1. അനവധിസമ്പത്തിലും സല്കീര്ത്തിയും വെള്ളിയിലും പൊന്നിലും കൃപയും നല്ലതു.

1. Fame is preferable to great wealth, favour, to silver and gold.

2. ധനവാനും ദരിദ്രനും തമ്മില് കാണുന്നു; അവരെ ഒക്കെയും ഉണ്ടാക്കിയവന് യഹോവ തന്നേ.

2. Rich and poor rub shoulders, Yahweh has made them both.

3. വിവേകമുള്ളവന് അനര്ത്ഥം കണ്ടു ഒളിച്ചുകൊള്ളുന്നു; അല്പബുദ്ധികളോ നേരെ ചെന്നു ചേതപ്പെടുന്നു.

3. The discreet sees danger and takes shelter, simpletons go ahead and pay the penalty.

4. താഴ്മെക്കും യഹോവഭക്തിക്കും ഉള്ള പ്രതിഫലം ധനവും മാനവും ജീവനും ആകുന്നു.

4. The reward of humility is the fear of Yahweh, and riches, honour and life.

5. വക്രന്റെ വഴിയില് മുള്ളും കുടുക്കും ഉണ്ടു; തന്റെ പ്രാണനെ സൂക്ഷിക്കുന്നവന് അവയോടു അകന്നിരിക്കട്ടെ.

5. Thorns and snares line the path of the wilful, whoever values life will stay at a distance.

6. ബാലന് നടക്കേണ്ടുന്ന വഴിയില് അവനെ അഭ്യസിപ്പിക്ക; അവന് വൃദ്ധനായാലും അതു വിട്ടുമാറുകയില്ല.
എഫെസ്യർ എഫേസോസ് 6:4

6. Give a lad a training suitable to his character and, even when old, he will not go back on it.

7. ധനവാന് ദരിദ്രന്മാരെ ഭരിക്കുന്നു; കടം മേടിക്കുന്നവന് കടം കൊടുക്കുന്നവന്നു ദാസന് .

7. The rich lords it over the poor, the borrower is the lender's slave.

8. നീതികേടു വിതെക്കുന്നവന് ആപത്തു കൊയ്യും; അവന്റെ കോപത്തിന്റെ വടി ഇല്ലാതെയാകും.
2 കൊരിന്ത്യർ 9:7

8. Whoever sows injustice reaps disaster, and the rod of such anger will disappear.

9. ദയാകടാക്ഷമുള്ളവന് അനുഗ്രഹിക്കപ്പെടും; അവന് തന്റെ ആഹാരത്തില്നിന്നു അഗതിക്കു കൊടുക്കുന്നുവല്ലോ.
2 കൊരിന്ത്യർ 9:6

9. A kindly eye will earn a blessing, such a person shares out food with the poor.

10. പരിഹാസിയെ നീക്കിക്കളക; അപ്പോള് പിണക്കം പോയ്ക്കൊള്ളും; കലഹവും നിന്ദയും നിന്നുപോകും.

10. Expel the mocker and strife goes too, law-suits and dislike die down.

11. ഹൃദയശുദ്ധി ഇഷ്ടപ്പെടുന്നവന്നു അധരലാവണ്യം ഉണ്ടു; രാജാവു അവന്റെ സ്നേഹിതന് .

11. Whoever loves the pure of heart and is gracious of speech has the king for a friend.

12. യഹോവയുടെ കണ്ണു പരിജ്ഞാനമുള്ളവനെ കാക്കുന്നു; ദ്രോഹികളുടെ വാക്കോ അവന് മറിച്ചുകളയുന്നു.

12. Yahweh's eyes protect knowledge, but he confounds deceitful speeches.

13. വെളിയില് സിംഹം ഉണ്ടു, വീഥിയില് എനിക്കു ജീവഹാനി വരും എന്നു മടിയന് പറയുന്നു.

13. 'There is a lion outside,' says the idler, 'I shall be killed in the street!'

14. പരസ്ത്രീയുടെ വായ് ആഴമുള്ള കുഴി ആകുന്നു; യഹോവയാല് ത്യജിക്കപ്പെട്ടവന് അതില് വീഴും.

14. The mouth of an adulterous woman is a deep pit, into it falls the man whom Yahweh rebukes.

15. ബാലന്റെ ഹൃദയത്തോടു ഭോഷത്വം പറ്റിയിരിക്കുന്നു; ശിക്ഷെക്കുള്ള വടി അതിനെ അവനില് നിന്നു അകറ്റിക്കളയും.

