1. യാക്കോബ് തന്റെ പിതാവു പരദേശിയായി പാര്ത്ത ദേശമായ കനാന് ദേശത്തു വസിച്ചു.

1. Jacob lived in the land where his father had stayed, the land of Canaan.

2. യാക്കോബിന്റെ വംശപാരമ്പര്യം എന്തെന്നാല്യോസേഫിന്നു പതിനേഴുവയസ്സായപ്പോള് അവന് തന്റെ സഹോദരന്മാരോടുകൂടെ ആടുകളെ മേയിച്ചുകൊണ്ടു ഒരു ബാലനായി തന്റെ അപ്പന്റെ ഭാര്യമാരായ ബില്ഹയുടെയും സില്പയുടെയും പുത്രന്മാരോടുകൂടെ ഇരുന്നു അവരെക്കുറിച്ചുള്ള ദുഃശ്രുതി യോസേഫ് അപ്പനോടു വന്നു പറഞ്ഞു.

2. These are the family records of Jacob. At 17 years of age, Joseph tended sheep with his brothers. The young man [was working] with the sons of Bilhah and Zilpah, his father's wives, and he brought a bad report about them to their father.

3. യോസേഫ് വാര്ദ്ധക്യത്തിലെ മകനാകകൊണ്ടു യിസ്രായേല് എല്ലാമക്കളിലുംവെച്ചു അവനെ അധികം സ്നേഹിച്ചു ഒരു നിലയങ്കി അവന്നു ഉണ്ടാക്കിച്ചുകൊടുത്തു.

3. Now Israel loved Joseph more than his other sons because Joseph was a son [born to him] in his old age, and he made a robe of many colors for him.

4. അപ്പന് തങ്ങളെ എല്ലാവരെക്കാളും അവനെ അധികം സ്നേഹിക്കുന്നു എന്നു അവന്റെ സഹോദരന്മാര് കണ്ടിട്ടു അവനെ പകെച്ചു; അവനോടു സമാധാനമായി സംസാരിപ്പാന് അവര്ക്കും കഴിഞ്ഞില്ല.

4. When his brothers saw that their father loved him more than all his brothers, they hated him and could not bring themselves to speak peaceably to him.

5. യോസേഫ് ഒരു സ്വപ്നം കണ്ടു; അതു തന്റെ സഹോദരന്മാരോടു അറിയിച്ചതുകൊണ്ടു അവര് അവനെ പിന്നെയും അധികം പകെച്ചു.

5. Then Joseph had a dream. When he told it to his brothers, they hated him even more.

6. അവന് അവരോടു പറഞ്ഞതുഞാന് കണ്ട സ്വപ്നം കേട്ടുകൊള്വിന് .

6. He said to them, 'Listen to this dream I had:

7. നാം വയലില് കറ്റകെട്ടിക്കൊണ്ടിരുന്നു; അപ്പോള് എന്റെ കറ്റ എഴുന്നേറ്റു നിവിര്ന്നുനിന്നു; നിങ്ങളുടെ കറ്റകള് ചുറ്റും നിന്നു എന്റെ കറ്റയെ നമസ്കരിച്ചു.

7. There we were, binding sheaves of grain in the field. Suddenly my sheaf stood up, and your sheaves gathered around it and bowed down to my sheaf.'

8. അവന്റെ സഹോദരന്മാര് അവനോടുനീ ഞങ്ങളുടെ രാജാവാകുമോ? നീ ഞങ്ങളെ വാഴുമോ എന്നു പറഞ്ഞു, അവന്റെ സ്വപ്നങ്ങള് നിമത്തവും അവന്റെ വാക്കുനിമിത്തവും അവനെ പിന്നെയും അധികം ദ്വേഷിച്ചു.

8. Are you really going to reign over us?' his brothers asked him. 'Are you really going to rule us?' So they hated him even more because of his dream and what he had said.

9. അവന് മറ്റൊരു സ്വപ്നം കണ്ടു തന്റെ സഹോദരന്മാരോടു അറിയിച്ചുഞാന് പിന്നെയും ഒരു സ്വപ്നം കണ്ടു; സൂര്യനും ചന്ദ്രനും പതിനൊന്നു നക്ഷത്രങ്ങളും എന്നെ നമസ്കരിച്ചു എന്നു പറഞ്ഞു.

