1. ഇതു ഉള്ളതു തന്നേയോ എന്നു മഹാപുരോഹിതന് ചോദിച്ചതിന്നു അവന് പറഞ്ഞതു

1. The high priest said to Stephen, 'Is all this true?'

2. സഹോദരന്മാരും പിതാക്കന്മാരുമായ പുരുഷന്മാരേ, കേള്പ്പിന് . നമ്മുടെ പിതാവായ അബ്രാഹാം ഹാരനില് വന്നു പാര്ക്കും മുമ്പെ മെസൊപ്പൊത്താമ്യയില് ഇരിക്കുമ്പോള്, തന്നേ തേജോമയനായ ദൈവം അവന്നു പ്രത്യക്ഷനായി
സങ്കീർത്തനങ്ങൾ 29:3

2. Stephen answered, 'My Jewish fathers and brothers, listen to me. Our great and glorious God appeared to Abraham, our ancestor, when he was in Mesopotamia. This was before he lived in Haran.

3. നിന്റെ ദേശത്തെയും നിന്റെ ചാര്ച്ചക്കാരെയും വിട്ടു ഞാന് നിനക്കു കാണിച്ചു തരുന്ന ദേശത്തിലേക്കു ചെല്ലുക എന്നു പറഞ്ഞു. അങ്ങനെ അവന് കല്ദായരുടെ ദേശം വിട്ടു ഹാരാനില് വന്നു പാര്ത്തു.
ഉല്പത്തി 12:1, ഉല്പത്തി 48:4

3. God said to him, 'Leave your country and your people, and go to the country I will show you.'

4. അവന്റെ അപ്പന് മരിച്ചശേഷം ദൈവം അവനെ അവിടെനിന്നു നിങ്ങള് ഇപ്പോള് പാര്ക്കുംന്ന ഈ ദേശത്തില് കൊണ്ടുവന്നു പാര്പ്പിച്ചു.
ഉല്പത്തി 12:5

4. So Abraham left the country of Chaldea. He went to live in Haran. After his father died, God sent him to this place, where you live now.

5. അവന്നു അതില് ഒരു കാലടി നിലംപോലും അവകാശം കൊടുത്തില്ല; അവന്നു സന്തതിയില്ലാതിരിക്കെ അവന്നും അവന്റെ ശേഷം അവന്റെ സന്തതിക്കും അതിനെ കൈവശമായി നലകുമെന്നു അവനോടു വാഗ്ദത്തം ചെയ്തു.
ഉല്പത്തി 13:15, ഉല്പത്തി 15:18, ഉല്പത്തി 16:1, ഉല്പത്തി 17:8, ഉല്പത്തി 48:4, ഉല്പത്തി 24:7, ആവർത്തനം 2:5, ആവർത്തനം 11:5, ആവർത്തനം 32:49

5. But God did not give Abraham any of this land, not even a foot of it. But God promised that in the future he would give Abraham this land for himself and for his children. (This was before Abraham had any children.)

6. അവന്റെ സന്തതി അന്യദേശത്തു ചെന്നു പാര്ക്കും; ആ ദേശക്കാര് അവരെ അടിമയാക്കി നാനൂറു സംവത്സരം പീഡീപ്പിക്കും എന്നു ദൈവം കല്പിച്ചു.
ഉല്പത്തി 15:13-14, പുറപ്പാടു് 2:22

6. This is what God said to him: 'Your descendants will live in another country. They will be strangers. The people there will make them slaves and do bad things to them for 400 years.

7. അവര് സേവിക്കുന്ന ജാതിയെ ഞാന് ന്യായം വിധിക്കും; അതിന്റെ ശേഷം അവര് പുറപ്പെട്ടുവന്നു ഈ സ്ഥലത്തു എന്നെ സേവിക്കും എന്നു ദൈവം അരുളിചെയ്തു.
ഉല്പത്തി 15:14, പുറപ്പാടു് 3:12

7. But I will punish the nation that made them slaves.' And God also said, 'After those things happen, your people will come out of that country. Then they will worship me here in this place.'

