1. നല്ല പേര് സുഗന്ധതൈലത്തെക്കാളും മരണദിവസം ജനനദിവസത്തെക്കാളും ഉത്തമം.

1. What nede is it to a man to seke grettere thingis than hym silf; sithen he knowith not, what schal bifalle to hym in his lijf, in the noumbre of daies of his pilgrimage, and in the tyme that passith as schadowe? ether who may schewe to hym, what thing vndur sunne schal come aftir hym?

2. വിരുന്നുവീട്ടില് പോകുന്നതിനെക്കാള് വിലാപഭവനത്തില് പോകുന്നതു നല്ലതു; അതല്ലോ സകലമനുഷ്യരുടെയും അവസാനം; ജീവച്ചിരിക്കുന്നവന് അതു ഹൃദയത്തില് കരുതിക്കൊള്ളും.

2. A good name is betere than preciouse oynementis; and the dai of deth is betere than the dai of birthe.

3. ചിരിയെക്കാള് വ്യസനം നല്ലതു മുഖം വാടിയിരിക്കുമ്പോള് ഹൃദയം സുഖമായിരിക്കും.

3. It is betere to go to the hous of morenyng, than to the hous of a feeste; for in that hous `of morenyng the ende of alle men is monestid, and a man lyuynge thenkith, what is to comynge.

4. ജ്ഞാനികളുടെ ഹൃദയം വിലാപഭവനത്തില് ഇരിക്കുന്നു; മൂഢന്മാരുടെ ഹൃദയമോ സന്തോഷഭവനത്തിലത്രേ.

4. Yre is betere than leiyyng; for the soule of a trespassour is amendid bi the heuynesse of cheer.

5. മൂഢന്റെ ഗീതം കേള്ക്കുന്നതിനെക്കാള് ജ്ഞാനിയുടെ ശാസന കേള്ക്കുന്നതു മനുഷ്യന്നു നല്ലതു.

5. The herte of wise men is where sorewe is; and the herte of foolis is where gladnesse is.

6. മൂഢന്റെ ചിരി കലത്തിന്റെ കീഴെ കത്തുന്ന മുള്ളിന്റെ പൊടുപൊടുപ്പുപോലെ ആകുന്നു; അതും മായ അത്രേ.

6. It is betere to be repreued of a wijs man, than to be disseyued bi the flateryng of foolis;

7. കോഴ ജ്ഞാനിയെ പൊട്ടനാക്കുന്നു; കൈക്കൂലി ഹൃദയത്തെ കെടുത്തുകളയുന്നു.

7. for as the sown of thornes brennynge vndur a pot, so is the leiyyng of a fool. But also this is vanyte.

8. ഒരു കാര്യത്തിന്റെ ആരംഭത്തെക്കാള് അതിന്റെ അവസാനം നല്ലതു; ഗര്വ്വമാനസനെക്കാള് ക്ഷമാമാനസന് ശ്രേഷ്ഠന് .

8. Fals chalenge disturblith a wijs man, and it schal leese the strengthe of his herte.

9. നിന്റെ മനസ്സില് അത്ര വേഗം നീരസം ഉണ്ടാകരുതു; മൂഢന്മാരുടെ മാര്വ്വില് അല്ലോ നീരസം വസിക്കുന്നതു.
യാക്കോബ് 1:19

9. Forsothe the ende of preyer is betere than the bigynnyng. A pacient man is betere than a proud man.

10. പണ്ടത്തേ കാലം ഇപ്പോഴത്തേതിനെക്കാള് നന്നായിരുന്നതിന്റെ കാരണം എന്തു എന്നു നീ ചോദിക്കരുതു; നീ അങ്ങനെ ചോദിക്കുന്നതു ജ്ഞാനമല്ലല്ലോ.

10. Be thou not swift to be wrooth; for ire restith in the bosum of a fool.

11. ജ്ഞാനം ഒരു അവകാശംപോലെ നല്ലതു; സകലഭൂവാസികള്ക്കും അതു ബഹുവിശേഷം.

11. Seie thou not, What gessist thou is of cause, that the formere tymes weren betere than ben now? for whi siche axyng is fonned.

12. ജ്ഞാനം ഒരു ശരണം, ദ്രവ്യവും ഒരു ശരണം; ജ്ഞാനമോ ജ്ഞാനിയുടെ ജീവനെ പാലിക്കുന്നു; ഇതത്രേ പരിജ്ഞാനത്തിന്റെ വിശേഷത.

12. Forsothe wisdom with richessis is more profitable, and profitith more to men seynge the sunne.

13. ദൈവത്തിന്റെ പ്രവൃത്തിയെ നോക്കുക; അവന് വളെച്ചതിനെ നേരെയാക്കുവാന് ആര്ക്കും കഴിയും?

13. For as wisdom defendith, so money defendith; but lernyng and wisdom hath this more, that tho yyuen lijf to `her weldere.

14. സുഖകാലത്തു സുഖമായിരിക്ക; അനര്ത്ഥകാലത്തോ ചിന്തിച്ചുകൊള്ക; മനുഷ്യന് തന്റെ ശേഷം വരുവാനുള്ളതൊന്നും ആരാഞ്ഞറിയാതെയിരിക്കേണ്ടതിന്നു ദൈവം രണ്ടിനെയും ഉണ്ടാക്കിയിരിക്കുന്നു.

14. Biholde thou the werkis of God, that no man may amende hym, whom God hath dispisid.

15. ഞാന് എന്റെ മായാകാലത്തു ഇതൊക്കെയും കണ്ടുതന്റെ നീതിയില് നശിച്ചുപോകുന്ന നീതിമാന് ഉണ്ടു; തന്റെ ദുഷ്ടതയില് ദിര്ഘായുസ്സായിരിക്കുന്ന ദുഷ്ടനും ഉണ്ടു.

