1. ജ്ഞാനിക്കു തുല്യനായിട്ടു ആരുള്ളു? കാര്യത്തിന്റെ പൊരുള് അറിയുന്നവര് ആര്? മനുഷ്യന്റെ ജ്ഞാനം അവന്റെ മുഖത്തെ പ്രകാശിപ്പിക്കുന്നു; അവന്റെ മുഖത്തെ കാഠിന്യം മാറിപ്പോകുന്നു.

1. Who is like the wise man? Who knows the explanation of things? Wisdom brightens a man's face and changes its hard appearance.

2. ദൈവസന്നിധിയില് ചെയ്ത സത്യം ഔര്ത്തിട്ടു രാജാവിന്റെ കല്പന പ്രമാണിച്ചുകൊള്ളേണം എന്നു ഞാന് പ്രബോധിപ്പിക്കുന്നു.

2. Obey the king's command, I say, because you took an oath before God.

3. നീ അവന്റെ സന്നിധി വിട്ടുപോകുവാന് ബദ്ധപ്പെടരുതു; ഒരു ദുഷ്കാര്യത്തിലും ഇടപെടരുതു; അവന് തനിക്കു ഇഷ്ടമുള്ളതൊക്കെയും ചെയ്യുമല്ലോ.

3. Do not be in a hurry to leave the king's presence. Do not stand up for a bad cause, for he will do whatever he pleases.

4. രാജകല്പന ബലമുള്ളതു; നീ എന്തു ചെയ്യുന്നു എന്നു അവനോടു ആര് ചോദിക്കും?

4. Since a king's word is supreme, who can say to him, 'What are you doing?'

5. കല്പന പ്രമാണിക്കുന്നവന്നു ഒരു ദോഷവും സംഭവിക്കയില്ല; ജ്ഞാനിയുടെ ഹൃദയം കാലത്തെയും ന്യായത്തെയും വിവേചിക്കുന്നു.

5. Whoever obeys his command will come to no harm, and the wise heart will know the proper time and procedure.

6. സകല കാര്യത്തിന്നും കാലവും ന്യായവും ഉണ്ടല്ലോ; മനുഷ്യന്റെ അരിഷ്ടത അവന്നു ഭാരമായിരിക്കുന്നു.

6. For there is a proper time and procedure for every matter, though a man's misery weighs heavily upon him.

7. സംഭവിപ്പാനിരിക്കുന്നതു അവന് അറിയുന്നില്ലല്ലോ; അതു എങ്ങനെ സംഭവിക്കും എന്നു അവനോടു ആര് അറിയിക്കും?

7. Since no man knows the future, who can tell him what is to come?

8. ആത്മാവിനെ തടുപ്പാന് ആത്മാവിന്മേല് അധികാരമുള്ള ഒരു മനുഷ്യനുമില്ല; മരണ ദിവസത്തിന്മേല് അധികാരമുള്ളവനുമില്ല; യുദ്ധത്തില് സേവാവിമോചനവുമില്ല; ദുഷ്ടത ദുഷ്ടന്മാരെ വിടുവിക്കയുമില്ല.

8. No man has power over the wind to contain it; so no-one has power over the day of his death. As no-one is discharged in time of war, so wickedness will not release those who practise it.

9. ഇതൊക്കെയും ഞാന് കണ്ടു; മനുഷ്യന്നു മനുഷ്യന്റെ മേല് അവന്റെ ദോഷത്തിന്നായി അധികാരമുള്ള കാലത്തു സൂര്യന്നു കീഴെ നടക്കുന്ന സകലപ്രവൃത്തിയിലും ഞാന് ദൃഷ്ടിവെച്ചു ദുഷ്ടന്മാര് അടക്കം ചെയ്യപ്പെട്ടു വിശ്രാമം പ്രാപിക്കുന്നതും

9. All this I saw, as I applied my mind to everything done under the sun. There is a time when a man lords it over others to his own hurt.

10. നേര് പ്രവര്ത്തിച്ചവര് വിശുദ്ധസ്ഥലം വിട്ടുപോകേണ്ടിവരികയും പട്ടണത്തില് മറക്കപ്പെടുകയും ചെയ്തിരിക്കുന്നതും ഞാന് കണ്ടു; അതും മായ അത്രേ.

10. Then too, I saw the wicked buried--those who used to come and go from the holy place and receive praise in the city where they did this. This too is meaningless.