9. Then he had another dream and told it to his brothers. 'Look,' he said, 'I had another dream, and this time the sun, moon, and 11 stars were bowing down to me.'

10. അവന് അതു അപ്പനോടും സഹോദരന്മാരോടും അറിയിച്ചപ്പോള് അപ്പന് അവനെ ശാസിച്ചു അവനോടുനീ ഈ കണ്ട സ്വപ്നം എന്തു? ഞാനും നിന്റെ അമ്മയും നിന്റെ സഹോദരന്മാരും സാഷ്ടാംഗം വീണു നിന്നെ നമസ്കരിപ്പാന് വരുമോ എന്നു പറഞ്ഞു.

10. He told his father and brothers, but his father rebuked him. 'What kind of dream is this that you have had?' he said. 'Are your mother and brothers and I going to bow down to the ground before you?'

11. അവന്റെ സഹോദരന്മാര്ക്കും അവനോടു അസൂയ തോന്നി; അപ്പനോ ഈ വാക്കു മനസ്സില് സംഗ്രഹിച്ചു.
പ്രവൃത്തികൾ അപ്പ. പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ 7:9

11. His brothers were jealous of him, but his father kept the matter [in mind].

12. അവന്റെ സഹോദരന്മാര് അപ്പന്റെ ആടുകളെ മേയ്പാന് ശെഖേമില് പോയിരുന്നു.

12. His brothers had gone to pasture their father's flocks at Shechem.

13. യിസ്രായേല് യോസേഫിനോടുനിന്റെ സഹോദരന്മാര് ശെഖേമില് ആടുമേയിക്കുന്നുണ്ടല്ലോ; വരിക, ഞാന് നിന്നെ അവരുടെ അടുക്കല് അയക്കും എന്നു പറഞ്ഞതിന്നു അവന് അവനോടുഞാന് പോകാം എന്നു പറഞ്ഞു.

13. Israel said to Joseph, 'Your brothers, you know, are pasturing [the flocks] at Shechem. Get ready. I'm sending you to them.' 'I'm ready,' Joseph replied.

14. അവന് അവനോടുനീ ചെന്നു നിന്റെ സഹോദരന്മാര്ക്കും സുഖം തന്നേയോ? ആടുകള് നന്നായിരിക്കുന്നുവോ എന്നു നോക്കി, വന്നു വസ്തുത അറിയിക്കേണം എന്നു പറഞ്ഞു ഹെബ്രോന് താഴ്വരയില് നിന്നു അവനെ അയച്ചു; അവന് ശെഖേമില് എത്തി.

14. Then Israel said to him, 'Go and see how your brothers and the flocks are doing, and bring word back to me.' So he sent him from the valley of Hebron, and he went to Shechem.

15. അവന് വെളിന് പ്രദേശത്തു ചുറ്റിനടക്കുന്നതു ഒരുത്തന് കണ്ടുനീ എന്തു അന്വേഷിക്കുന്നു എന്നു അവനോടു ചോദിച്ചു.

15. A man found him there, wandering in the field, and asked him, 'What are you looking for?'

16. അതിന്നു അവന് ഞാന് എന്റെ സഹോദരന്മാരെ അന്വേഷിക്കുന്നു; അവര് എവിടെ ആടു മേയിക്കുന്നു എന്നു എന്നോടു അറിയിക്കേണമേ എന്നു പറഞ്ഞു.

16. 'I'm looking for my brothers,' Joseph said. 'Can you tell me where they are pasturing [their flocks]?'

17. അവര് ഇവിടെ നിന്നു പോയി; നാം ദോഥാനിലേക്കു പോക എന്നു അവര് പറയുന്നതു ഞാന് കേട്ടു എന്നു അവന് പറഞ്ഞു. അങ്ങനെ യോസേഫ് തന്റെ സഹോദരന്മാരെ അന്വേഷിച്ചു ചെന്നു ദോഥാനില്വെച്ചു കണ്ടു.

17. 'They've moved on from here,' the man said. 'I heard them say, 'Let's go to Dothan.' ' So Joseph set out after his brothers and found them at Dothan.

