1. ഇവയും ശലോമോന്റെ സദൃശവാക്യങ്ങള്; യെഹൂദാരാജാവായ ഹിസ്കീയാവിന്റെ ആളുകള് അവയെ ശേഖരിച്ചിരിക്കുന്നു.

1. These are some more wise sayings from Solomon. These proverbs were copied by servants of Hezekiah, the king of Judah.

2. കാര്യം മറെച്ചുവെക്കുന്നതു ദൈവത്തിന്റെ മഹത്വം; കാര്യം ആരായുന്നതോ രാജാക്കന്മാരുടെ മഹത്വം.

2. We honor God for the things he keeps secret. But we honor kings for the things they can discover.

3. ആകാശത്തിന്റെ ഉയരവും ഭൂമിയുടെ ആഴവും രാജാക്കന്മാരുടെ ഹൃദയവും അഗോചരം.

3. We cannot discover how high the sky is above us or how deep the earth is below. The same is true with the minds of kings. We cannot understand them.

4. വെള്ളിയില്നിന്നു കീടം നീക്കിക്കളഞ്ഞാല് തട്ടാന്നു ഒരു ഉരുപ്പടി കിട്ടും.

4. Remove the worthless things from silver to make it pure, and a worker can make something beautiful.

5. രാജസന്നിധിയില്നിന്നു ദുഷ്ടനെ നീക്കിക്കളഞ്ഞാല് അവന്റെ സിംഹാസനം നീതിയാല് സ്ഥിരപ്പെടും.

5. Take the evil advisors away from a king, and goodness will make his kingdom strong.

6. രാജസന്നിധിയില് വമ്പു കാണിക്കരുതു; മഹാന്മാരുടെ സ്ഥാനത്തു നില്ക്കയും അരുതു.

6. Don't brag about yourself before the king and pretend you are someone important.

7. നീ കണ്ടിരുന്ന പ്രഭുവിന്റെ മുമ്പില് നിനക്കു താഴ്ച ഭവിക്കുന്നതിനെക്കാള് ഇവിടെ കയറിവരിക എന്നു നിന്നോടു പറയുന്നതു നല്ലതു.
ലൂക്കോസ് 14:10

7. It is much better for the king to invite you to take a more important position than to embarrass you in front of his officials.

8. ബദ്ധപ്പെട്ടു വ്യവഹാരത്തിന്നു പുറപ്പെടരുതു; അല്ലെങ്കില് ഒടുക്കം കൂട്ടുകാരന് നിന്നെ ലജ്ജിപ്പിച്ചാല് നീ എന്തു ചെയ്യും?

8. Don't be too quick to tell a judge about something you saw. You will be embarrassed if someone else proves you wrong.

9. നിന്റെ വഴക്കു കൂട്ടുകാരനുമായി പറഞ്ഞു തീര്ക്ക; എന്നാല് മറ്റൊരുത്തന്റെ രഹസ്യം വെളിപ്പെടുത്തരുതു.

9. If you want to tell your friends about your own problems, tell them. But don't discuss what someone told you in private.

10. കേള്ക്കുന്നവന് നിന്നെ നിന്ദിപ്പാനും നിനക്കു തീരാത്ത അപമാനം വരുവാനും ഇടവരരുതു.

10. Whoever hears it will lose their respect for you and will never trust you again.

11. തക്കസമയത്തു പറഞ്ഞ വാക്കു വെള്ളിത്താലത്തില് പൊന് നാരങ്ങാപോലെ.

11. Saying the right thing at the right time is like a golden apple in a silver setting.

12. കേട്ടനുസരിക്കുന്ന കാതിന്നു ജ്ഞാനിയായോരു ശാസകന് പൊന് കടുക്കനും തങ്കം കൊണ്ടുള്ള ആഭരണവും ആകുന്നു.

12. Wise advice to a listening ear is like gold earrings or fine jewelry.

13. വിശ്വസ്തനായ ദൂതന് തന്നെ അയക്കുന്നവര്ക്കും കൊയ്ത്തു കാലത്തു ഹിമത്തിന്റെ തണുപ്പുപോലെ; അവന് യജമാനന്മാരുടെ ഉള്ളം തണുപ്പിക്കുന്നു.

13. To his master who sent him, a messenger who can be trusted is as refreshing as a drink of cold water on a hot summer day.

14. ദാനങ്ങളെച്ചൊല്ലി വെറുതെ പ്രശംസിക്കുന്നവന് മഴയില്ലാത്ത മേഘവും കാറ്റും പോലെയാകുന്നു.

