1. വേനല്കാലത്തു ഹിമവും കൊയ്ത്തുകാലത്തു മഴയും എന്നപോലെ ഭോഷന്നു ബഹുമാനം പൊരുത്തമല്ല.

1. LIKE SNOW in summer and like rain in harvest, so honor is not fitting for a [self-confident] fool. [Isa. 32:6.]

2. കുരികില് പാറിപ്പോകുന്നതും മീവല്പക്ഷിപറന്നുപോകുന്നതും പോലെ കാരണം കൂടാതെ ശാപം പറ്റുകയില്ല.

2. Like the sparrow in her wandering, like the swallow in her flying, so the causeless curse does not alight. [Num. 23:8.]

3. കുതിരെക്കു ചമ്മട്ടി, കഴുതെക്കു കടിഞ്ഞാണ്, മൂഢന്മാരുടെ മുതുകിന്നു വടി.

3. A whip for the horse, a bridle for the donkey, and a [straight, slender] rod for the backs of [self-confident] fools.

4. നീയും മൂഢനെപ്പോലെ ആകാതിരിക്കേണ്ടതിന്നു അവന്റെ ഭോഷത്വംപോലെ അവനോടു ഉത്തരം പറയരുതു.

4. Answer not a [self-confident] fool according to his folly, lest you also be like him.

5. മൂഢന്നു താന് ജ്ഞാനിയെന്നു തോന്നാതിരിക്കേണ്ടതിന്നു അവന്റെ ഭോഷത്വത്തിന്നു ഒത്തവണ്ണം അവനോടു ഉത്തരം പറക.

5. Answer a [self-confident] fool according to his folly, lest he be wise in his own eyes and conceit. [Matt. 16:1-4; 21:24-27.]

6. മൂഢന്റെ കൈവശം വര്ത്തമാനം അയക്കുന്നവന് സ്വന്തകാല് മുറിച്ചുകളകയും അന്യായം കുടിക്കയും ചെയ്യുന്നു.

6. He who sends a message by the hand of a fool cuts off the feet [of satisfactory delivery] and drinks the damage. [Prov. 13:17.]

7. മൂഢന്മാരുടെ വായിലെ സദൃശവാക്യം മുടന്തന്റെ കാല് ഞാന്നു കിടക്കുന്നതുപോലെ.

7. Like the legs of a lame man which hang loose, so is a parable in the mouth of a fool.

8. മൂഢന്നു ബഹുമാനം കൊടുക്കുന്നതു കവിണയില് കല്ലു കെട്ടി മുറുക്കുന്നതുപോലെ.

8. Like he who binds a stone in a sling, so is he who gives honor to a [self-confident] fool.

9. മൂഢന്മാരുടെ വായിലെ സദൃശവാക്യം മത്തന്റെ കയ്യിലെ മുള്ളുപോലെ.

9. Like a thorn that goes [without being felt] into the hand of a drunken man, so is a proverb in the mouth of a [self-confident] fool.

10. എല്ലാവരെയും മുറിവേല്പിക്കുന്ന വില്ലാളിയും മൂഢനെ കൂലിക്കു നിര്ത്തുന്നവനും കണ്ടവരെ കൂലിക്കു നിര്ത്തുന്നവനും ഒരുപോലെ.

10. [But] like an archer who wounds all, so is he who hires a fool or chance passers-by.

11. നായി ഛര്ദ്ദിച്ചതിലേക്കു വീണ്ടും തിരിയുന്നതും മൂഢന് തന്റെ ഭോഷത്വം ആവര്ത്തിക്കുന്നതും ഒരുപോലെ.
2 പത്രൊസ് 2:22

11. As a dog returns to his vomit, so a fool returns to his folly.

12. തനിക്കുതന്നേ ജ്ഞാനിയെന്നു തോന്നുന്ന മനുഷ്യനെ നീ കാണുന്നുവോ? അവനെക്കുറിച്ചുള്ളതിനെക്കാളും മൂഢനെക്കുറിച്ചു അധികം പ്രത്യാശയുണ്ടു.

12. Do you see a man wise in his own eyes and conceit? There is more hope for a [self-confident] fool than for him. [Prov. 29:20; Luke 18:11; Rom. 12:16; Rev. 3:17.]

13. വഴിയില് കേസരി ഉണ്ടു, തെരുക്കളില് സിംഹം ഉണ്ടു എന്നിങ്ങനെ മടിയന് പറയുന്നു.

13. The sluggard says, There is a lion in the way! A lion is in the streets! [Prov. 22:13.]

14. കതകു ചുഴിക്കുറ്റിയില് എന്നപോലെ മടിയന് തന്റെ കിടക്കയില് തിരിയുന്നു.

