1. പെന്തെക്കൊസ്തനാള് വന്നപ്പോള് എല്ലാവരും ഒരു സ്ഥലത്തു ഒന്നിച്ചു കൂടിയിരുന്നു.
ലേവ്യപുസ്തകം 23:15-21, ആവർത്തനം 16:9-11

1. AND WHEN the day of Pentecost had fully come, they were all assembled together in one place,

2. പെട്ടെന്നു കൊടിയ കാറ്റടിക്കുന്നതുപോലെ ആകാശത്തനിന്നു ഒരു മുഴക്കം ഉണ്ടായി, അവര് ഇരുന്നിരുന്ന വീടു മുഴുവനും നിറെച്ചു.

2. When suddenly there came a sound from heaven like the rushing of a violent tempest blast, and it filled the whole house in which they were sitting.

3. അഗ്നി ജ്വാലപോലെ പിളര്ന്നിരിക്കുന്ന നാവുകള് അവര്ക്കും പ്രത്യക്ഷമായി അവരില് ഔരോരുത്തന്റെ മേല് പതിഞ്ഞു.

3. And there appeared to them tongues resembling fire, which were separated and distributed and which settled on each one of them.

4. എല്ലാവരുംപരിശുദ്ധാത്മാവു നിറഞ്ഞവരായി ആത്മാവു അവര്ക്കും ഉച്ചരിപ്പാന് നല്കിയതുപോലെ അന്യഭാഷകളില് സംസാരിച്ചു തുടങ്ങി.

4. And they were all filled (diffused throughout their souls) with the Holy Spirit and began to speak in other (different, foreign) languages (tongues), as the Spirit kept giving them clear and loud expression [in each tongue in appropriate words].

5. അന്നു ആകാശത്തിന് കീഴുള്ള സകല ജാതികളില് നിന്നും യെരൂശലേമില് വന്നു പാര്ക്കുംന്ന യെഹൂദന്മാരായ ഭക്തിയുള്ള പുരുഷന്മാര് ഉണ്ടായിരുന്നു.

5. Now there were then residing in Jerusalem Jews, devout and God-fearing men from every country under heaven.

6. ഈ മുഴക്കം ഉണ്ടായപ്പോള് പുരുഷാരം വന്നു കൂടി, ഔരോരുത്തന് താന്താന്റെ ഭാഷയില് അവര് സംസാരിക്കുന്നതു കേട്ടു അമ്പരന്നു പോയി.

6. And when this sound was heard, the multitude came together and they were astonished and bewildered, because each one heard them [the apostles] speaking in his own [particular] dialect.

7. എല്ലാവരും ഭ്രമിച്ചു ആശ്ചര്യപ്പെട്ടുഈ സംസാരിക്കുന്നവര് എല്ലാം ഗലീലക്കാര് അല്ലയോ?

7. And they were beside themselves with amazement, saying, Are not all these who are talking Galileans?

8. പിന്നെ നാം ഔരോരുത്തന് ജനിച്ച നമ്മുടെ സ്വന്ത ഭാഷയില് അവര് സംസാരിച്ചു കേള്ക്കുന്നതു എങ്ങനെ?

8. Then how is it that we hear, each of us, in our own (particular) dialect to which we were born?

9. പര്ത്ഥരും മേദ്യരും ഏലാമ്യരും മെസപ്പൊത്താമ്യയിലും യെഹൂദ്യയിലും കപ്പദോക്യയിലും

9. Parthians and Medes and Elamites and inhabitants of Mesopotamia, Judea and Cappadocia, Pontus and [the province of] Asia,

10. പൊന്തൊസിലും ആസ്യയിലും പ്രുഗ്യയിലും പംഫുല്യയിലും മിസ്രയീമിലും കുറേനെക്കു ചേര്ന്ന ലിബ്യാപ്രദേശങ്ങളിലും പാര്ക്കുംന്നവരും റോമയില് നിന്നു വന്നു പാര്ക്കുംന്നവരും യെഹൂദന്മാരും യെഹൂദ മതാനുസാരികളും ക്രേത്യരും അറബിക്കാരുമായ നാം

10. Phrygia and Pamphylia, Egypt and the parts of Libya about Cyrene, and the transient residents from Rome, both Jews and the proselytes [to Judaism from other religions],

11. ഈ നമ്മുടെ ഭാഷകളില് അവര് ദൈവത്തിന്റെ വന് കാര്യങ്ങളെ പ്രസ്താവിക്കുന്നതു കേള്ക്കുന്നുവല്ലോ എന്നു പറഞ്ഞു.

