1. അപ്പൊല്ലോസ് കൊരിന്തില് ഇരിക്കുമ്പോള് പൌലോസ് ഉള്പ്രദേശങ്ങളില് കൂടി സഞ്ചരിച്ചു എഫെസോസില് എത്തി ചില ശിഷ്യന്മാരെ കണ്ടു

1. And it came to pass, in Apollos' being in Corinth, Paul having gone through the upper parts, came to Ephesus, and having found certain disciples,

2. നിങ്ങള് വിശ്വസിച്ചിട്ടു പരിശുദ്ധാത്മാവിനെ പ്രാപിച്ചുവോ എന്നു അവരോടു ചോദിച്ചതിന്നുപരിശുദ്ധാത്മാവു ഉണ്ടന്നെുപോലും ഞങ്ങള് കേട്ടിട്ടില്ല എന്നു അവര് പറഞ്ഞു.

2. he said unto them, 'The Holy Spirit did ye receive -- having believed?' and they said unto him, 'But we did not even hear whether there is any Holy Spirit;'

3. എന്നാല് ഏതായിരുന്നു നിങ്ങളുടെ സ്നാനം എന്നു അവന് അവരോടു ചോദിച്ചതിന്നുയോഹന്നാന്റെ സ്നാനം എന്നു അവര് പറഞ്ഞു.

3. and he said unto them, 'To what, then, were ye baptized?' and they said, 'To John's baptism.'

4. അതിന്നു പൌലൊസ്യോഹന്നാന് മനസാന്തരസ്നാനമത്രേ കഴിപ്പിച്ചു തന്റെ പിന്നാലെ വരുന്നവനായ യേശുവില് വിശ്വസിക്കേണം എന്നു ജനത്തോടു പറഞ്ഞു എന്നു പറഞ്ഞു.

4. And Paul said, 'John, indeed, did baptize with a baptism of reformation, saying to the people that in him who is coming after him they should believe -- that is, in the Christ -- Jesus;'

5. ഇതു കേട്ടാറെ അവര് കര്ത്താവായ യേശുവിന്റെ നാമത്തില് സ്നാനം ഏറ്റു.

5. and they, having heard, were baptized -- to the name of the Lord Jesus,

6. പൌലൊസ് അവരുടെ മേല് കൈവെച്ചപ്പോള് പരിശുദ്ധാത്മാവു അവരുടെമേല് വന്നു അവര് അന്യഭാഷകളില് സംസാരിക്കയും പ്രവചിക്കയും ചെയ്തു.

6. and Paul having laid on them [his] hands, the Holy Spirit came upon them, they were speaking also with tongues, and prophesying,

7. ആ പുരുഷന്മാര് എല്ലാം കൂടി പന്ത്രണ്ടോളം ആയിരുന്നു.

7. and all the men were, as it were, twelve.

8. പിന്നെ അവന് പള്ളിയില് ചെന്നു ദൈവരാജ്യത്തെക്കുറിച്ചു സംവാദിച്ചും സമ്മതിപ്പിച്ചുംകൊണ്ടു മൂന്നു മാസത്തോളം പ്രാഗത്ഭ്യത്തോടെ പ്രസംഗിച്ചു.

8. And having gone into the synagogue, he was speaking boldly for three months, reasoning and persuading the things concerning the reign of God,

9. എന്നാല് ചിലര് കഠിനപ്പെട്ടു അനുസരിക്കാതെ പുരുഷാരത്തിന്റെ മുമ്പാകെ ഈ മാര്ഗ്ഗത്തെ ദുഷിച്ചപ്പോള് അവന് അവരെ വിട്ടു ശിഷ്യന്മാരെ വേര്തിരിച്ചു, തുറന്നൊസിന്റെ പാഠശാലയില് ദിനംപ്രതി സംവാദിച്ചുപോന്നു.

9. and when certain were hardened and were disbelieving, speaking evil of the way before the multitude, having departed from them, he did separate the disciples, every day reasoning in the school of a certain Tyrannus.

10. അതു രണ്ടു സംവത്സരത്തോളം നടക്കയാല് ആസ്യയില് പാര്ക്കുംന്ന യെഹൂദന്മാരും യവനന്മാരും എല്ലാം കര്ത്താവിന്റെ വചനം കേള്പ്പാന് ഇടയായി.