14. As the door turns on its hinges, so does the lazy man [move not from his place] upon his bed.

15. മടിയന് തന്റെ കൈ തളികയില് പൂത്തുന്നു; വായിലേക്കു തിരികെ കൊണ്ടുവരുന്നതു അവന്നു പ്രയാസം.

15. The slothful and self-indulgent buries his hand in his bosom; it distresses and wearies him to bring it again to his mouth. [Prov. 19:24.]

16. ബുദ്ധിയോടെ പ്രതിവാദിപ്പാന് പ്രാപ്തിയുള്ള ഏഴു പേരിലും താന് ജ്ഞാനി എന്നു മടിയന്നു തോന്നുന്നു.

16. The sluggard is wiser in his own eyes and conceit than seven men who can render a reason and answer discreetly.

17. തന്നെ സംബന്ധിക്കാത്ത വഴക്കില് ഇടപെടുന്നവന് വഴിയെപോകുന്ന നായുടെ ചെവിക്കു പിടിക്കുന്നവനെപ്പോലെ.

17. He who, passing by, stops to meddle with strife that is none of his business is like one who takes a dog by the ears.

18. കൂട്ടുകാരനെ വഞ്ചിച്ചിട്ടു അതു കളി എന്നു പറയുന്ന മനുഷ്യന്

18. Like a madman who casts firebrands, arrows, and death,

19. തീക്കൊള്ളികളും അമ്പുകളും മരണവും എറിയുന്ന ഭ്രാന്തനെപ്പോലെയാകുന്നു.

19. So is the man who deceives his neighbor and then says, Was I not joking? [Eph. 5:4.]

20. വിറകു ഇല്ലാഞ്ഞാല് തീ കെട്ടു പോകും; നുണയന് ഇല്ലാഞ്ഞാല് വഴക്കും ഇല്ലാതെയാകും.

20. For lack of wood the fire goes out, and where there is no whisperer, contention ceases.

21. കരി കനലിന്നും വിറകു തീക്കും എന്നപോലെ വഴക്കുകാരന് കലഹം ജ്വലിക്കുന്നതിന്നു കാരണം.

21. As coals are to hot embers and as wood to fire, so is a quarrelsome man to inflame strife. [Prov. 15:18; 29:22.]

22. ഏഷണിക്കാരന്റെ വാക്കു സ്വാദുഭോജനംപോലെ; അതു വയറ്റിന്റെ അറകളിലേക്കു ചെല്ലുന്നു.

22. The words of a whisperer or slanderer are like dainty morsels or words of sport [to some, but to others are like deadly wounds]; and they go down into the innermost parts of the body [or of the victim's nature].

23. സ്നേഹം ജ്വലിക്കുന്ന അധരവും ദുഷ്ടഹൃദയവും വെള്ളിക്കീടം പൊതിഞ്ഞ മണ്കുടംപോലെയാകുന്നു.

23. Burning lips [uttering insincere words of love] and a wicked heart are like an earthen vessel covered with the scum thrown off from molten silver [making it appear to be solid silver].

24. പകെക്കുന്നവന് അധരംകൊണ്ടു വേഷം ധരിക്കുന്നു; ഉള്ളിലോ അവന് ചതിവു സംഗ്രഹിച്ചു വെക്കുന്നു.

24. He who hates pretends with his lips, but stores up deceit within himself.

25. അവന് ഇമ്പമായി സംസാരിക്കുമ്പോള് അവനെ വിശ്വസിക്കരുതു; അവന്റെ ഹൃദയത്തില് ഏഴു വെറുപ്പു ഉണ്ടു.

25. When he speaks kindly, do not trust him, for seven abominations are in his heart.

26. അവന്റെ പക കപടംകൊണ്ടു മറെച്ചു വെച്ചാലും അവന്റെ ദുഷ്ടത സഭയുടെ മുമ്പില് വെളിപ്പെട്ടുവരും.

26. Though his hatred covers itself with guile, his wickedness shall be shown openly before the assembly.

27. കുഴി കുഴിക്കുന്നവന് അതില് വീഴും; കല്ലു ഉരുട്ടുന്നവന്റെമേല് അതു തിരിഞ്ഞുരുളും.

27. Whoever digs a pit [for another man's feet] shall fall into it himself, and he who rolls a stone [up a height to do mischief], it will return upon him. [Ps. 7:15, 16; 9:15; 10:2; 57:6; Prov. 28:10; Eccl. 10:8.]

28. ഭോഷകു പറയുന്ന നാവു അതിനാല് തകര്ന്നവരെ ദ്വേഷിക്കുന്നു; മുഖസ്തുതി പറയുന്ന വായി നാശം വരുത്തുന്നു.

28. A lying tongue hates those it wounds and crushes, and a flattering mouth works ruin.