1. ഇവയും ശലോമോന്റെ സദൃശവാക്യങ്ങള്; യെഹൂദാരാജാവായ ഹിസ്കീയാവിന്റെ ആളുകള് അവയെ ശേഖരിച്ചിരിക്കുന്നു.

1. These are also proverbs of Solomon which the men of Hezekiah king of Judah copied out.

2. കാര്യം മറെച്ചുവെക്കുന്നതു ദൈവത്തിന്റെ മഹത്വം; കാര്യം ആരായുന്നതോ രാജാക്കന്മാരുടെ മഹത്വം.

2. The glory of God is to hide a thing; but the honor of kings is to search out a matter.

3. ആകാശത്തിന്റെ ഉയരവും ഭൂമിയുടെ ആഴവും രാജാക്കന്മാരുടെ ഹൃദയവും അഗോചരം.

3. The heavens for height, and the earth for depth, but the heart of kings is without searching.

4. വെള്ളിയില്നിന്നു കീടം നീക്കിക്കളഞ്ഞാല് തട്ടാന്നു ഒരു ഉരുപ്പടി കിട്ടും.

4. Take away the dross from the silver, and there shall come forth a vessel for the refiner.

5. രാജസന്നിധിയില്നിന്നു ദുഷ്ടനെ നീക്കിക്കളഞ്ഞാല് അവന്റെ സിംഹാസനം നീതിയാല് സ്ഥിരപ്പെടും.

5. Take away the wicked from before the king, and his throne shall be founded in righteousness.

6. രാജസന്നിധിയില് വമ്പു കാണിക്കരുതു; മഹാന്മാരുടെ സ്ഥാനത്തു നില്ക്കയും അരുതു.

6. Do not put yourself forth in the presence of the king, and do not stand in the place of the great;

7. നീ കണ്ടിരുന്ന പ്രഭുവിന്റെ മുമ്പില് നിനക്കു താഴ്ച ഭവിക്കുന്നതിനെക്കാള് ഇവിടെ കയറിവരിക എന്നു നിന്നോടു പറയുന്നതു നല്ലതു.
ലൂക്കോസ് 14:10

7. for it is better that it should be said to you, Come up here, than that you should be put lower in the presence of a noble whom your eyes have seen.

8. ബദ്ധപ്പെട്ടു വ്യവഹാരത്തിന്നു പുറപ്പെടരുതു; അല്ലെങ്കില് ഒടുക്കം കൂട്ടുകാരന് നിന്നെ ലജ്ജിപ്പിച്ചാല് നീ എന്തു ചെയ്യും?

8. Do not go forth quickly to fight, lest you know not what to do in the end of it, when your neighbor has put you to shame.

9. നിന്റെ വഴക്കു കൂട്ടുകാരനുമായി പറഞ്ഞു തീര്ക്ക; എന്നാല് മറ്റൊരുത്തന്റെ രഹസ്യം വെളിപ്പെടുത്തരുതു.

9. Debate your cause with your neighbor; and do not uncover a secret to another,

10. കേള്ക്കുന്നവന് നിന്നെ നിന്ദിപ്പാനും നിനക്കു തീരാത്ത അപമാനം വരുവാനും ഇടവരരുതു.

10. lest he who hears it put you to shame, and your evil report turn not away.

11. തക്കസമയത്തു പറഞ്ഞ വാക്കു വെള്ളിത്താലത്തില് പൊന് നാരങ്ങാപോലെ.

11. A word fitly spoken is like apples of gold in pictures of silver.

12. കേട്ടനുസരിക്കുന്ന കാതിന്നു ജ്ഞാനിയായോരു ശാസകന് പൊന് കടുക്കനും തങ്കം കൊണ്ടുള്ള ആഭരണവും ആകുന്നു.

12. As a ring of gold, and an ornament of fine gold, so is a wise reprover upon a hearing ear.

13. വിശ്വസ്തനായ ദൂതന് തന്നെ അയക്കുന്നവര്ക്കും കൊയ്ത്തു കാലത്തു ഹിമത്തിന്റെ തണുപ്പുപോലെ; അവന് യജമാനന്മാരുടെ ഉള്ളം തണുപ്പിക്കുന്നു.

13. Like cold snow in the time of harvest, so is a faithful messenger to his senders; for he makes return to his master's soul.

14. ദാനങ്ങളെച്ചൊല്ലി വെറുതെ പ്രശംസിക്കുന്നവന് മഴയില്ലാത്ത മേഘവും കാറ്റും പോലെയാകുന്നു.

