1. വേനല്കാലത്തു ഹിമവും കൊയ്ത്തുകാലത്തു മഴയും എന്നപോലെ ഭോഷന്നു ബഹുമാനം പൊരുത്തമല്ല.

1. Lyke as snowe is [not meete] in sommer and rayne in haruest: euen so is worship vnseemely for a foole.

2. കുരികില് പാറിപ്പോകുന്നതും മീവല്പക്ഷിപറന്നുപോകുന്നതും പോലെ കാരണം കൂടാതെ ശാപം പറ്റുകയില്ല.

2. As the byrde and the swalowe take their flight and flee here and there: so the curse that is geuen in vayne, shall not light vpon a man.

3. കുതിരെക്കു ചമ്മട്ടി, കഴുതെക്കു കടിഞ്ഞാണ്, മൂഢന്മാരുടെ മുതുകിന്നു വടി.

3. Unto the horse belongeth a whip, to the asse a brydle: and a rod to the fooles backe.

4. നീയും മൂഢനെപ്പോലെ ആകാതിരിക്കേണ്ടതിന്നു അവന്റെ ഭോഷത്വംപോലെ അവനോടു ഉത്തരം പറയരുതു.

4. Geue not the foole an aunswere after his foolishnes, lest thou become like vnto him.

5. മൂഢന്നു താന് ജ്ഞാനിയെന്നു തോന്നാതിരിക്കേണ്ടതിന്നു അവന്റെ ഭോഷത്വത്തിന്നു ഒത്തവണ്ണം അവനോടു ഉത്തരം പറക.

5. But make the foole an aunswere to his foolishnesse, lest he be wyse in his owne conceipt.

6. മൂഢന്റെ കൈവശം വര്ത്തമാനം അയക്കുന്നവന് സ്വന്തകാല് മുറിച്ചുകളകയും അന്യായം കുടിക്കയും ചെയ്യുന്നു.

6. [As he that] cutteth of [his messengers] feete endamageth himselfe: so doth he that committeth a message to a foole.

7. മൂഢന്മാരുടെ വായിലെ സദൃശവാക്യം മുടന്തന്റെ കാല് ഞാന്നു കിടക്കുന്നതുപോലെ.

7. Like as in a lame man his legges are not equall: euen so is a parable in a fooles mouth.

8. മൂഢന്നു ബഹുമാനം കൊടുക്കുന്നതു കവിണയില് കല്ലു കെട്ടി മുറുക്കുന്നതുപോലെ.

8. He that setteth a foole in hye dignitie, that is euen as if a man would bynde a stone in a sling.

9. മൂഢന്മാരുടെ വായിലെ സദൃശവാക്യം മത്തന്റെ കയ്യിലെ മുള്ളുപോലെ.

9. As is a thorne in the hande of a drunkarde: so is a parable in a fooles mouth.

10. എല്ലാവരെയും മുറിവേല്പിക്കുന്ന വില്ലാളിയും മൂഢനെ കൂലിക്കു നിര്ത്തുന്നവനും കണ്ടവരെ കൂലിക്കു നിര്ത്തുന്നവനും ഒരുപോലെ.

10. The mightie that fourmed al thinges, rewardeth the fooles & transgressours.

11. നായി ഛര്ദ്ദിച്ചതിലേക്കു വീണ്ടും തിരിയുന്നതും മൂഢന് തന്റെ ഭോഷത്വം ആവര്ത്തിക്കുന്നതും ഒരുപോലെ.
2 പത്രൊസ് 2:22

11. Like as the dogge turneth agayne to his owne vomite: euen so a foole beginneth his foolishnes agayne afreshe.

12. തനിക്കുതന്നേ ജ്ഞാനിയെന്നു തോന്നുന്ന മനുഷ്യനെ നീ കാണുന്നുവോ? അവനെക്കുറിച്ചുള്ളതിനെക്കാളും മൂഢനെക്കുറിച്ചു അധികം പ്രത്യാശയുണ്ടു.

12. If thou seest a man that is wise in his owne conceipt: there is more hope in a foole, then in hym.

13. വഴിയില് കേസരി ഉണ്ടു, തെരുക്കളില് സിംഹം ഉണ്ടു എന്നിങ്ങനെ മടിയന് പറയുന്നു.

13. The slouthfull saith, there is a lion in the way, and a lion in the middest of the streates.

14. കതകു ചുഴിക്കുറ്റിയില് എന്നപോലെ മടിയന് തന്റെ കിടക്കയില് തിരിയുന്നു.