11. Cretans and Arabians too--we all hear them speaking in our own native tongues [and telling of] the mighty works of God!

12. എല്ലാവരും ഭ്രമിച്ചു ചഞ്ചലിച്ചു; ഇതു എന്തായിരിക്കും എന്നു തമ്മില് തമ്മില് പറഞ്ഞു.

12. And all were beside themselves with amazement and were puzzled and bewildered, saying one to another, What can this mean?

13. ഇവര് പുതു വീഞ്ഞു കുടിച്ചിരിക്കുന്നു എന്നു മറ്റു ചിലര് പരിഹസിച്ചു പറഞ്ഞു.

13. But others made a joke of it and derisively said, They are simply drunk and full of sweet [intoxicating] wine.

14. അപ്പോള് പത്രൊസ് പതിനൊന്നുപേരോടുകൂടെ നിന്നുകൊണ്ടു ഉറക്കെ അവരോടു പറഞ്ഞതുയെഹൂദാപുരുഷന്മാരും യെരൂശലേമില് പാര്ക്കുംന്ന എല്ലാവരുമായുള്ളോരേ, ഇതു നിങ്ങള് അറിഞ്ഞിരിക്കട്ടെ; എന്റെ വാക്കു ശ്രദ്ധിച്ചുകൊള്വിന് .

14. But Peter, standing with the eleven, raised his voice and addressed them: You Jews and all you residents of Jerusalem, let this be [explained] to you so that you will know and understand; listen closely to what I have to say.

15. നിങ്ങള് ഊഹിക്കുന്നതുപോലെ ഇവര് ലഹരി പിടിച്ചവരല്ല; പകല് മൂന്നാംമണിനേരമേ ആയിട്ടുള്ളുവല്ലോ.

15. For these men are not drunk, as you imagine, for it is [only] the third hour (about 9:00 a.m.) of the day;

16. ഇതു യോവേല് പ്രവാചകന് മുഖാന്തരം അരുളിച്ചെയ്തതത്രേ; അതെന്തെന്നാല്

16. But [instead] this is [the beginning of] what was spoken through the prophet Joel:

17. “അന്ത്യകാലത്തു ഞാന് സകല ജഡത്തിന്മേലും എന്റെ ആത്മാവിനെ പകരും; നിങ്ങളുടെ പുത്രന്മാരും പുത്രിമാരും പ്രവചിക്കും; നിങ്ങളുടെ യൌവ്വനക്കാര് ദര്ശനങ്ങള് ദര്ശിക്കും; നിങ്ങളുടെ വൃദ്ധന്മാര് സ്വപ്നങ്ങള് കാണും.”
യോവേൽ 2:28-32

17. And it shall come to pass in the last days, God declares, that I will pour out of My Spirit upon all mankind, and your sons and your daughters shall prophesy [telling forth the divine counsels] and your young men shall see visions (divinely granted appearances), and your old men shall dream [divinely suggested] dreams.

18. എന്റെ ദാസന്മാരുടെമേലും ദാസിമാരുടെമേലും കൂടെ ഞാന് ആ നാളുകളില് എന്റെ ആത്മാവിനെ പകരും; അവരും പ്രവചിക്കും.

18. Yes, and on My menservants also and on My maidservants in those days I will pour out of My Spirit, and they shall prophesy [telling forth the divine counsels and predicting future events pertaining especially to God's kingdom].

19. ഞാന് മീതെ ആകാശത്തില് അത്ഭുതങ്ങളും താഴെ ഭൂമിയില് അടയാളങ്ങളും കാണിക്കും; രക്തവും തീയും പുകയാവിയും തന്നേ.

19. And I will show wonders in the sky above and signs on the earth beneath, blood and fire and smoking vapor;

20. കര്ത്താവിന്റെ വലുതും പ്രസിദ്ധവുമായ നാള് വരുംമുമ്പേ സൂര്യന് ഇരുളായും ചന്ദ്രന് രക്തമായും മാറിപ്പോകും.

20. The sun shall be turned into darkness and the moon into blood before the obvious day of the Lord comes--that great and notable and conspicuous and renowned [day].

21. എന്നാല് കര്ത്താവിന്റെ നാമം വിളിച്ചപേക്ഷിക്കുന്നവന് ഏവനും രക്ഷിക്കപ്പെടും എന്നു ദൈവം അരുളിച്ചെയ്യുന്നു.”

