. അങ്ങനെ നീ അവന്റെ തലമേല് തീക്കനല് കുന്നിക്കും; യഹോവ നിനക്കു പ്രതിഫലം നലകുകയും ചെയ്യും.
മത്തായി 5:44, റോമർ 12:20

22. By doing those things, you will pile up burning coals on his head. And the Lord will reward you.

23. വടതിക്കാറ്റു മഴ കൊണ്ടുവരുന്നു; ഏഷണിവാക്കു കോപഭാവത്തെ ജനിപ്പിക്കുന്നു;

23. The north wind brings rain. And a crafty tongue brings angry looks.

24. ശണ്ഠകൂടുന്ന സ്ത്രീയോടുകൂടെ പൊതുവീട്ടില് പാര്ക്കുംന്നതിനെക്കാള് മേല്പുരയുടെ ഒരു കോണില് പാര്ക്കുംന്നതു നല്ലതു.

24. It is better to live on a corner of a roof than to share a house with a nagging wife.

25. ദാഹമുള്ളവന്നു തണ്ണീര് കിട്ടുന്നതും ദൂരദേശത്തുനിന്നു നല്ല വര്ത്തമാനം വരുന്നതും ഒരുപോലെ.

25. Hearing good news from a land far away is like drinking cold water when you are tired.

26. ദുഷ്ടന്റെ മുമ്പില് കുലുങ്ങിപ്പോയ നീതിമാന് കലങ്ങിയ കിണറ്റിന്നും മലിനമായ ഉറവിന്നും സമം.

26. Sometimes a godly person gives in to those who are evil. Then he becomes like a muddy spring of water or a polluted well.

27. തേന് ഏറെ കുടിക്കുന്നതു നന്നല്ല; പ്രയാസമുള്ളതു ആരായുന്നതോ മഹത്വം.

27. It isn't good for you to eat too much honey. And you shouldn't try to get others to honor you.

28. ആത്മസംയമം ഇല്ലാത്ത പുരുഷന് മതില് ഇല്ലാതെ ഇടിഞ്ഞുകിടക്കുന്ന പട്ടണം പോലെയാകുന്നു.

28. A man who can't control himself is like a city whose walls are broken down.