18. അവര് അവനെ ദൂരത്തു നിന്നു കണ്ടിട്ടു അവനെ കൊല്ലേണ്ടതിന്നു അവന് അടുത്തുവരുംമുമ്പെ അവന്നു വിരോധമായി ദുരാലോചന ചെയ്തു

18. They saw him in the distance, and before he had reached them, they plotted to kill him.

19. അതാ, സ്വപ്നക്കാരന് വരുന്നു; വരുവിന് , നാം അവനെ കൊന്നു ഒരു കുഴിയില് ഇട്ടുകളക;

19. They said to one another, 'Here comes that dreamer!

20. ഒരു ദുഷ്ടമൃഗം അവനെ തിന്നുകളഞ്ഞു എന്നു പറയാം; അവന്റെ സ്വപ്നങ്ങള് എന്താകുമെന്നു നമുക്കു കാണാമല്ലോ എന്നു തമ്മില് തമ്മില് പറഞ്ഞു.

20. Come on, let's kill him and throw him into one of the pits. We can say that a vicious animal ate him. Then we'll see what becomes of his dreams!'

21. രൂബേന് അതു കേട്ടിട്ടുനാം അവന്നു ജീവഹാനി വരുത്തരുതു എന്നു പറഞ്ഞു അവനെ അവരുടെ കയ്യില് നിന്നു വിടുവിച്ചു.

21. When Reuben heard this, he tried to save him from them. He said, 'Let's not take his life.'

22. അവരുടെ കയ്യില് നിന്നു അവനെ വിടുവിച്ചു അപ്പന്റെ അടുക്കല് കൊണ്ടു പോകേണമെന്നു കരുതിക്കൊണ്ടു രൂബേന് അവരോടുരക്തം ചൊരിയിക്കരുതു; നിങ്ങള് അവന്റെമേല് കൈ വെക്കാതെ മരുഭൂമിയിലുള്ള ആ കുഴിയില് അവനെ ഇടുവിന് എന്നു പറഞ്ഞു.

22. Reuben also said to them, 'Don't shed blood. Throw him into this pit in the wilderness, but don't lay a hand on him'-- intending to rescue him from their hands and return him to his father.

23. യേസേഫ് തന്റെ സഹോദരന്മാരുടെ അടുക്കല് വന്നപ്പോള് അവന് ഉടുത്തിരുന്ന നിലയങ്കി അവര് ഊരി, അവനെ എടുത്തു ഒരു കുഴിയില് ഇട്ടു.

23. When Joseph came to his brothers, they stripped off his robe, the robe of many colors that he had on.

24. അതു വെള്ളമില്ലാത്ത പൊട്ടകൂഴി ആയിരുന്നു.

24. Then they took him and threw him into the pit. The pit was empty; there was no water in it.

25. അവര് ഭക്ഷണം കഴിപ്പാന് ഇരുന്നപ്പോള് തലപൊക്കി നോക്കി, ഗിലെയാദില്നിന്നു സാംപ്രാണിയും സുഗന്ധപ്പശയും സന്നിനായകവും ഒട്ടകപ്പുറത്തു കയറ്റി മിസ്രയീമിലേക്കു കൊണ്ടുപോകുന്ന യിശ്മായേല്യരുടെ ഒരു യാത്രക്കൂട്ടം വരുന്നതു കണ്ടു.

25. Then they sat down to eat a meal. They looked up, and there was a caravan of Ishmaelites coming from Gilead. Their camels were carrying aromatic gum, balsam, and resin, going down to Egypt.

26. അപ്പോള് യെഹൂദാ തന്റെ സഹോദരന്മാരോടുനാം നമ്മുടെ സഹോദരനെ കൊന്നു അവന്റെ രക്തം മറെച്ചിട്ടു എന്തു ഉപകാരം?

26. Then Judah said to his brothers, 'What do we gain if we kill our brother and cover up his blood?

27. വരുവിന് , നാം അവനെ യിശ്മായേല്യര്ക്കും വിലക്കുക; നാം അവന്റെ മേല് കൈ വെക്കരുതു; അവന് നമ്മുടെ സഹോദരനും നമ്മുടെ മാംസവുമല്ലോ എന്നു പറഞ്ഞു; അവന്റെ സാഹോദരന്മാര് അതിന്നു സമ്മതിച്ചു.

27. Come, let's sell him to the Ishmaelites and not lay a hand on him, for he is our brother, our [own] flesh.' His brothers agreed.

