1. ഇവയും ശലോമോന്റെ സദൃശവാക്യങ്ങള്; യെഹൂദാരാജാവായ ഹിസ്കീയാവിന്റെ ആളുകള് അവയെ ശേഖരിച്ചിരിക്കുന്നു.

1. These are more proverbs of Solomon, copied by the men of Hezekiah king of Judah:

2. കാര്യം മറെച്ചുവെക്കുന്നതു ദൈവത്തിന്റെ മഹത്വം; കാര്യം ആരായുന്നതോ രാജാക്കന്മാരുടെ മഹത്വം.

2. It is the glory of God to conceal a matter; to search out a matter is the glory of kings.

3. ആകാശത്തിന്റെ ഉയരവും ഭൂമിയുടെ ആഴവും രാജാക്കന്മാരുടെ ഹൃദയവും അഗോചരം.

3. As the heavens are high and the earth is deep, so the hearts of kings are unsearchable.

4. വെള്ളിയില്നിന്നു കീടം നീക്കിക്കളഞ്ഞാല് തട്ടാന്നു ഒരു ഉരുപ്പടി കിട്ടും.

4. Remove the dross from the silver, and out comes material for the silversmith;

5. രാജസന്നിധിയില്നിന്നു ദുഷ്ടനെ നീക്കിക്കളഞ്ഞാല് അവന്റെ സിംഹാസനം നീതിയാല് സ്ഥിരപ്പെടും.

5. remove the wicked from the king's presence, and his throne will be established through righteousness.

6. രാജസന്നിധിയില് വമ്പു കാണിക്കരുതു; മഹാന്മാരുടെ സ്ഥാനത്തു നില്ക്കയും അരുതു.

6. Do not exalt yourself in the king's presence, and do not claim a place among great men;

7. നീ കണ്ടിരുന്ന പ്രഭുവിന്റെ മുമ്പില് നിനക്കു താഴ്ച ഭവിക്കുന്നതിനെക്കാള് ഇവിടെ കയറിവരിക എന്നു നിന്നോടു പറയുന്നതു നല്ലതു.
ലൂക്കോസ് 14:10

7. it is better for him to say to you, 'Come up here,' than for him to humiliate you before a nobleman. What you have seen with your eyes

8. ബദ്ധപ്പെട്ടു വ്യവഹാരത്തിന്നു പുറപ്പെടരുതു; അല്ലെങ്കില് ഒടുക്കം കൂട്ടുകാരന് നിന്നെ ലജ്ജിപ്പിച്ചാല് നീ എന്തു ചെയ്യും?

8. do not bring hastily to court, for what will you do in the end if your neighbor puts you to shame?

9. നിന്റെ വഴക്കു കൂട്ടുകാരനുമായി പറഞ്ഞു തീര്ക്ക; എന്നാല് മറ്റൊരുത്തന്റെ രഹസ്യം വെളിപ്പെടുത്തരുതു.

9. If you argue your case with a neighbor, do not betray another man's confidence,

10. കേള്ക്കുന്നവന് നിന്നെ നിന്ദിപ്പാനും നിനക്കു തീരാത്ത അപമാനം വരുവാനും ഇടവരരുതു.

10. or he who hears it may shame you and you will never lose your bad reputation.

11. തക്കസമയത്തു പറഞ്ഞ വാക്കു വെള്ളിത്താലത്തില് പൊന് നാരങ്ങാപോലെ.

11. A word aptly spoken is like apples of gold in settings of silver.

12. കേട്ടനുസരിക്കുന്ന കാതിന്നു ജ്ഞാനിയായോരു ശാസകന് പൊന് കടുക്കനും തങ്കം കൊണ്ടുള്ള ആഭരണവും ആകുന്നു.

12. Like an earring of gold or an ornament of fine gold is a wise man's rebuke to a listening ear.

13. വിശ്വസ്തനായ ദൂതന് തന്നെ അയക്കുന്നവര്ക്കും കൊയ്ത്തു കാലത്തു ഹിമത്തിന്റെ തണുപ്പുപോലെ; അവന് യജമാനന്മാരുടെ ഉള്ളം തണുപ്പിക്കുന്നു.

13. Like the coolness of snow at harvest time is a trustworthy messenger to those who send him; he refreshes the spirit of his masters.

14. ദാനങ്ങളെച്ചൊല്ലി വെറുതെ പ്രശംസിക്കുന്നവന് മഴയില്ലാത്ത മേഘവും കാറ്റും പോലെയാകുന്നു.