21. And it shall be that whoever shall call upon the name of the Lord [invoking, adoring, and worshiping the Lord--Christ] shall be saved. [Joel 2:28-32.]

22. യിസ്രായേല് പുരുഷന്മാരേ, ഈ വചനം കേട്ടു കൊള്വിന് . നിങ്ങള് തന്നേ അറിയുംപോലെ ദൈവം അവനെക്കൊണ്ടു നിങ്ങളുടെ നടുവില് ചെയ്യിച്ച ശക്തികളും അത്ഭുതങ്ങളും അടയാളങ്ങളും കൊണ്ടു

22. You men of Israel, listen to what I have to say: Jesus of Nazareth, a Man accredited and pointed out and shown forth and commended and attested to you by God by the mighty works and [the power of performing] wonders and signs which God worked through Him [right] in your midst, as you yourselves know--

23. ദൈവം നിങ്ങള്ക്കു കാണിച്ചു തന്ന പുരുഷനായി നസറായനായ യേശുവിനെ ദൈവം തന്റെ സ്ഥിര നിര്ണ്ണയത്താലും മുന്നറിവിനാലും ഏല്പിച്ചിട്ടു, നിങ്ങള് അവനെ അധര്മ്മികളുടെ കയ്യാല് തറെപ്പിച്ചു കൊന്നു;

23. This Jesus, when delivered up according to the definite and fixed purpose and settled plan and foreknowledge of God, you crucified and put out of the way [killing Him] by the hands of lawless and wicked men.

24. ദൈവമോ മരണപാശങ്ങളെ അഴിച്ചിട്ടു അവനെ ഉയിര്ത്തെഴുന്നേല്പിച്ചു. മരണം അവനെ പിടിച്ചു വെക്കുന്നതു അസാദ്ധ്യമായിരുന്നു.
2 ശമൂവേൽ 22:6, സങ്കീർത്തനങ്ങൾ 18:4, സങ്കീർത്തനങ്ങൾ 116:3

24. [But] God raised Him up, liberating Him from the pangs of death, seeing that it was not possible for Him to continue to be controlled or retained by it.

25. “ഞാന് കര്ത്താവിനെ എപ്പോഴും എന്റെ മുമ്പില് കണ്ടിരിക്കുന്നു; അവന് എന്റെ വലഭാഗത്തു ഇരിക്കയാല് ഞാന് കുലുങ്ങിപോകയില്ല. അതു കൊണ്ട് എന്റെ ഹൃദയം സന്തോഷിച്ചു, എന്റെ നാവു ആനന്ദിച്ചു, എന്റെ ജഡവും പ്രത്യാശയോടെ വസിക്കും.”
സങ്കീർത്തനങ്ങൾ 16:8-11

25. For David says in regard to Him, I saw the Lord constantly before me, for He is at my right hand that I may not be shaken or overthrown or cast down [from my secure and happy state].

26. നീ എന്റെ പ്രാണനെ പാതാളത്തില് വിടുകയില്ല; നിന്റെ പരിശുദ്ധനെ ദ്രവത്വം കാണ്മാന് സമ്മതിക്കയുമില്ല.

26. Therefore my heart rejoiced and my tongue exulted exceedingly; moreover, my flesh also will dwell in hope [will encamp, pitch its tent, and dwell in hope in anticipation of the resurrection].

27. നീ ജീവമാര്ഗ്ഗങ്ങളെ എന്നോടു അറിയിച്ചു; നിന്റെ സന്നിധിയില് എന്നെ സന്തോഷ പൂര്ണ്ണനാക്കും” എന്നു ദാവീദ് അവനെക്കുറിച്ചു പറയുന്നുവല്ലോ.

27. For You will not abandon my soul, leaving it helpless in Hades (the state of departed spirits), nor let Your Holy One know decay or see destruction [of the body after death].

28. സഹോദരന്മാരായ പുരുഷന്മാരേ, ഗോത്രപിതാവായ ദാവീദിനെക്കുറിച്ച് അവന് മരിച്ചു അടക്കപ്പെട്ടു എന്നു എനിക്കു നിങ്ങളോടു ധൈര്യമായി പറയാം; അവന്റെ കല്ലറ ഇന്നുവരെ നമ്മുടെ ഇടയില് ഉണ്ടല്ലോ.

28. You have made known to me the ways of life; You will enrapture me [diffusing my soul with joy] with and in Your presence. [Ps. 16:8-11.]