10. And this happened for two years so that all those dwelling in Asia did hear the word of the Lord Jesus, both Jews and Greeks,

11. ദൈവം പൌലൊസ് മുഖാന്തരം അസാധാരണയായ വീര്യപ്രവൃത്തികളെ ചെയ്യിക്കയാല്

11. mighty works also -- not common -- was God working through the hands of Paul,

12. അവന്റെ മെയ്മേല്നിന്നു റൂമാലും ഉത്തരീയവും രോഗികളുടെമേല് കൊണ്ടുവന്നിടുകയും വ്യാധികള് അവരെ വിട്ടുമാറുകയും ദുരാത്മാക്കള് പുപ്പെടുകയും ചെയ്തു.

12. so that even unto the ailing were brought from his body handkerchiefs or aprons, and the sicknesses departed from them; the evil spirits also went forth from them.

13. എന്നാല് ദേശാന്തരികളായി നടക്കുന്ന മന്ത്രവാദികളായ ചില യഹൂദന്മാര്പൌലൊസ് പ്രസംഗിക്കുന്ന യേശുവിന്റെ നാമത്തില് ഞാന് നിങ്ങളോടു ആണയിടുന്നു എന്നു പറഞ്ഞു യേശുവിന്റെ നാമം ചൊല്ലുവാന് തുനിഞ്ഞു.

13. And certain of the wandering exorcist Jews, took upon [them] to name over those having the evil spirits the name of the Lord Jesus, saying, 'We adjure you by Jesus, whom Paul doth preach;'

14. ഇങ്ങനെ ചെയ്തവര് മഹാപുരോഹിതനായ സ്കേവാ എന്ന ഒരു യേഹൂദന്റെ ഏഴു പുത്രന്മാര് ആയിരുന്നു.

14. and there were certain -- seven sons of Sceva, a Jew, a chief priest -- who are doing this thing;

15. ദുരാത്മാവു അവരോടുയേശുവിനെ ഞാന് അറിയുന്നു; പൌലൊസിനെയും പരിചയമുണ്ടു; എന്നാല് നിങ്ങള് ആര് എന്നു ചോദിച്ചു.

15. and the evil spirit, answering, said, 'Jesus I know, and Paul I am acquainted with; and ye -- who are ye?'

16. പിന്നെ ദുരാത്മാവുള്ള മനുഷ്യന് അവരുടെമേല് ചാടി അവരെ ഇരുവരെയും കീഴടക്കി ജയിക്കയാല് അവര് നഗ്നരും മുറിവേറ്റവരുമായി ആ വീട്ടില്നിന്നു ഔടിപ്പോയി.

16. And the man, in whom was the evil spirit, leaping upon them, and having overcome them, prevailed against them, so that naked and wounded they did flee out of that house,

17. ഇതു എഫേസൊസില് പാര്ക്കുംന്ന സകല യെഹൂദന്മാരും യവനന്മാരും അറിഞ്ഞു; അവര്ക്കും ഒക്കെയും ഭയം തട്ടി, കര്ത്താവായ യേശുവിന്റെ നാമം മഹിമപ്പെട്ടു

17. and this became known to all, both Jews and Greeks, who are dwelling at Ephesus, and fear fell upon them all, and the name of the Lord Jesus was being magnified,

18. വിശ്വസിച്ചവരില് അനേകരും വന്നു തങ്ങളുടെ പ്രവര്ത്തികളെ ഏറ്റുപറഞ്ഞു അറിയിച്ചു.

18. many also of those who did believe were coming, confessing and declaring their acts,

19. ക്ഷുദ്രപ്രയോഗം ചെയ്തിരുന്ന പലരും തങ്ങളുടെ പുസ്തകങ്ങളെ കൊണ്ടുവന്നു എല്ലാവരും കാണ്കെ ചുട്ടുകളഞ്ഞു; അവയുടെ വില കണകൂ കൂട്ടിയാറെ അമ്പതിനായിരം വെള്ളിക്കാശു എന്നു കണ്ടു.

19. and many of those who had practised the curious arts, having brought the books together, were burning [them] before all; and they reckoned together the prices of them, and found [it] five myriads of silverlings;

20. ഇങ്ങനെ കര്ത്താവിന്റെ വചനം ശക്തിയോടെ പരന്നു പ്രബലപ്പെട്ടു.

20. so powerfully was the word of God increasing and prevailing.

21. ഇതു കഴിഞ്ഞിട്ടു പൌലൊസ് മക്കെദോന്യയിലും അഖായയിലും കൂടി കടന്നു യെരൂശലേമിലേക്കും പോകേണം എന്നു മനസ്സില് നിശ്ചയിച്ചുഞാന് അവിടെ ചെന്നശേഷം റോമയും കാണേണം എന്നു പറഞ്ഞു.

