1. ജ്ഞാനിക്കു തുല്യനായിട്ടു ആരുള്ളു? കാര്യത്തിന്റെ പൊരുള് അറിയുന്നവര് ആര്? മനുഷ്യന്റെ ജ്ഞാനം അവന്റെ മുഖത്തെ പ്രകാശിപ്പിക്കുന്നു; അവന്റെ മുഖത്തെ കാഠിന്യം മാറിപ്പോകുന്നു.

1. Who is wise? who hath knowledge to make an aunswere? A mans wysdome maketh his face to shine: but vnshamefastnes putteth it out of fauour.

2. ദൈവസന്നിധിയില് ചെയ്ത സത്യം ഔര്ത്തിട്ടു രാജാവിന്റെ കല്പന പ്രമാണിച്ചുകൊള്ളേണം എന്നു ഞാന് പ്രബോധിപ്പിക്കുന്നു.

2. Kepe the kynges commaundement, namely for the oth that thou hast made vnto God for the same.

3. നീ അവന്റെ സന്നിധി വിട്ടുപോകുവാന് ബദ്ധപ്പെടരുതു; ഒരു ദുഷ്കാര്യത്തിലും ഇടപെടരുതു; അവന് തനിക്കു ഇഷ്ടമുള്ളതൊക്കെയും ചെയ്യുമല്ലോ.

3. Be not hastie to go out of his sight, and see thou continue in no euyll thing: for whatsoeuer it pleaseth hym, that doth he.

4. രാജകല്പന ബലമുള്ളതു; നീ എന്തു ചെയ്യുന്നു എന്നു അവനോടു ആര് ചോദിക്കും?

4. Like as when a king geueth a charge, his commaundement is mightie: Euen so, who may say vnto him, what doest thou?

5. കല്പന പ്രമാണിക്കുന്നവന്നു ഒരു ദോഷവും സംഭവിക്കയില്ല; ജ്ഞാനിയുടെ ഹൃദയം കാലത്തെയും ന്യായത്തെയും വിവേചിക്കുന്നു.

5. Who so kepeth the commaundement, shall feele no harme: but a wyse mans heart discerneth the tyme and iudgement.

6. സകല കാര്യത്തിന്നും കാലവും ന്യായവും ഉണ്ടല്ലോ; മനുഷ്യന്റെ അരിഷ്ടത അവന്നു ഭാരമായിരിക്കുന്നു.

6. For euery thing wyll haue oportunitie and iudgement: and this is the thing that maketh men full of carefulnesse and sorowe.

7. സംഭവിപ്പാനിരിക്കുന്നതു അവന് അറിയുന്നില്ലല്ലോ; അതു എങ്ങനെ സംഭവിക്കും എന്നു അവനോടു ആര് അറിയിക്കും?

7. And why? a man knoweth not what is for to come: for who can tell hym when it shalbe?

8. ആത്മാവിനെ തടുപ്പാന് ആത്മാവിന്മേല് അധികാരമുള്ള ഒരു മനുഷ്യനുമില്ല; മരണ ദിവസത്തിന്മേല് അധികാരമുള്ളവനുമില്ല; യുദ്ധത്തില് സേവാവിമോചനവുമില്ല; ദുഷ്ടത ദുഷ്ടന്മാരെ വിടുവിക്കയുമില്ല.

8. Neither is there any man that hath power ouer the spirite to kepe styll the spirite, nor to haue any power in the tyme of death, nor that can make an ende of the battayle, neither may vngodlynesse deliuer them that meddle withall.

9. ഇതൊക്കെയും ഞാന് കണ്ടു; മനുഷ്യന്നു മനുഷ്യന്റെ മേല് അവന്റെ ദോഷത്തിന്നായി അധികാരമുള്ള കാലത്തു സൂര്യന്നു കീഴെ നടക്കുന്ന സകലപ്രവൃത്തിയിലും ഞാന് ദൃഷ്ടിവെച്ചു ദുഷ്ടന്മാര് അടക്കം ചെയ്യപ്പെട്ടു വിശ്രാമം പ്രാപിക്കുന്നതും

9. All these thinges haue I considered, and applied my mynde vnto euery worke that is vnder the sunne, howe one man hath lordship vpon another to his owne harme.

10. നേര് പ്രവര്ത്തിച്ചവര് വിശുദ്ധസ്ഥലം വിട്ടുപോകേണ്ടിവരികയും പട്ടണത്തില് മറക്കപ്പെടുകയും ചെയ്തിരിക്കുന്നതും ഞാന് കണ്ടു; അതും മായ അത്രേ.

10. For I haue seene often the vngodly brought to their graues, and yet they haue returned into the citie agayne: and came from the place of holy men, whiche in the citie were growen out of memorie, as were those also that liued well: This is also a vayne thing.