14. People who promise to give gifts but never give them are like clouds and wind that bring no rain.

15. ദീര്ഘക്ഷാന്തികൊണ്ടു ന്യായാധിപന്നു സമ്മതം വരുന്നു; മൃദുവായുള്ള നാവു അസ്ഥിയെ നുറുക്കുന്നു.

15. With patience, you can make anyone change their thinking, even a ruler. Gentle speech is very powerful.

16. നിനക്കു തേന് കിട്ടിയാല് വേണ്ടുന്നതേ ഭുജിക്കാവു; അധികം നിറഞ്ഞിട്ടു ഛര്ദ്ദിപ്പാന് ഇടവരരുതു.

16. Honey is good, but don't eat too much of it, or you will be sick.

17. കൂട്ടുകാരന് നിന്നെക്കൊണ്ടു മടുത്തു നിന്നെ വെറുക്കാതെയിരിക്കേണ്ടതിന്നു അവന്റെ വീട്ടില് കൂടക്കൂടെ ചെല്ലരുതു.

17. And don't visit your neighbors' homes too often, or they will begin to hate you.

18. കൂട്ടുകാരന്നു വിരോധമായി കള്ളസ്സാക്ഷ്യം പറയുന്ന മനുഷ്യന് മുട്ടികയും വാളും കൂര്ത്ത അമ്പും ആകുന്നു.

18. A person who gives false testimony against a neighbor is as deadly as a club, a sword, or a very sharp arrow.

19. കഷ്ടകാലത്തു വിശ്വാസപാതകനെ ആശ്രയിക്കുന്നതു മുറിഞ്ഞ പല്ലും ഉളുക്കിയ കാലുംപോലെ ആകുന്നു.

19. Never depend on a liar in times of trouble. It's like chewing with a bad tooth or walking with a crippled foot.

20. വിഷാദമുള്ള ഹൃദയത്തിന്നു പാട്ടു പാടുന്നവന് ശീതകാലത്തു വസ്ത്രം കളയുന്നതുപോലെയും യവക്ഷാരത്തിന്മേല് ചൊറുക്ക പകരുന്നതു പോലെയും ആകുന്നു.

20. Singing happy songs to a sad person is as foolish as taking a coat off on a cold day or mixing soda and vinegar.

21. ശത്രുവിന്നു വിശക്കുന്നു എങ്കില് അവന്നു തിന്മാന് കൊടുക്ക; ദാഹിക്കുന്നു എങ്കില് കുടിപ്പാന് കൊടുക്ക.
മത്തായി 5:44, റോമർ 12:20

21. If your enemies are hungry, give them something to eat. If they are thirsty, give them some water.

22. അങ്ങനെ നീ അവന്റെ തലമേല് തീക്കനല് കുന്നിക്കും; യഹോവ നിനക്കു പ്രതിഫലം നലകുകയും ചെയ്യും.
മത്തായി 5:44, റോമർ 12:20

22. This will make them feel the burning pain of shame, and the Lord will reward you for being good to them.

23. വടതിക്കാറ്റു മഴ കൊണ്ടുവരുന്നു; ഏഷണിവാക്കു കോപഭാവത്തെ ജനിപ്പിക്കുന്നു;

23. Just as wind blowing from the north brings rain, telling secrets brings anger.

24. ശണ്ഠകൂടുന്ന സ്ത്രീയോടുകൂടെ പൊതുവീട്ടില് പാര്ക്കുംന്നതിനെക്കാള് മേല്പുരയുടെ ഒരു കോണില് പാര്ക്കുംന്നതു നല്ലതു.

24. It is better to live in a small corner of the roof than to share the house with a woman who is always arguing.

25. ദാഹമുള്ളവന്നു തണ്ണീര് കിട്ടുന്നതും ദൂരദേശത്തുനിന്നു നല്ല വര്ത്തമാനം വരുന്നതും ഒരുപോലെ.

25. Good news from a faraway place is like a cool drink of water when you are hot and thirsty.

26. ദുഷ്ടന്റെ മുമ്പില് കുലുങ്ങിപ്പോയ നീതിമാന് കലങ്ങിയ കിണറ്റിന്നും മലിനമായ ഉറവിന്നും സമം.

26. Good people who don't stand strong against evil are like springs that have been polluted or pools that have turned dirty and muddy.

27. തേന് ഏറെ കുടിക്കുന്നതു നന്നല്ല; പ്രയാസമുള്ളതു ആരായുന്നതോ മഹത്വം.

27. Just as eating too much honey is not good, it is not good for people to always be looking for honor.

28. ആത്മസംയമം ഇല്ലാത്ത പുരുഷന് മതില് ഇല്ലാതെ ഇടിഞ്ഞുകിടക്കുന്ന പട്ടണം പോലെയാകുന്നു.

28. People who cannot control themselves are like cities without walls to protect them.