21. And when these things were fulfilled, Paul purposed in the Spirit, having gone through Macedonia and Achaia, to go on to Jerusalem, saying -- 'After my being there, it behoveth me also to see Rome;'

22. തനിക്കു ശുശ്രൂഷ ചെയ്യുന്നവരില് തിമൊഥെയൊസ്, എരസ്തൊസ് എന്ന രണ്ടുപേരെ മക്കെദോന്യയിലേക്കു അയച്ചിട്ടു താന് കുറെക്കാലം ആസ്യയില് താമസിച്ചു.

22. and having sent to Macedonia two of those ministering to him -- Timotheus and Erastus -- he himself stayed a time in Asia.

23. ആ കാലത്തു ഈ മാര്ഗ്ഗത്തെച്ചൊല്ലി വലിയ കലഹം ഉണ്ടായി.

23. And there came, at that time, not a little stir about the way,

24. വെള്ളികൊണ്ടു അര്ത്തെമിസ് ദേവിയുടെ ക്ഷേത്രരൂപങ്ങളെ തീര്ക്കുംന്ന ദെമേത്രിയൊസ് എന്ന തട്ടാന് തൊഴില്ക്കാര്ക്കും വളരെ ലാഭം വരുത്തി വന്നു.

24. for a certain one, Demetrius by name, a worker in silver, making silver sanctuaries of Artemis, was bringing to the artificers gain not a little,

25. അവന് അവരെയും ആ വകയില് ഉള്പ്പെട്ട വേലക്കാരെയും കൂട്ടിവരുത്തിപുരുഷന്മാരേ, നമ്മുടെ സമ്പാദ്യം ഈ തൊഴില്കൊണ്ടു ആകുന്നു എന്നു നിങ്ങള്ക്കു ബോദ്ധ്യമല്ലോ.

25. whom, having brought in a crowd together, and those who did work about such things, he said, 'Men, ye know that by this work we have our wealth;

26. എന്നാല് ഈ പൌലൊസ് എന്നവന് കയ്യാല് തീര്ത്തതു ദേവന്മാര് അല്ല എന്നു പറഞ്ഞുകൊണ്ടു എഫെസൊസില് മാത്രമല്ല, മിക്കവാറും ആസ്യയില് ഒക്കെയും വളരെ ജനങ്ങളെ സമ്മതിപ്പിച്ചു മറിച്ചുകളഞ്ഞു എന്നു നിങ്ങള് കണ്ടും കേട്ടും ഇരിക്കുന്നുവല്ലോ.

26. and ye see and hear, that not only at Ephesus, but almost in all Asia, this Paul, having persuaded, did turn away a great multitude, saying, that they are not gods who are made by hands;

27. അതിനാല് നമ്മുടെ ഈ കാര്യം ആക്ഷേപത്തില് ആകുവാന് അടുത്തിരിക്കുന്നതുമല്ലാതെ അര്ത്തെമിസ് മഹാദേവിുടെ ക്ഷേത്രം ഏതുമില്ല എന്നു വരികയും ആസ്യമുഴുവനും ഭൂതലവും ഭജിച്ചുപോരുന്നവളുടെ മാഹാത്മ്യം ഒടുങ്ങിപ്പോകയും ചെയ്യും എന്നു പറഞ്ഞു.

27. and not only is this department in danger for us of coming into disregard, but also, that of the great goddess Artemis the temple is to be reckoned for nothing, and also her greatness is about to be brought down, whom all Asia and the world doth worship.'

28. അവര് ഇതു കേട്ടു ക്രോധം നിറഞ്ഞവരായിഎഫെസ്യരുടെ അര്ത്തെമിസ് മഹാദേവി എന്നു ആര്ത്തു.

28. And they having heard, and having become full of wrath, were crying out, saying, 'Great [is] the Artemis of the Ephesians!'

29. പട്ടണം മുഴുവനും കലഹം കൊണ്ടു നിറഞ്ഞു, അവര് പൌലൊസിന്റെ കൂട്ടുയാത്രക്കാരായ ഗായൊസ് അരിസ്തര്ഹോസ് എന്ന മക്കെദോന്യരെ പിടിച്ചുകൊണ്ടു രംഗസ്ഥലത്തേക്കു ഒരുമനപ്പെട്ടു പാഞ്ഞു ചെന്നു.

29. and the whole city was filled with confusion, they rushed also with one accord into the theatre, having caught Gaius and Aristarchus, Macedonians, Paul's fellow-travellers.

30. പൌലൊസ് ജനസമൂഹത്തില് ചെല്ലുവാന് ഭാവിച്ചാറെ ശിഷ്യന്മാര് അവനെ വിട്ടില്ല.