15. Folly is anchored in the heart of a youth, the whip of instruction will rid him of it.

16. ആദായം ഉണ്ടാക്കേണ്ടതിന്നു എളിയവനെ പീഡിപ്പിക്കുന്നവനും ധനവാന്നു കൊടുക്കുന്നവനും മുട്ടുള്ളവനായ്തീരും.

16. Harsh treatment enriches the poor, but a gift impoverishes the rich.

17. ജ്ഞാനികളുടെ വചനങ്ങളെ ചെവിചായിച്ചു കേള്ക്കുക; എന്റെ പരിജ്ഞാനത്തിന്നു മനസ്സുവെക്കുക.

17. Give ear, listen to the sayings of the sages, and apply your heart to what I know,

18. അവയെ നിന്റെ ഉള്ളില് സൂക്ഷിക്കുന്നതും നിന്റെ അധരങ്ങളില് അവ ഒക്കെയും ഉറെച്ചിരിക്കുന്നതും മനോഹരം.

18. for it will be a delight to keep them deep within you to have them all ready on your lips.

19. നിന്റെ ആശ്രയം യഹോവയില് ആയിരിക്കേണ്ടതിന്നു ഞാന് ഇന്നു നിന്നോടു, നിന്നോടു തന്നേ, ഉപദേശിച്ചിരിക്കുന്നു.

19. So that your trust may be in Yahweh, it is you whom I wish to instruct today.

20. നിന്നെ അയച്ചവര്ക്കും നീ നേരുള്ള മറുപടി കൊണ്ടുപോകേണ്ടതിന്നു നിനക്കു നേരുള്ള മറുപടിയുടെ നിശ്ചയം അറിയിച്ചുതരുവാന്

20. Have I not written for you thirty chapters of advice and knowledge,

21. ആലോചനയും പരിജ്ഞാനവും അടങ്ങിയ സാരസംഗതികളെ ഞാന് നിനക്കു എഴുതീട്ടുണ്ടല്ലോ.

21. to make you know the certainty of true sayings, so that you can return with sound answers to those who sent you?

22. എളിയവനോടു അവന് എളിയവനാകകൊണ്ടു കവര്ച്ച ചെയ്യരുതു; അരിഷ്ടനെ പടിവാതില്ക്കല്വെച്ചു പീഡിപ്പിക്കയും അരുതു.

22. Do not despoil the weak, for he is weak, and do not oppress the poor at the gate,

23. യഹോവ അവരുടെ വ്യവഹാരം നടത്തും; അവരെ കൊള്ളയിട്ടവരുടെ ജീവനെ കൊള്ളയിടും.

23. for Yahweh takes up their cause, and extorts the life of their extortioners.

24. കോപശീലനോടു സഖിത്വമരുതു; ക്രോധമുള്ള മനുഷ്യനോടുകൂടെ നടക്കയും അരുതു.

24. Do not make friends with one who gives way to anger, make no one quick-tempered a companion of yours,

25. നീ അവന്റെ വഴികളെ പഠിപ്പാനും നിന്റെ പ്രാണന് കണിയില് അകപ്പെടുവാനും സംഗതി വരരുതു.

25. for fear you learn such behaviour and in it find a snare for yourself.

26. നീ കയ്യടിക്കുന്നവരുടെ കൂട്ടത്തിലും കടത്തിന്നു ജാമ്യം നിലക്കുന്നവരുടെ കൂട്ടത്തിലും ആയ്പോകരുതു.

26. Do not be one of those who go guarantor, who go surety for debts:

27. വീട്ടുവാന് നിനക്കു വകയില്ലാതെ വന്നിട്ടു നിന്റെ കീഴില്നിന്നു നിന്റെ മെത്ത എടുത്തുകളവാന് ഇടവരുത്തുന്നതു എന്തിനു?

27. if you have no means of paying your bed will be taken from under you.

28. നിന്റെ പിതാക്കന്മാര് ഇട്ടിരിക്കുന്ന പണ്ടത്തെ അതിര് നീ മാറ്റരുതു.

28. Do not displace the ancient boundary-stone set by your ancestors.

29. പ്രവൃത്തിയില് സാമര്ത്ഥ്യമുള്ള പുരുഷനെ നീ കാണുന്നുവോ? അവന് രാജാക്കന്മാരുടെ മുമ്പില് നിലക്കും; നീചന്മാരുടെ മുമ്പില് അവന് നില്ക്കയില്ല.

29. You see someone alert at his business? His aim will be to serve kings; not for him the service of the obscure.