29. എന്നാല് അവന് പ്രവാചകന് ആകയാല് ദൈവം അവന്റെ കടിപ്രദേശത്തിന്റെ ഫലത്തില് നിന്ന് ഒരുത്തനെ അവന്റെ സിംഹാസനത്തില് ഇരുത്തും എന്നു തന്നോടു സത്യം ചെയ്ത് ഉറപ്പിച്ചു എന്നു അറഞ്ഞിട്ടു
1 രാജാക്കന്മാർ 2:10

29. Brethren, it is permitted me to tell you confidently and with freedom concerning the patriarch David that he both died and was buried, and his tomb is with us to this day.

30. അവനെ പാതാളത്തില് വിട്ടുകളഞ്ഞില്ലഅവന്റെ ജഡം ദ്രവത്വം കണ്ടതുമില്ല എന്നു ക്രിസ്തുവിന്റെ പുനരുത്ഥാനം മുമ്പുകൂട്ടി കണ്ടു പ്രസ്താവിച്ചു. ഈ യേശുവിനെ ദൈവം ഉയിര്ത്തെഴുന്നേല്പിച്ചു
2 ശമൂവേൽ 7:12-13, സങ്കീർത്തനങ്ങൾ 132:11, യിരേമ്യാവു 30:9

30. Being however a prophet, and knowing that God had sealed to him with an oath that He would set one of his descendants on his throne, [II Sam. 7:12-16; Ps. 132:11.]

31. അതിന്നു ഞങ്ങള് എല്ലാവരും സാക്ഷികള് ആകുന്നു.
സങ്കീർത്തനങ്ങൾ 16:10

31. He, foreseeing this, spoke [by foreknowledge] of the resurrection of the Christ (the Messiah) that He was not deserted [in death] and left in Hades (the state of departed spirits), nor did His body know decay or see destruction. [Ps. 16:10.]

32. അവന് ദൈവത്തിന്റെ വല ഭാഗത്തേക്കു ആരോഹണം ചെയ്തു പരിശുദ്ധാത്മാവു എന്ന വാഗ്ദത്തം പിതാവിനോടു വാങ്ങി, നിങ്ങള് ഈ കാണുകയും കേള്ക്കുകയും ചെയ്യുന്നത് പകര്ന്നുതന്നു,

32. This Jesus God raised up, and of that all we [His disciples] are witnesses.

33. ദാവീദ് സ്വര്ഗ്ഗാരോഹണം ചെയ്തില്ലല്ലോ. എന്നാല് അവന്

33. Being therefore lifted high by and to the right hand of God, and having received from the Father the promised [blessing which is the] Holy Spirit, He has made this outpouring which you yourselves both see and hear.

34. “ഞാന് നിന്റെ ശത്രുക്കളെ നിന്റെ പാദപീഠം ആക്കുവോളം നീ എന്റെ വലത്തുഭാഗത്തു ഇരിക്ക എന്നു കര്ത്താവു എന്റെ കാര്ത്താവിനോടു അരുളിച്ചെയ്തു” എന്നു പറയുന്നു.
സങ്കീർത്തനങ്ങൾ 110:1

34. For David did not ascend into the heavens; yet he himself says, The Lord said to my Lord, Sit at My right hand and share My throne

35. ആകയാല് നിങ്ങള് ക്രൂശിച്ച ഈ യേശുവിനെ തന്നേ ദൈവം കര്ത്താവും ക്രിസ്തുവുമാക്കിവെച്ചു എന്നു യിസ്രായേല് ഗൃഹം ഒക്കെയും നിശ്ചയമായി അറിഞ്ഞുകൊള്ളട്ടെ.
സങ്കീർത്തനങ്ങൾ 110:1

35. Until I make Your enemies a footstool for Your feet. [Ps. 110:1.]

36. ഇതു കേട്ടിട്ടു അവര് ഹൃദയത്തില് കുത്തുകൊണ്ടു പത്രൊസിനോടും ശേഷം അപ്പൊസ്തലന്മാരോടുംസഹോദരന്മാരായ പുരുഷന്മാരേ, ഞങ്ങള് എന്തു ചെയ്യേണ്ടു എന്നു ചോദിച്ചു.

36. Therefore let the whole house of Israel recognize beyond all doubt and acknowledge assuredly that God has made Him both Lord and Christ (the Messiah)--this Jesus Whom you crucified.