14. Like as the doore turneth about vpon the hynges: euen so doth the slouthfull walter him selfe in his bed.

15. മടിയന് തന്റെ കൈ തളികയില് പൂത്തുന്നു; വായിലേക്കു തിരികെ കൊണ്ടുവരുന്നതു അവന്നു പ്രയാസം.

15. The slouthfull body thrusteth his hande into his bosome, and it greeueth hym to put it agayne to his mouth.

16. ബുദ്ധിയോടെ പ്രതിവാദിപ്പാന് പ്രാപ്തിയുള്ള ഏഴു പേരിലും താന് ജ്ഞാനി എന്നു മടിയന്നു തോന്നുന്നു.

16. The sluggarde thinketh him selfe wiser then seuen men that sit and teache.

17. തന്നെ സംബന്ധിക്കാത്ത വഴക്കില് ഇടപെടുന്നവന് വഴിയെപോകുന്ന നായുടെ ചെവിക്കു പിടിക്കുന്നവനെപ്പോലെ.

17. Who so goeth by and medleth with other mens strife: he is like one that taketh a dogge by the eares.

18. കൂട്ടുകാരനെ വഞ്ചിച്ചിട്ടു അതു കളി എന്നു പറയുന്ന മനുഷ്യന്

18. As he that fayneth him selfe mad, casteth firebrandes, deadly arrowes and dartes:

19. തീക്കൊള്ളികളും അമ്പുകളും മരണവും എറിയുന്ന ഭ്രാന്തനെപ്പോലെയാകുന്നു.

19. So doth a dissembler with his neighbour, and saith, am not I in sport?

20. വിറകു ഇല്ലാഞ്ഞാല് തീ കെട്ടു പോകും; നുണയന് ഇല്ലാഞ്ഞാല് വഴക്കും ഇല്ലാതെയാകും.

20. Where no wood is, there the fire goeth out: euen so where the talebearer is taken away, there the strife ceasseth.

21. കരി കനലിന്നും വിറകു തീക്കും എന്നപോലെ വഴക്കുകാരന് കലഹം ജ്വലിക്കുന്നതിന്നു കാരണം.

21. As coles kindle heate, and wood the fire: euen so doth a brawling felowe stirre vp variaunce.

22. ഏഷണിക്കാരന്റെ വാക്കു സ്വാദുഭോജനംപോലെ; അതു വയറ്റിന്റെ അറകളിലേക്കു ചെല്ലുന്നു.

22. A talebearers wordes are lyke men that strike with hammers, and they pearse the inwarde partes of the body.

23. സ്നേഹം ജ്വലിക്കുന്ന അധരവും ദുഷ്ടഹൃദയവും വെള്ളിക്കീടം പൊതിഞ്ഞ മണ്കുടംപോലെയാകുന്നു.

23. Burning lippes and a wicked heart, are like a potsharde couered with siluer drosse.

24. പകെക്കുന്നവന് അധരംകൊണ്ടു വേഷം ധരിക്കുന്നു; ഉള്ളിലോ അവന് ചതിവു സംഗ്രഹിച്ചു വെക്കുന്നു.

24. An enemie wyll dissemble with his lippes, and layeth vp deceipt in his heart.

25. അവന് ഇമ്പമായി സംസാരിക്കുമ്പോള് അവനെ വിശ്വസിക്കരുതു; അവന്റെ ഹൃദയത്തില് ഏഴു വെറുപ്പു ഉണ്ടു.

25. But when he speaketh fayre, beleue hym not: for there are seuen abhominations in his heart.

26. അവന്റെ പക കപടംകൊണ്ടു മറെച്ചു വെച്ചാലും അവന്റെ ദുഷ്ടത സഭയുടെ മുമ്പില് വെളിപ്പെട്ടുവരും.

26. Hatred maye be couered by deceipt: but the malice therof shalbe shewed before the whole congregation.

27. കുഴി കുഴിക്കുന്നവന് അതില് വീഴും; കല്ലു ഉരുട്ടുന്നവന്റെമേല് അതു തിരിഞ്ഞുരുളും.

27. Who so diggeth vp a pit, shal fall therin: and he that rolleth vp a stone, it wyl returne vpon hym.

28. ഭോഷകു പറയുന്ന നാവു അതിനാല് തകര്ന്നവരെ ദ്വേഷിക്കുന്നു; മുഖസ്തുതി പറയുന്ന വായി നാശം വരുത്തുന്നു.

28. A lying tongue hateth the afflicted: and a flattering mouth worketh mischiefe.