30. And on Paul's purposing to enter in unto the populace, the disciples were not suffering him,

31. ആസ്യധിപന്മാരില് ചിലര് അവന്റെ സ്നേഹിതന്മാര് ആകയാല്രംഗസ്ഥലത്തു ചെന്നു പോകരുത് എന്നു അവരും അവന്റെ അടുക്കല് ആളയച്ചു അപേക്ഷിച്ചു.

31. and certain also of the chief men of Asia, being his friends, having sent unto him, were entreating him not to venture himself into the theatre.

32. ജനസംഘം കലക്കത്തിലായി മിക്കപേരും തങ്ങള് വന്നുകൂടിയ സംഗതി എന്തെന്നു അറിയായ്കയാല് ചിലര് ഇങ്ങനെയും ചിലര് അങ്ങനെയും ആര്ത്തു.

32. Some indeed, therefore, were calling out one thing, and some another, for the assembly was confused, and the greater part did not know for what they were come together;

33. യെഹൂദന്മാര് മുമ്പോട്ടു ഉന്തിക്കൊണ്ടുവന്ന അലക്സന്തരിനെ പുരുഷാരത്തില് ചിലര് സംസാരിപ്പാന് ഉത്സാഹിപ്പിച്ചു; അലക്സാന്തര് ആംഗ്യം കാട്ടി ജനസമൂഹത്തോടു പ്രതിവാദിപ്പാന് ഭാവിച്ചു.

33. and out of the multitude they put forward Alexander -- the Jews thrusting him forward -- and Alexander having beckoned with the hand, wished to make defence to the populace,

34. എന്നാല് അവന് യെഹൂദന് എന്നു അറിഞ്ഞപ്പോള്എഫെസ്യരുടെ അര്ത്തെമിസ് മഹാദേവി എന്നു എല്ലാവരും കൂടി രണ്ടു മണിനേരത്തോളം ഏകശബ്ദത്തോടെ ആര്ത്തുകൊണ്ടിരുന്നു.

34. and having known that he is a Jew, one voice came out of all, for about two hours, crying, 'Great [is] the Artemis of the Ephesians!'

35. പിന്നെ പട്ടണമേനവന് പുരുഷാരത്തെ അമര്ത്തി പറഞ്ഞതുഎഫെസ്യപുരുഷന്മാരേ, എഫെസോസ് പട്ടണം അര്ത്തെമിസ് മഹാദേവിക്കും ദ്യോവില്നിന്നു വീണ ബിംബത്തിന്നും ക്ഷേത്രപലക എന്നു അറിയാത്ത മനുഷ്യന് ആര്?

35. And the public clerk having quieted the multitude, saith, 'Men, Ephesians, why, who is the man that doth not know that the city of the Ephesians is a devotee of the great goddess Artemis, and of that which fell down from Zeus?

36. ഇതു എതിര്മൊഴിയില്ലാത്തതാകയാല് നിങ്ങള് തിടുക്കമായി ഒന്നും ചെയ്യാതെ അടങ്ങിപ്പാര്ക്കേണ്ടതാകുന്നു.

36. these things, then, not being to be gainsaid, it is necessary for you to be quiet, and to do nothing rashly.

37. ഈ പുരുഷന്മാരെ നിങ്ങള് കൂട്ടികൊണ്ടുവന്നുവല്ലോ; അവര് ക്ഷേത്രം കവര്ച്ച ചെയ്യുന്നവരല്ല, നമ്മുടെ ദേവിയെ ദുഷിക്കുന്നവരുമല്ല.

37. 'For ye brought these men, who are neither temple-robbers nor speaking evil of your goddess;

39. വേറെ കാര്യം ചൊല്ലി ആകുന്നു വാദം എങ്കില് ധര്മ്മസഭയില തീര്ക്കാമല്ലോ.

39. 'And if ye seek after anything concerning other matters, in the legal assembly it shall be determined;

40. ഇന്നത്തെ കലഹത്തിന്നു കാരണമില്ലായ്കയാല് അതു നിമിത്തം നമ്മുടെ പേരില് കുറ്റം ചുമത്തുവാന് ഇടയുണ്ടു സ്പഷ്ടം; ഈ ആള്ക്കൂട്ടത്തിന്നു ഉത്തരം പറവാന് നമുക്കു വക ഒന്നുമില്ലല്ലോ.

40. for we are also in peril of being accused of insurrection in regard to this day, there being no occasion by which we shall be able to give an account of this concourse;'

41. ഇങ്ങനെ പറഞ്ഞു അവന് സഭയയെ പിരിച്ചുവിട്ടു.

41. and these things having said, he dismissed the assembly.