14. Like clouds and wind without rain is a man who boasts of gifts he does not give.

15. ദീര്ഘക്ഷാന്തികൊണ്ടു ന്യായാധിപന്നു സമ്മതം വരുന്നു; മൃദുവായുള്ള നാവു അസ്ഥിയെ നുറുക്കുന്നു.

15. Through patience a ruler can be persuaded, and a gentle tongue can break a bone.

16. നിനക്കു തേന് കിട്ടിയാല് വേണ്ടുന്നതേ ഭുജിക്കാവു; അധികം നിറഞ്ഞിട്ടു ഛര്ദ്ദിപ്പാന് ഇടവരരുതു.

16. If you find honey, eat just enough-- too much of it, and you will vomit.

17. കൂട്ടുകാരന് നിന്നെക്കൊണ്ടു മടുത്തു നിന്നെ വെറുക്കാതെയിരിക്കേണ്ടതിന്നു അവന്റെ വീട്ടില് കൂടക്കൂടെ ചെല്ലരുതു.

17. Seldom set foot in your neighbor's house-- too much of you, and he will hate you.

18. കൂട്ടുകാരന്നു വിരോധമായി കള്ളസ്സാക്ഷ്യം പറയുന്ന മനുഷ്യന് മുട്ടികയും വാളും കൂര്ത്ത അമ്പും ആകുന്നു.

18. Like a club or a sword or a sharp arrow is the man who gives false testimony against his neighbor.

19. കഷ്ടകാലത്തു വിശ്വാസപാതകനെ ആശ്രയിക്കുന്നതു മുറിഞ്ഞ പല്ലും ഉളുക്കിയ കാലുംപോലെ ആകുന്നു.

19. Like a bad tooth or a lame foot is reliance on the unfaithful in times of trouble.

20. വിഷാദമുള്ള ഹൃദയത്തിന്നു പാട്ടു പാടുന്നവന് ശീതകാലത്തു വസ്ത്രം കളയുന്നതുപോലെയും യവക്ഷാരത്തിന്മേല് ചൊറുക്ക പകരുന്നതു പോലെയും ആകുന്നു.

20. Like one who takes away a garment on a cold day, or like vinegar poured on soda, is one who sings songs to a heavy heart.

21. ശത്രുവിന്നു വിശക്കുന്നു എങ്കില് അവന്നു തിന്മാന് കൊടുക്ക; ദാഹിക്കുന്നു എങ്കില് കുടിപ്പാന് കൊടുക്ക.
മത്തായി 5:44, റോമർ 12:20

21. If your enemy is hungry, give him food to eat; if he is thirsty, give him water to drink.

22. അങ്ങനെ നീ അവന്റെ തലമേല് തീക്കനല് കുന്നിക്കും; യഹോവ നിനക്കു പ്രതിഫലം നലകുകയും ചെയ്യും.
മത്തായി 5:44, റോമർ 12:20

22. In doing this, you will heap burning coals on his head, and the LORD will reward you.

23. വടതിക്കാറ്റു മഴ കൊണ്ടുവരുന്നു; ഏഷണിവാക്കു കോപഭാവത്തെ ജനിപ്പിക്കുന്നു;

23. As a north wind brings rain, so a sly tongue brings angry looks.

24. ശണ്ഠകൂടുന്ന സ്ത്രീയോടുകൂടെ പൊതുവീട്ടില് പാര്ക്കുംന്നതിനെക്കാള് മേല്പുരയുടെ ഒരു കോണില് പാര്ക്കുംന്നതു നല്ലതു.

24. Better to live on a corner of the roof than share a house with a quarrelsome wife.

25. ദാഹമുള്ളവന്നു തണ്ണീര് കിട്ടുന്നതും ദൂരദേശത്തുനിന്നു നല്ല വര്ത്തമാനം വരുന്നതും ഒരുപോലെ.

25. Like cold water to a weary soul is good news from a distant land.

26. ദുഷ്ടന്റെ മുമ്പില് കുലുങ്ങിപ്പോയ നീതിമാന് കലങ്ങിയ കിണറ്റിന്നും മലിനമായ ഉറവിന്നും സമം.

26. Like a muddied spring or a polluted well is a righteous man who gives way to the wicked.

27. തേന് ഏറെ കുടിക്കുന്നതു നന്നല്ല; പ്രയാസമുള്ളതു ആരായുന്നതോ മഹത്വം.

27. It is not good to eat too much honey, nor is it honorable to seek one's own honor.

28. ആത്മസംയമം ഇല്ലാത്ത പുരുഷന് മതില് ഇല്ലാതെ ഇടിഞ്ഞുകിടക്കുന്ന പട്ടണം പോലെയാകുന്നു.

28. Like a city whose walls are broken down is a man who lacks self-control.