8. പിന്നെ അവന്നു പരിച്ഛേദനയെന്ന നിയമം കൊടുത്തു; അങ്ങനെ അവന് യിസ്ഹാക്കിനെ ജനിപ്പിച്ചു, എട്ടാം നാള് പരിച്ഛേദന ചെയ്തു. യിസ്ഹാക്ക് യാക്കോബിനെയും യാക്കോബ് പന്ത്രണ്ടു ഗോത്രപിതാക്കന്മാരെയും ജനിപ്പിച്ചു.
ഉല്പത്തി 17:10-11, ഉല്പത്തി 21:4

8. God made an agreement with Abraham; the sign for this agreement was circumcision. And so when Abraham had a son, he circumcised him when he was eight days old. His son's name was Isaac. Isaac also circumcised his son Jacob. And Jacob did the same for his sons who became the twelve great ancestors of our people.

9. ഗോത്രപിതാക്കന്മാര് യോസേഫിനോടു അസൂയപ്പെട്ടു അവനെ മിസ്രയീമിലേക്കു വിറ്റുകളഞ്ഞു.
ഉല്പത്തി 37:11, ഉല്പത്തി 37:28, ഉല്പത്തി 39:2-3, ഉല്പത്തി 39:21, ഉല്പത്തി 45:4

9. These ancestors of ours became jealous of their brother Joseph and sold him to be a slave in Egypt. But God was with him

10. എന്നാല് ദൈവം അവനോടുകൂടെ ഇരുന്നു സകലസങ്കടങ്ങളില്നിന്നും അവനെ വിടുവിച്ചു മിസ്രയീംരാജാവായ ഫറവോന്റെ മുമ്പാകെ അവന്നു കൃപയും ജ്ഞാനവും കൊടുത്തുഅവന് അവനെ മിസ്രയീമിന്നും തന്റെ സര്വ്വഗൃഹത്തിന്നും അധിപതിയാക്കിവെച്ചു.
ഉല്പത്തി 41:40, ഉല്പത്തി 41:43, ഉല്പത്തി 41:46, സങ്കീർത്തനങ്ങൾ 105:21

10. and saved him from all his troubles. Pharaoh was the king of Egypt then. He liked Joseph and respected him because of the wisdom God gave him. Pharaoh gave Joseph the job of being a governor of Egypt. He even let him rule over all the people in Pharaoh's house.

11. മിസ്രയീം ദേശത്തിലും കനാനിലും എല്ലാം ക്ഷാമവും മഹാകഷ്ടവും വന്നാറെ നമ്മുടെ പിതാക്കന്മാര്ക്കും ആഹാരം കിട്ടാതെയായി.
ഉല്പത്തി 41:54-55, ഉല്പത്തി 42:5

11. But all the land of Egypt and of Canaan became dry. It became so dry that food could not grow, and the people suffered very much. Our people could not find anything to eat.

12. മിസ്രായീമില് ധാന്യം ഉണ്ടു എന്നു കേട്ടിട്ടു യാക്കോബ് നമ്മുടെ പിതാക്കന്മാരെ ഒന്നാം പ്രാവശ്യം അയച്ചു.
ഉല്പത്തി 42:2

12. But Jacob heard that there was food in Egypt. So he sent our people there. (This was their first trip to Egypt.)

13. രണ്ടാം പ്രാവശ്യം യോസേഫ് തന്റെ സഹോദരന്മാരോടു തന്നെത്താന് അറിയിച്ചു യോസേഫിന്റെ വംശം ഫറവോന്നു വെളിവായ്വന്നു.
ഉല്പത്തി 45:1, ഉല്പത്തി 45:3, ഉല്പത്തി 45:16

13. Then they went there a second time. This time Joseph told his brothers who he was. And Pharaoh learned about Joseph's family.

14. യോസേഫ് ആളയച്ചു തന്റെ പിതാവായ യാക്കോബിനെയും കുടുംബത്തെ ഒക്കെയും വരുത്തി; അവര് ആകെ എഴുപത്തഞ്ചുപേരായിരുന്നു.
ഉല്പത്തി 45:9-11, ഉല്പത്തി 45:18-19, പുറപ്പാടു് 1:5, ആവർത്തനം 10:22

14. Then Joseph sent some men to tell Jacob, his father, to come to Egypt. He also invited all his relatives, a total of 75 people.