14. A man boasting himself in a false gift is like clouds and wind, but no rain.

15. ദീര്ഘക്ഷാന്തികൊണ്ടു ന്യായാധിപന്നു സമ്മതം വരുന്നു; മൃദുവായുള്ള നാവു അസ്ഥിയെ നുറുക്കുന്നു.

15. In being slow to anger a ruler is won over, and a soft tongue breaks the bone.

16. നിനക്കു തേന് കിട്ടിയാല് വേണ്ടുന്നതേ ഭുജിക്കാവു; അധികം നിറഞ്ഞിട്ടു ഛര്ദ്ദിപ്പാന് ഇടവരരുതു.

16. Have you found honey? Eat only as much as is enough for you, lest you be filled with it and vomit it.

17. കൂട്ടുകാരന് നിന്നെക്കൊണ്ടു മടുത്തു നിന്നെ വെറുക്കാതെയിരിക്കേണ്ടതിന്നു അവന്റെ വീട്ടില് കൂടക്കൂടെ ചെല്ലരുതു.

17. Withdraw your foot from your neighbor's house, lest he be weary of you and hate you.

18. കൂട്ടുകാരന്നു വിരോധമായി കള്ളസ്സാക്ഷ്യം പറയുന്ന മനുഷ്യന് മുട്ടികയും വാളും കൂര്ത്ത അമ്പും ആകുന്നു.

18. A man who bears false witness against his neighbor is a maul, and a sword, and a sharp arrow.

19. കഷ്ടകാലത്തു വിശ്വാസപാതകനെ ആശ്രയിക്കുന്നതു മുറിഞ്ഞ പല്ലും ഉളുക്കിയ കാലുംപോലെ ആകുന്നു.

19. Trust in an unfaithful man in time of trouble is like a broken tooth, and a foot out of joint.

20. വിഷാദമുള്ള ഹൃദയത്തിന്നു പാട്ടു പാടുന്നവന് ശീതകാലത്തു വസ്ത്രം കളയുന്നതുപോലെയും യവക്ഷാരത്തിന്മേല് ചൊറുക്ക പകരുന്നതു പോലെയും ആകുന്നു.

20. As he who takes away a garment in cold weather, as vinegar upon niter, so is he who sings songs to a heavy heart.

21. ശത്രുവിന്നു വിശക്കുന്നു എങ്കില് അവന്നു തിന്മാന് കൊടുക്ക; ദാഹിക്കുന്നു എങ്കില് കുടിപ്പാന് കൊടുക്ക.
മത്തായി 5:44, റോമർ 12:20

21. If your enemy is hungry, give him bread to eat; and if he is thirsty, give him water to drink,

22. അങ്ങനെ നീ അവന്റെ തലമേല് തീക്കനല് കുന്നിക്കും; യഹോവ നിനക്കു പ്രതിഫലം നലകുകയും ചെയ്യും.
മത്തായി 5:44, റോമർ 12:20

22. for you shall heap coals of fire upon his head, and Jehovah shall reward you.

23. വടതിക്കാറ്റു മഴ കൊണ്ടുവരുന്നു; ഏഷണിവാക്കു കോപഭാവത്തെ ജനിപ്പിക്കുന്നു;

23. The north wind drives away rain; so does an angry face a backbiting tongue.

24. ശണ്ഠകൂടുന്ന സ്ത്രീയോടുകൂടെ പൊതുവീട്ടില് പാര്ക്കുംന്നതിനെക്കാള് മേല്പുരയുടെ ഒരു കോണില് പാര്ക്കുംന്നതു നല്ലതു.

24. It is better to dwell in the corner of the housetop than with a quarreling woman and to share a house.

25. ദാഹമുള്ളവന്നു തണ്ണീര് കിട്ടുന്നതും ദൂരദേശത്തുനിന്നു നല്ല വര്ത്തമാനം വരുന്നതും ഒരുപോലെ.

25. Like cold waters to a thirsty soul, so is good news from a far country.

26. ദുഷ്ടന്റെ മുമ്പില് കുലുങ്ങിപ്പോയ നീതിമാന് കലങ്ങിയ കിണറ്റിന്നും മലിനമായ ഉറവിന്നും സമം.

26. A righteous man falling down before the wicked is like a troubled fountain and a rotten spring.

27. തേന് ഏറെ കുടിക്കുന്നതു നന്നല്ല; പ്രയാസമുള്ളതു ആരായുന്നതോ മഹത്വം.

27. It is not good to eat much honey; so for men to search their own glory is not glory.

28. ആത്മസംയമം ഇല്ലാത്ത പുരുഷന് മതില് ഇല്ലാതെ ഇടിഞ്ഞുകിടക്കുന്ന പട്ടണം പോലെയാകുന്നു.

28. He who has no rule over his own spirit is like a broken down city without a wall.