11. ദുഷ്പ്രവൃത്തിക്കുള്ള ശിക്ഷാവിധി തല്ക്ഷണം നടക്കായ്കകൊണ്ടു മനുഷ്യര് ദോഷം ചെയ്വാന് ധൈര്യപ്പെടുന്നു.

11. When the sentence for a crime is not quickly carried out, the hearts of the people are filled with schemes to do wrong.

12. പാപി നൂറു പ്രാവശ്യം ദോഷം ചെയ്കയും ദീര്ഘായുസ്സോടെ ഇരിക്കയും ചെയ്യുന്നുണ്ടെങ്കിലും ദൈവത്തെ ഭയപ്പെടുന്ന ഭക്തന്മാര്ക്കും നന്മ വരുമെന്നു ഞാന് നിശ്ചയമായി അറിയുന്നു.

12. Although a wicked man commits a hundred crimes and still lives a long time, I know that it will go better with God-fearing men, who are reverent before God.

13. എന്നാല് ദുഷ്ടന്നു നന്മ വരികയില്ല; അവന് ദൈവത്തെ ഭയപ്പെടായ്കയാല് നിഴല്പോലെ അവന്റെ ആയുസ്സു ദീര്ഘമാകയില്ല.

13. Yet because the wicked do not fear God, it will not go well with them, and their days will not lengthen like a shadow.

14. ഭൂമിയില് നടക്കുന്ന ഒരുമായ ഉണ്ടുനീതിമാന്മാര്ക്കും ദുഷ്ടന്മാരുടെ പ്രവൃത്തിക്കു യോഗ്യമായതു ഭവിക്കുന്നു; ദുഷ്ടന്മാര്ക്കും നീതിമാന്മാരുടെ പ്രവൃത്തിക്കു യോഗ്യമായതും ഭവിക്കുന്നു; അതും മായ അത്രേ എന്നു ഞാന് പറഞ്ഞു.

14. There is something else meaningless that occurs on earth: righteous men who get what the wicked deserve, and wicked men who get what the righteous deserve. This too, I say, is meaningless.

15. ആകയാല് ഞാന് സന്തോഷത്തെ പ്രശംസിച്ചു; തിന്നു കുടിച്ചു സന്തോഷിക്കുന്നതല്ലാതെ മനുഷ്യന്നു സൂര്യന്റെ കീഴില് മറ്റൊരു നന്മയുമില്ലല്ലോ; ദൈവം സൂര്യന്റെ കീഴില് അവന്നു നലകുന്ന ആയുഷ്കാലത്തു അവന്റെ പ്രയത്നത്തില് അവനോടുകൂടെ നിലനിലക്കുന്നതു ഇതുമാത്രമേയുള്ളു.

15. So I commend the enjoyment of life, because nothing is better for a man under the sun than to eat and drink and be glad. Then joy will accompany him in his work all the days of the life God has given him under the sun.

16. ഭൂമിയില് നടക്കുന്ന കാര്യം കാണ്മാനും -- മനുഷ്യന്നു രാവും പകലും കണ്ണില് ഉറക്കം വരുന്നില്ലല്ലോ -- ജ്ഞാനം ഗ്രഹിപ്പാനും ഞാന് മനസ്സുവെച്ചപ്പോള്

16. When I applied my mind to know wisdom and to observe man's labour on earth--his eyes not seeing sleep day or night--

17. സൂര്യന്റെ കീഴില് നടക്കുന്ന പ്രവൃത്തി ആരാഞ്ഞറിവാന് മനുഷ്യന്നു കഴിവില്ല എന്നിങ്ങനെ ഞാന് ദൈവത്തിന്റെ സകല പ്രവൃത്തിയെയും കണ്ടു; മനുഷ്യന് എത്ര പ്രയാസപ്പെട്ടു അന്വേഷിച്ചാലും അതിനെ ഗ്രഹിക്കയില്ല; ഒരു ജ്ഞാനി തന്നേയും അതിനെ ഗ്രഹിപ്പാന് നിരൂപിച്ചാല് അവന്നു സാധിക്കയില്ല.

17. then I saw all that God has done. No-one can comprehend what goes on under the sun. Despite all his efforts to search it out, man cannot discover its meaning. Even if a wise man claims he knows, he cannot really comprehend it.