11. ദുഷ്പ്രവൃത്തിക്കുള്ള ശിക്ഷാവിധി തല്ക്ഷണം നടക്കായ്കകൊണ്ടു മനുഷ്യര് ദോഷം ചെയ്വാന് ധൈര്യപ്പെടുന്നു.

11. Because nowe that euyll workes are not hastyly punished, the heart of man geueth hym selfe ouer vnto wickednesse.

12. പാപി നൂറു പ്രാവശ്യം ദോഷം ചെയ്കയും ദീര്ഘായുസ്സോടെ ഇരിക്കയും ചെയ്യുന്നുണ്ടെങ്കിലും ദൈവത്തെ ഭയപ്പെടുന്ന ഭക്തന്മാര്ക്കും നന്മ വരുമെന്നു ഞാന് നിശ്ചയമായി അറിയുന്നു.

12. Because an euyll person offendeth an hundred tymes, and God deferreth, geuing hym long life, therefore am I sure that it shall go well with them that feare God, whiche haue hym before their eyes.

13. എന്നാല് ദുഷ്ടന്നു നന്മ വരികയില്ല; അവന് ദൈവത്തെ ഭയപ്പെടായ്കയാല് നിഴല്പോലെ അവന്റെ ആയുസ്സു ദീര്ഘമാകയില്ല.

13. Againe, as for the vngodly it shall not be well with him, neither shall he prolong his dayes: but euen as a shadowe, so shall he be that feareth not God.

14. ഭൂമിയില് നടക്കുന്ന ഒരുമായ ഉണ്ടുനീതിമാന്മാര്ക്കും ദുഷ്ടന്മാരുടെ പ്രവൃത്തിക്കു യോഗ്യമായതു ഭവിക്കുന്നു; ദുഷ്ടന്മാര്ക്കും നീതിമാന്മാരുടെ പ്രവൃത്തിക്കു യോഗ്യമായതും ഭവിക്കുന്നു; അതും മായ അത്രേ എന്നു ഞാന് പറഞ്ഞു.

14. Yet is there a vanitie vpon earth: There be iust men vnto whom it happeneth as though they had the workes of the vngodly: Againe, there be vngodly, with whom it goeth as though they had the workes of the righteous: This haue I called also a vayne thing.

15. ആകയാല് ഞാന് സന്തോഷത്തെ പ്രശംസിച്ചു; തിന്നു കുടിച്ചു സന്തോഷിക്കുന്നതല്ലാതെ മനുഷ്യന്നു സൂര്യന്റെ കീഴില് മറ്റൊരു നന്മയുമില്ലല്ലോ; ദൈവം സൂര്യന്റെ കീഴില് അവന്നു നലകുന്ന ആയുഷ്കാലത്തു അവന്റെ പ്രയത്നത്തില് അവനോടുകൂടെ നിലനിലക്കുന്നതു ഇതുമാത്രമേയുള്ളു.

15. Therfore I commende gladnesse, because a man hath no better thing vnder the sunne, then to eate and drinke, and to be merie: for that shall he haue of his labour, al the dayes of his life which God geueth hym vnder the sunne.

16. ഭൂമിയില് നടക്കുന്ന കാര്യം കാണ്മാനും -- മനുഷ്യന്നു രാവും പകലും കണ്ണില് ഉറക്കം വരുന്നില്ലല്ലോ -- ജ്ഞാനം ഗ്രഹിപ്പാനും ഞാന് മനസ്സുവെച്ചപ്പോള്

16. And so I applied my minde to learne wysdome, and to knowe the trauayle that is in the worlde, and that of suche a fashion, that I suffred not mine eyes to sleepe neither day nor night.

17. സൂര്യന്റെ കീഴില് നടക്കുന്ന പ്രവൃത്തി ആരാഞ്ഞറിവാന് മനുഷ്യന്നു കഴിവില്ല എന്നിങ്ങനെ ഞാന് ദൈവത്തിന്റെ സകല പ്രവൃത്തിയെയും കണ്ടു; മനുഷ്യന് എത്ര പ്രയാസപ്പെട്ടു അന്വേഷിച്ചാലും അതിനെ ഗ്രഹിക്കയില്ല; ഒരു ജ്ഞാനി തന്നേയും അതിനെ ഗ്രഹിപ്പാന് നിരൂപിച്ചാല് അവന്നു സാധിക്കയില്ല.

17. I vnderstoode of all the workes of God, but it is not possible for a man to attayne vnto the workes that are done vnder the sunne: and though he bestowe his labour to seeke them out, yet can he not reach vnto them: yea though a wyse man would vndertake to know them, yet shall he not finde them.