15. യാക്കോബ്, മിസ്രയീമിലേക്കു പോയി; അവനും നമ്മുടെ പിതാക്കന്മാരും മരിച്ചു.
ഉല്പത്തി 45:5-6, ഉല്പത്തി 49:33, പുറപ്പാടു് 1:6

15. So Jacob went down to Egypt. He and our other ancestors lived there until they died.

16. അവരെ ശെഖേമില് കൊണ്ടുവന്നു ശെഖേമില് എമ്മോരിന്റെ മക്കളോടു അബ്രഹാം വിലകൊടുത്തു വാങ്ങിയ കല്ലറയില് അടക്കം ചെയ്തു.
ഉല്പത്തി 23:16-17, ഉല്പത്തി 33:19, ഉല്പത്തി 49:29-30, ഉല്പത്തി 50:13, യോശുവ 24:32

16. Later, their bodies were moved to Shechem, where they were put in a tomb. (It was the same tomb that Abraham had bought in Shechem from the sons of Hamor. He paid them with silver.)

17. ദൈവം അബ്രാഹാമിനോടു അരുളിച്ചെയ്ത വാഗ്ദത്ത കാലം അടുത്തപ്പോള് ജനം മിസ്രയീമില് വര്ദ്ധിച്ചു പെരുകി.
പുറപ്പാടു് 1:7-8

17. The number of our people in Egypt grew. There were more and more of our people there. (The promise that God made to Abraham was soon to come true.)

18. ഒടുവില് യോസേഫിനെ അറിയാത്ത വേറൊരു രാജാവു മിസ്രയീമില് വാണു.
പുറപ്പാടു് 1:7-8

18. Then a different king began to rule Egypt, one who knew nothing about Joseph.

19. അവന് നമ്മുടെ വംശത്തോടു ഉപായം പ്രയോഗിച്ചു നമ്മുടെ പിതാക്കന്മാരെ പീഡിപ്പിച്ചു, അവരുടെ ശിശുക്കള് ജീവനോടെ ഇരിക്കരുതു എന്നുവെച്ച അവരെ പുറത്തിടുവിച്ചു.
പുറപ്പാടു് 1:9-10, പുറപ്പാടു് 1:18, പുറപ്പാടു് 1:22

19. This king tricked our people. He treated them badly, making them leave their children outside to die.

20. ആ കാലത്തു മോശെ ജനിച്ചു, ദിവ്യസുന്ദരനായിരുന്നു; അവനെ മൂന്നു മാസം അപ്പന്റെ വീട്ടില് പോറ്റി.
പുറപ്പാടു് 2:2

20. 'This was the time when Moses was born. He was a very beautiful child, and for three months his parents took care of him at home.

21. പിന്നെ അവനെ പുറത്തിട്ടപ്പോള് ഫറവോന്റെ മകള് അവനെ എടുത്തു തന്റെ മകനായി വളര്ത്തി.
പുറപ്പാടു് 2:5, പുറപ്പാടു് 2:10

21. When they put him outside, Pharaoh's daughter took him. She raised him as her own son.

22. മോശെ മിസ്രയീമ്യരുടെ സകല ജ്ഞാനവും അഭ്യസിച്ചു വാക്കിലും പ്രവൃത്തിയിലും സമര്ത്ഥനായിത്തീര്ന്നു.

22. The Egyptians taught Moses everything they knew. He was powerful in all he said and did.

23. അവന്നു നാല്പതു വയസ്സു തികയാറായപ്പോള് യിസ്രായേല് മക്കളായ തന്റെ സഹോദരന്മാരെ ചെന്നു കാണേണം എന്നു മനസ്സില് തോന്നി.
പുറപ്പാടു് 2:11

23. When Moses was about 40 years old, he decided to visit his own people, the people of Israel.

24. അവരില് ഒരുത്തന് അന്യായം ഏലക്കുന്നതു കണ്ടിട്ടു അവന്നു തുണ നിന്നു, മിസ്രയീമ്യനെ അടിച്ചു കൊന്നു, പീഡിതന്നു വേണ്ടി പ്രതിക്രിയ ചെയ്തു.
പുറപ്പാടു് 2:12

24. He saw one of them being mistreated by an Egyptian, so he defended him. Moses hit the Egyptian to pay him back for hurting the man. He hit him so hard that it killed him.