37. പത്രൊസ് അവരോടുനിങ്ങള് മാനസാന്തരപ്പെട്ടു നിങ്ങളുടെ പാപങ്ങളുടെ മോചനത്തിന്നായി ഔരോരുത്തന് യേശുക്രിസ്തുവിന്റെ നാമത്തില് സ്നാനം ഏല്പിന് ; എന്നാല് പരിശുദ്ധാത്മാവു എന്ന ദാനം ലഭിക്കും.

37. Now when they heard this they were stung (cut) to the heart, and they said to Peter and the rest of the apostles (special messengers), Brethren, what shall we do?

38. വാഗ്ദത്തം നിങ്ങള്ക്കും നിങ്ങളുടെ മക്കള്ക്കും നമ്മുടെ ദൈവമായ കര്ത്താവു വിളിച്ചു വരുത്തുന്ന ദൂരസ്ഥന്മാരായ ഏവര്ക്കും ഉള്ളതല്ലോ എന്നു പറഞ്ഞു.

38. And Peter answered them, Repent (change your views and purpose to accept the will of God in your inner selves instead of rejecting it) and be baptized, every one of you, in the name of Jesus Christ for the forgiveness of and release from your sins; and you shall receive the gift of the Holy Spirit.

39. മറ്റു പല വാക്കുകളാലും അവന് സാക്ഷ്യം പറഞ്ഞു അവരെ പ്രബോധിപ്പിച്ചു; ഈ വക്രതയുള്ള തലമുറയില്നിന്നു രക്ഷിക്കപ്പെടുവിന് എന്നു പറഞ്ഞു.
യോവേൽ 2:32

39. For the promise [of the Holy Spirit] is to and for you and your children, and to and for all that are far away, [even] to and for as many as the Lord our God invites and bids to come to Himself. [Isa. 57:19; Joel 2:32.]

40. അവന്റെ വാക്കു കൈക്കൊണ്ടവര് സ്നാനം ഏറ്റു; അന്നു മുവായിരത്തോളം പേര് അവരോടു ചേര്ന്നു.
ആവർത്തനം 32:5, സങ്കീർത്തനങ്ങൾ 78:8, സങ്കീർത്തനങ്ങൾ 89:3-4

40. And [Peter] solemnly and earnestly witnessed (testified) and admonished (exhorted) with much more continuous speaking and warned (reproved, advised, encouraged) them, saying, Be saved from this crooked (perverse, wicked, unjust) generation.

41. അവര് അപ്പൊസ്തലന്മാരുടെ ഉപദേശം കേട്ടും കൂട്ടായ്മ ആചരിച്ചും അപ്പം നുറക്കിയും പ്രാര്ത്ഥന കഴിച്ചും പോന്നു.

41. Therefore those who accepted and welcomed his message were baptized, and there were added that day about 3,000 souls.

42. എല്ലാവര്ക്കും ഭയമായി; അപ്പൊസ്തലന്മാരാല് ഏറിയ അത്ഭുതങ്ങളും അടയാളങ്ങളും നടന്നു.

42. And they steadfastly persevered, devoting themselves constantly to the instruction and fellowship of the apostles, to the breaking of bread [including the Lord's Supper] and prayers.

43. വിശ്വസിച്ചവര് എല്ലാവരും ഒരുമിച്ചിരുന്നു

43. And a sense of awe (reverential fear) came upon every soul, and many wonders and signs were performed through the apostles (the special messengers).

44. സകലവും പൊതുവക എന്നു എണ്ണുകയും ജന്മഭൂമികളും വസ്തുക്കളും വിറ്റു അവനവന്നു ആവശ്യം ഉള്ളതുപോലെ എല്ലാവര്ക്കും പങ്കിടുകയും,

44. And all who believed (who adhered to and trusted in and relied on Jesus Christ) were united and [together] they had everything in common;

45. ഒരുമനപ്പെട്ടു ദിനംപ്രതി ദൈവാലയത്തില് കൂടിവരികയും വീട്ടില് അപ്പം നുറുക്കിക്കൊണ്ടു ഉല്ലാസവും ഹൃദയപരമാര്ത്ഥതയും പൂണ്ടു ഭക്ഷണം കഴിക്കയും ദൈവത്തെ സ്തുതിക്കയും സകല ജനത്തിന്റെയും കൃപ അനുഭവിക്കയും ചെയ്തു. കര്ത്താവു രക്ഷിക്കപ്പെടുന്നവരെ ദിനംപ്രതി സഭയോടു ചേര്ത്തുകൊണ്ടിരുന്നു.

45. And they sold their possessions (both their landed property and their movable goods) and distributed the price among all, according as any had need.