15. In a good day vse thou goodis, and bifore eschewe thou an yuel day; for God made so this dai as that dai, that a man fynde not iust playnyngis ayens hym.

16. അതിനീതിമാനായിരിക്കരുതു; അതിജ്ഞാനിയായിരിക്കയും അരുതു; നിന്നെ നീ എന്തിന്നു നശിപ്പിക്കുന്നു?

16. Also Y siy these thingis in the daies of my natyuyte; a iust man perischith in his riytfulnesse, and a wickid man lyueth myche tyme in his malice.

17. അതിദുഷ്ടനായിരിക്കരുതു; മൂഢനായിരിക്കയുമരുതു; കാലത്തിന്നു മുമ്പെ നീ എന്തിന്നു മരിക്കുന്നു?

17. Nyle thou be iust myche, nether vndurstonde thou more than is nedeful; lest thou be astonyed.

18. നീ ഇതു പിടിച്ചുകൊണ്ടാല് കൊള്ളാം; അതിങ്കല്നിന്നു നിന്റെ കൈ വലിച്ചുകളയരുതു; ദൈവഭക്തന് ഇവ എല്ലാറ്റില്നിന്നും ഒഴിഞ്ഞുപോരും.

18. Do thou not wickidli myche, and nyle thou be a fool; lest thou die in a tyme not thin.

19. ഒരു പട്ടണത്തില് പത്തു ബലശാലികള് ഉള്ളതിനെക്കാള് ജ്ഞാനം ജ്ഞാനിക്കു അധികം ബലം.

19. It is good, that thou susteyne a iust man; but also withdrawe thou not thin hond from hym; for he that dredith God, is not necligent of ony thing.

20. പാപം ചെയ്യാതെ നന്മ മാത്രം ചെയ്യുന്ന ഒരു നീതിമാനും ഭൂമിയില് ഇല്ല.
റോമർ 3:10

20. Wisdom hath coumfortid a wise man, ouer ten pryncis of a citee.

21. പറഞ്ഞുകേള്ക്കുന്ന സകലവാക്കിന്നും നീ ശ്രദ്ധകൊടുക്കരുതു; നിന്റെ ദാസന് നിന്നെ ശപിക്കുന്നതു നീ കേള്ക്കാതിരിക്കേണ്ടതിന്നു തന്നേ.

21. Forsothe no iust man is in erthe, that doith good, and synneth not.

22. നീയും പല പ്രാവശ്യ്വം മറ്റുള്ളവരെ ശപിച്ചപ്രകാരം നിനക്കു മനോബോധമുണ്ടല്ലോ.

22. But also yyue thou not thin herte to alle wordis, that ben seid; lest perauenture thou here thi seruaunt cursynge thee;

23. ഇതൊക്കെയും ഞാന് ജ്ഞാനംകൊണ്ടു പരീക്ഷിച്ചുനോക്കി; ഞാന് ജ്ഞാനം സമ്പാദിക്കുമെന്നു ഞാന് പറഞ്ഞു; എന്നാല് അതു എനിക്കു ദൂരമായിരുന്നു.

23. for thi conscience woot, that also thou hast cursid ofte othere men.

24. ഉള്ളതു ദൂരവും അത്യഗാധവും ആയിരിക്കുന്നു; അതു കണ്ടെത്തുവാന് ആര്ക്കും കഴിയും?

24. I asayede alle thingis in wisdom; Y seide, I schal be maad wijs, and it yede awei ferthere fro me, myche more than it was;

25. ഞാന് തിരിഞ്ഞു, അറിവാനും പരിശോധിപ്പാനും ജ്ഞാനവും യുക്തിയും അന്വേഷിപ്പാനും ദുഷ്ടത ഭോഷത്വമെന്നും മൂഢത ഭ്രാന്തു എന്നും ഗ്രഹിപ്പാനും മനസ്സുവെച്ചു.

25. and the depthe is hiy, who schal fynde it?

26. മരണത്തെക്കാള് കൈപ്പായിരിക്കുന്ന ഒരു കാര്യം ഞാന് കണ്ടുഹൃദയത്തില് കണികളും വലകളും കയ്യില് പാശങ്ങളും ഉള്ള സ്ത്രീയെ തന്നേ; ദൈവത്തിന്നു പ്രസാദമുള്ളവന് അവളെ ഒഴിഞ്ഞു രക്ഷപ്പെടും; പാപിയോ അവളാല് പിടിപെടും.

26. I cumpasside alle thingis in my soule, to kunne, and biholde, and seke wisdom and resoun, and to knowe the wickidnesse of a fool, and the errour of vnprudent men.

27. കാര്യം അറിയേണ്ടതിന്നു ഒന്നോടൊന്നു ചേര്ത്തു പരിശോധിച്ചുനോക്കീട്ടു ഞാന് ഇതാകുന്നു കണ്ടതു എന്നു സഭാ പ്രസംഗി പറയുന്നു

27. And Y foond a womman bitterere than deth, which is the snare of hunteris, and hir herte is a net, and hir hondis ben boondis; he that plesith God schal ascape hir, but he that is a synnere, schal be takun of hir.

29. ഒരു കാര്യം മാത്രം ഞാന് കണ്ടിരിക്കുന്നുദൈവം മനുഷ്യനെ നേരുള്ളവനായി സൃഷ്ടിച്ചു; അവരോ അനേകം സൂത്രങ്ങളെ അന്വേഷിച്ചുവരുന്നു.

29. and Y foond not. I foond o man of a thousynde; Y foond not a womman of alle.