25. ദൈവം താന് മുഖാന്തരം അവര്ക്കും രക്ഷ നലകും എന്നു സഹോദരന്മാര് ഗ്രഹിക്കും എന്നു അവന് നിരൂപിച്ചു; എങ്കിലും അവര് ഗ്രഹിച്ചില്ല.

25. Moses thought that his people would understand that God was using him to save them. But they did not understand.

26. പിറ്റെന്നാള് അവര് കലഹിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുമ്പോള് അവന് അവരുടെ അടുക്കല് വന്നുപുരുഷന്മാരെ, നിങ്ങള് സഹോദരന്മാരല്ലോ; തമ്മില് അന്യായം ചെയ്യുന്നതു എന്തു എന്നു പറഞ്ഞു അവരെ സമാധാനപ്പെടുത്തുവാന് നോക്കി.

26. 'The next day, Moses saw two of his own people fighting. He tried to make peace between them. He said, 'Men, you are brothers! Why are you trying to hurt each other?'

27. എന്നാല് കൂട്ടുകാരനോടു അന്യായം ചെയ്യുന്നവന് അവനെ ഉന്തിക്കളഞ്ഞുനിന്നെ ഞങ്ങള്ക്കു അധികാരിയും ന്യായകര്ത്താവും ആക്കിയതു ആര്?
പുറപ്പാടു് 2:13-14

27. The man who was hurting the other one pushed Moses away and said to him, 'Did anyone say you could be our ruler and judge?

28. ഇന്നലെ മിസ്രയീമ്യനെ കൊന്നതുപോലെ എന്നെയും കൊല്ലുവാന് ഭാവിക്കുന്നുവോ എന്നു പറഞ്ഞു.
പുറപ്പാടു് 2:13-14

28. Will you kill me just as you killed that Egyptian yesterday?'

29. ഈ വാക്കു കേട്ടിട്ടു മോശെ ഔടിപ്പോയി മിദ്യാന് ദേശത്തു ചെന്നു പാര്ത്തു, അവിടെ രണ്ടു പുത്രന്മാരെ ജനിപ്പിച്ചു.
പുറപ്പാടു് 2:15-22, പുറപ്പാടു് 18:3-4

29. When Moses heard him say this, he left Egypt. He went to live in the land of Midian, where he was a stranger. During the time he lived there, he had two sons.

30. നാല്പതാണ്ടു കഴിഞ്ഞപ്പോള് സീനായ്മലയുടെ മരുഭൂമിയില് ഒരു ദൈവദൂതന് മുള്പടര്പ്പിലെ അഗ്നിജ്വാലയില് അവന്നു പ്രത്യക്ഷനായി.
പുറപ്പാടു് 3:1, പുറപ്പാടു് 3:2-3

30. Forty years later Moses was in the desert near Mount Sinai. An angel appeared to him in the flame of a burning bush.

31. മോശെ ആ ദര്ശനം കണ്ടു ആശ്ചര്യപ്പെട്ടു, സൂക്ഷിച്ചുനോക്കുവാന് അടുത്തുചെല്ലുമ്പോള്
പുറപ്പാടു് 3:2-3

31. When Moses saw this, he was amazed. He went near to look closer at it. He heard a voice; it was the Lord's.

32. ഞാന് നിന്റെ പിതാക്കന്മാരുടെ ദൈവമായി അബ്രാഹാമിന്റെയും യിസ്ഹാക്കിന്റെയും യാക്കോബിന്റെയും ദൈവം ആകുന്നു എന്നു കര്ത്താവിന്റെ ശബ്ദം കേട്ടു. മോശെ വിറെച്ചിട്ടു നോക്കുവാന് തുനിഞ്ഞില്ല.

32. The Lord said, 'I am the same God your ancestors had�the God of Abraham, the God of Isaac, and the God of Jacob. ' Moses began to shake with fear. He was afraid to look at the bush.

