1. യാക്കേയുടെ മകനായ ആഗൂരിന്റെ വചനങ്ങള്; ഒരു അരുളപ്പാടു; ആ പുരുഷന്റെ വാക്യമാവിതുദൈവമേ, ഞാന് അദ്ധ്വാനിച്ചു, ദൈവമേ, ഞാന് അദ്ധ്വാനിച്ചു ക്ഷയിച്ചിരിക്കുന്നു.

1. These are the wise sayings of Agur son of Jakeh from Massa. He says, 'God, I am tired, so tired. How can I keep going?'

2. ഞാന് സകലമനുഷ്യരിലും മൃഗപ്രായനത്രേ; മാനുഷബുദ്ധി എനിക്കില്ല;

2. I am stupid. I am not as smart as other people are.

3. ഞാന് ജ്ഞാനം അഭ്യസിച്ചിട്ടില്ല; പരിശുദ്ധനായവന്റെ പരിജ്ഞാനം എനിക്കില്ല.

3. I have not learned to be wise. I know nothing about the Holy One.

4. സ്വര്ഗ്ഗത്തില് കയറുകയും ഇറങ്ങിവരികയും ചെയ്തവന് ആര്? കാറ്റിനെ തന്റെ മുഷ്ടിയില് പിടിച്ചടക്കിയവന് ആര്? വെള്ളങ്ങളെ വസ്ത്രത്തില് കെട്ടിയവന് ആര്? ഭൂമിയുടെ അറുതികളെയൊക്കെയും നിയമിച്ചവന് ആര്? അവന്റെ പേരെന്തു? അവന്റെ മകന്റെ പേര് എന്തു? നിനക്കറിയാമോ?
മത്തായി 11:27, യോഹന്നാൻ 3:13

4. Who has ever gone up to heaven and come back down? Who gathered the winds in his hand? Who can gather up all the water in his lap? Who set the limits for the world? What is his name, and what is his son's name? Do you know?

5. ദൈവത്തിന്റെ സകലവചനവും ശുദ്ധിചെയ്തതാകുന്നു; തന്നില് ആശ്രയിക്കുന്നവര്ക്കും അവന് പരിച തന്നേ.

5. You can trust this: Every word that God speaks is true. God is a safe place for those who go to him.

6. അവന്റെ വചനങ്ങളോടു നീ ഒന്നും കൂട്ടരുതു; അവന് നിന്നെ വിസ്തരിച്ചിട്ടു നീ കള്ളനാകുവാന് ഇട വരരുതു.

6. So don't try to change what God says. If you do, he will punish you and prove that you are a liar.

7. രണ്ടു കാര്യം ഞാന് നിന്നോടു അപേക്ഷിക്കുന്നു; ജീവപര്യന്തം അവ എനിക്കു നിഷേധിക്കരുതേ;

7. Lord, I ask you to do two things for me before I die.

8. വ്യാജവും ഭോഷകും എന്നോടു അകറ്റേണമേ; ദാരിദ്ര്യവും സമ്പത്തും എനിക്കു തരാതെ നിത്യവൃത്തി തന്നു എന്നെ പോഷിപ്പിക്കേണമേ.
1 തിമൊഥെയൊസ് 6:8

8. Don't let me tell lies. And don't make me too rich or too poor�give me only enough food for each day.

9. ഞാന് തൃപ്തനായിത്തീര്ന്നിട്ടുയഹോവ ആര് എന്നു നിന്നെ നിഷേധിപ്പാനും ദരിദ്രനായിത്തീര്ന്നിട്ടു മോഷ്ടിച്ചു എന്റെ ദൈവത്തിന്റെ നാമത്തെ തീണ്ടിപ്പാനും സംഗതി വരരുതേ.

9. If I have too much, I might deny that I need you, Lord. But if I am too poor, I might steal and bring shame to the name of my God.

10. ദാസനെക്കുറിച്ചു യജമാനനോടു ഏഷണി പറയരുതു; അവന് നിന്നെ ശപിപ്പാനും നീ കുറ്റക്കാരനായിത്തീരുവാനും ഇടവരരുതു.

10. Never say bad things about a slave to his master. If you do, he will curse you, and you will suffer for it.

11. അപ്പനെ ശപിക്കയും അമ്മയെ അനുഗ്രഹിക്കാതിരിക്കയും ചെയ്യുന്നോരു തലമുറ!

11. Some people curse their fathers and refuse to bless their mothers.

12. തങ്ങള്ക്കു തന്നേ നിര്മ്മലരായിത്തോന്നുന്നവരും അശുദ്ധി കഴുകിക്കളയാത്തവരുമായോരു തലമുറ!

12. Some people think they are pure, but they have done nothing to remove the filth of their sin.

13. അയ്യോ ഈ തലമുറയുടെ കണ്ണുകള് എത്ര ഉയര്ന്നിരിക്കുന്നു -- അവരുടെ കണ്ണിമകള് എത്ര പൊങ്ങിയിരിക്കുന്നു --

13. Some people are so proud of themselves, and they look down on everyone else.

14. എളിയവരെ ഭൂമിയില്നിന്നും ദരിദ്രരെ മനുഷ്യരുടെ ഇടയില്നിന്നും തിന്നുകളവാന് തക്കവണ്ണം മുമ്പല്ലു വാളായും അണപ്പല്ലു കത്തിയായും ഇരിക്കുന്നോരു തലമുറ!

14. There are people whose teeth are like swords and their jaws like knives. They take everything they can from the poor.