28. മിദ്യാന്യകച്ചവടക്കാര് കടന്നുപോകുമ്പോള് അവര് യോസേഫിനെ കുഴിയില്നിന്നു വലിച്ചു കയറ്റി, യിശ്മായേല്യര്ക്കും ഇരുപതു വെള്ളിക്കാശിന്നു വിറ്റു. അവര് യോസേഫിനെ മിസ്രയീമിലേക്കു കൊണ്ടുപോയി.
പ്രവൃത്തികൾ അപ്പ. പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ 7:9

28. When Midianite traders passed by, they pulled Joseph out of the pit and sold him for 20 pieces of silver to the Ishmaelites, who took Joseph to Egypt.

29. രൂബേന് തിരികെ കുഴിയുടെ അടുക്കല് ചെന്നപ്പോള് യോസേഫ് കുഴിയില് ഇല്ല എന്നു കണ്ടു തന്റെ വസ്ത്രം കീറി,

29. When Reuben returned to the pit and saw that Joseph was not there, he tore his clothes.

30. സഹോദരന്മാരുടെ അടുക്കല് വന്നുബാലനെ കാണുന്നില്ലല്ലോ; ഞാന് ഇനി എവിടെ പോകേണ്ടു എന്നു പറഞ്ഞു.

30. He went back to his brothers and said, 'The boy is gone! What am I going to do?'

31. പിന്നെ അവര് ഒരു കോലാട്ടുകൊറ്റനെ കൊന്നു, യോസേഫിന്റെ അങ്കി എടുത്തു രക്തത്തില് മുക്കി.

31. So they took Joseph's robe, slaughtered a young goat, and dipped the robe in its blood.

32. അവര് നിലയങ്കി തങ്ങളുടെ അപ്പന്റെ അടുക്കല് കൊടുത്തയച്ചുഇതു ഞങ്ങള്ക്കു കണ്ടുകിട്ടി; ഇതു നിന്റെ മകന്റെ അങ്കിയോ അല്ലയോ എന്നു നോക്കേണം എന്നു പറഞ്ഞു.

32. They sent the robe of many colors to their father and said, 'We found this. Examine it. Is it your son's robe or not?'

33. അവന് അതു തിരിച്ചറിഞ്ഞുഇതു എന്റെ മകന്റെ അങ്കി തന്നേ; ഒരു ദുഷ്ടമൃഗം അവനെ തിന്നുകളഞ്ഞുയോസേഫിനെ പറിച്ചുകീറിപ്പോയി എന്നു പറഞ്ഞു.

33. His father recognized it. 'It is my son's robe,' he said. 'A vicious animal has devoured him. Joseph has been torn to pieces!'

34. യാക്കോബ് വസ്ത്രം കീറി, അരയില് രട്ടുശീല ചുറ്റി ഏറിയനാള് തന്റെ മകനെച്ചൊല്ലി ദുഃഖിച്ചുകൊണ്ടിരുന്നു

34. Then Jacob tore his clothes, put sackcloth around his waist, and mourned for his son many days.

35. അവന്റെ പുത്രന്മാരും പുത്രിമാരും എല്ലാം അവനെ ആശ്വസിപ്പിപ്പാന് വന്നു; അവനോ ആശ്വാസം കൈക്കൊള്വാന് മനസ്സില്ലാതെഞാന് ദുഃഖത്തോടെ എന്റെ മകന്റെ അടുക്കല് പാതാളത്തില് ഇറങ്ങുമെന്നു പറഞ്ഞു. ഇങ്ങനെ അവന്റെ അപ്പന് അവനെക്കുറിച്ചു കരഞ്ഞുകൊണ്ടിരുന്നു.

35. All his sons and daughters tried to comfort him, but he refused to be comforted. 'No,' he said. 'I will go down to Sheol to my son, mourning.' And his father wept for him.

36. എന്നാല് മിദ്യാന്യര് അവനെ മിസ്രയീമില് ഫറവോന്റെ ഒരു ഉദ്യോഗസ്ഥനായി അകമ്പടി നായകനായ പോത്തീഫറിന്നു വിറ്റു.

36. Meanwhile, the Midianites sold Joseph in Egypt to Potiphar, an officer of Pharaoh and the captain of the guard.