15. കന്നട്ടെക്കുതരിക, തരിക എന്ന രണ്ടു പുത്രിമാര് ഉണ്ടു; ഒരിക്കലും തൃപ്തിവരാത്തതു മൂന്നുണ്ടു; മതി എന്നു പറയാത്തതു നാലുണ്ടു

15. Greedy people know only two things: 'Give me,' and 'Give me.' There are three other things that are never satisfied�really, four things that never have enough:

16. പാതാളവും വന്ധ്യയുടെ ഗര്ഭപാത്രവും വെള്ളം കുടിച്ചു തൃപ്തിവരാത്ത ഭൂമിയും മതി എന്നു പറയാത്ത തീയും തന്നേ.

16. the place of death, a woman with no children, dry ground that needs rain, and a fire that will never stop by itself.

17. അപ്പനെ പരിഹസിക്കയും അമ്മയെ അനുസരിക്കാതിരിക്കയും ചെയ്യുന്ന കണ്ണിനെ തോട്ടരികത്തെ കാക്ക കൊത്തിപ്പറിക്കയും കഴുകിന് കുഞ്ഞുകള് തിന്നുകയും ചെയ്യും.

17. People who make fun of their father or refuse to obey their mother should have their eyes plucked out by wild birds and be eaten by vultures.

18. എനിക്കു അതിവിസ്മയമായി തോന്നുന്നതു മൂന്നുണ്ടു; എനിക്കു അറിഞ്ഞുകൂടാത്തതു നാലുണ്ടു

18. There are three things that are hard for me to understand�really, four things that I don't understand:

19. ആകാശത്തു കഴുകന്റെ വഴിയും പാറമേല് സര്പ്പത്തിന്റെ വഴിയും സമുദ്രമദ്ധ്യേ കപ്പലിന്റെ വഴിയും കന്യകയോടുകൂടെ പുരുഷന്റെ വഴിയും തന്നേ.

19. an eagle flying in the sky, a snake moving on a rock, a ship moving across the ocean, and a man in love with a woman.

20. വ്യഭിചാരിണിയുടെ വഴിയും അങ്ങനെ തന്നേ. അവള് തിന്നു വായ് തുടെച്ചിട്ടു ഞാന് ഒരു ദോഷവും ചെയ്തിട്ടില്ലെന്നു പറയുന്നു.

20. A woman who is not faithful to her husband acts innocent. She eats, wipes her mouth, and says she has done nothing wrong.

21. മൂന്നിന്റെ നിമിത്തം ഭൂമി വിറെക്കുന്നു; നാലിന്റെ നിമിത്തം അതിന്നു സഹിച്ചു കൂടാ

21. There are three things that make trouble on the earth�really, four that the earth cannot bear:

22. ദാസന് രാജാവായാല് അവന്റെ നിമിത്തവും ഭോഷന് തിന്നു തൃപ്തനായാല് അവന്റെ നിമിത്തവും

22. a slave who becomes a king, fools who have everything they need,

23. വിലക്ഷണെക്കു വിവാഹം കഴിഞ്ഞാല് അവളുടെ നിമിത്തവും ദാസി യജമാനത്തിയുടെ സ്ഥാനം പ്രാപിച്ചാല് അവളുടെ നിമിത്തവും തന്നേ.

23. a woman whose husband hated her but still married her, and a servant girl who becomes ruler over the woman she serves.

24. ഭൂമിയില് എത്രയും ചെറിയവയെങ്കിലും അത്യന്തം ജ്ഞാനമുള്ളവയായിട്ടു നാലുണ്ടു

24. There are four things on the earth that are small but very wise:

25. ഉറുമ്പു ബലഹീനജാതി എങ്കിലും അതു വേനല്ക്കാലത്തു ആഹാരം സമ്പാദിച്ചു വെക്കുന്നു.

25. Ants are small and weak, but they save their food all summer;

26. കുഴിമുയല് ശക്തിയില്ലാത്ത ജാതി എങ്കിലും അതു പാറയില് പാര്പ്പിടം ഉണ്ടാക്കുന്നു.

26. badgers are small animals, but they make their homes in the rocks;

27. വെട്ടുക്കിളിക്കു രാജാവില്ല എങ്കിലും അതൊക്കെയും അണിയണിയായി പുറപ്പെടുന്നു.

27. locusts have no king, but they are able to work together;

28. പല്ലിയെ കൈകൊണ്ടു പിടിക്കാം എങ്കിലും അതു രാജാക്കന്മാരുടെ അരമനകളില് പാര്ക്കുംന്നു.

28. lizards are small enough to catch with your hands, but you can find them living in kings' palaces.

29. ചന്തമായി നടകൊള്ളുന്നതു മൂന്നുണ്ടു; ചന്തമായി നടക്കുന്നതു നാലുണ്ടു

29. There are three things that act important when they walk�really, there are four:

30. മൃഗങ്ങളില്വെച്ചു ശക്തിയേറിയതും ഒന്നിന്നും വഴിമാറാത്തതുമായ സിംഹവും

30. a lion�he is the warrior of the animals and runs from nothing,

31. നായാട്ടുനായും കോലാട്ടുകൊറ്റനും സൈന്യസമേതനായ രാജാവും തന്നേ.

31. a rooster walking proudly, a goat, and a king among his people.

32. നീ നിഗളിച്ചു ഭോഷത്വം പ്രവര്ത്തിക്കയോ ദോഷം നിരൂപിക്കയോ ചെയ്തുപോയെങ്കില് കൈകൊണ്ടു വായ് പൊത്തിക്കൊള്ക.

32. If you have been foolish enough to become proud and make plans against other people, stop and think about what you are doing.

33. പാല് കടഞ്ഞാല് വെണ്ണയുണ്ടാകും; മൂകൂ ഞെക്കിയാല് ചോര വരും; കോപം ഇളക്കിയാല് വഴക്കുണ്ടാകും.

33. Stirring milk causes butter to form. Hitting someone's nose causes blood to flow. And making people angry causes trouble.