33. കര്ത്താവു അവനോടുനീ നിലക്കുന്ന സ്ഥലം വിശുദ്ധ ഭൂമിയാകയാല് കാലില്നിന്നു ചെരിപ്പു ഊരിക്കളക.
പുറപ്പാടു് 3:5

33. The Lord said to him, 'Take off your sandals, because the place where you are now standing is holy ground.

34. മിസ്രയീമില് എന്റെ ജനത്തിന്റെ പീഡ ഞാന് കണ്ടു കണ്ടു, അവരുടെ ഞരക്കവും കേട്ടു, അവരെ വിടുവിപ്പാന് ഇറങ്ങിവന്നിരിക്കുന്നു; ഇപ്പോള് വരിക; ഞാന് നിന്നെ മിസ്രയീമിലേക്കു അയക്കും എന്നു പറഞ്ഞു.
പുറപ്പാടു് 2:24, പുറപ്പാടു് 3:7-10

34. I have seen my people suffer much in Egypt. I have heard my people crying and have come down to save them. Come now, Moses, I am sending you back to Egypt.'

35. നിന്നെ അധികാരിയും ന്യായകര്ത്താവും ആക്കിയതാര് എന്നിങ്ങനെ അവര് തള്ളിപ്പറഞ്ഞ ഈ മോശെയെ ദൈവം മുള്പടര്പ്പില് പ്രത്യക്ഷനായ ദൂതന് മുഖാന്തരം അധികാരിയും വീണ്ടെടുപ്പുകാരനും ആക്കി അയച്ചു.
പുറപ്പാടു് 2:14, പുറപ്പാടു് 3:2

35. This Moses was the one his people said they did not want. They said, 'Did anyone say you could be our ruler and judge?' But he is the one God sent to be a ruler and savior. God sent him with the help of an angel, the one Moses saw in the burning bush.

36. അവന് മിസ്രയീമിലും ചെങ്കടലിലും നാല്പതു സംവത്സരം മരുഭൂമിയിലും അതിശയങ്ങളും അടയാളങ്ങളും ചെയ്തു അവരെ നടത്തിക്കൊണ്ടുവന്നു.
പുറപ്പാടു് 7:3, പുറപ്പാടു് 14:21, സംഖ്യാപുസ്തകം 14:33

36. So Moses led the people out of Egypt. He worked wonders and miraculous signs in Egypt, at the Red Sea, and then in the desert for 40 years.

37. ദൈവം നിങ്ങളുടെ സഹോദരന്മാരില് നിന്നു എന്നെപ്പോലെ ഒരു പ്രവാചകനെ നിങ്ങള്ക്കു എഴന്നേല്പിച്ചുതരും എന്നു യിസ്രായേല് മക്കളോടു പറഞ്ഞ മോശെ അവന് തന്നേ.
ആവർത്തനം 18:15-18

37. This is the same Moses who said these words to the people of Israel: 'God will give you a prophet. That prophet will come from among your own people. He will be like me.'

38. സീനായ്മലയില് തന്നോടു സംസാരിച്ച ദൂതനോടും നമ്മുടെ പിതാക്കന്മാരോടും കൂടെ മരുഭൂമിയിലെ സഭയില് ഇരുന്നവനും നമുക്കു തരുവാന് ജീവനുള്ള അരുളപ്പാടു ലഭിച്ചവനും അവന് തന്നേ.
പുറപ്പാടു് 19:1-6, പുറപ്പാടു് 20:1-17, പുറപ്പാടു് 23:20-21, ആവർത്തനം 5:4-22, ആവർത്തനം 9:10-11

38. This same Moses was with the gathering of God's people in the desert. He was with the angel who spoke to him at Mount Sinai, and he was with our ancestors. He received life-giving words from God to give to us.

39. നമ്മുടെ പിതാക്കന്മാര് അവന്നു കീഴ്പെടുവാന് മനസ്സില്ലാതെ അവനെ തള്ളിക്കളഞ്ഞു ഹൃദയംകെണ്ടു മിസ്രയീമിലേക്കു പിന്തിരിഞ്ഞു, അഹരോനോടു
സംഖ്യാപുസ്തകം 14:3-4, പുറപ്പാടു് 19:1-6, പുറപ്പാടു് 20:1-17, പുറപ്പാടു് 23:20-21

39. 'But our ancestors did not want to obey Moses. They rejected him. They wanted to go back to Egypt again.

40. ഞങ്ങള്ക്കു മുമ്പായി നടപ്പാന് ദൈവങ്ങളെ ഉണ്ടാക്കിത്തരിക; ഞങ്ങളെ മിസ്രയീമില്നിന്നു നടത്തിക്കൊണ്ടുവന്ന ആ മോശെക്കു എന്തു സംഭവിച്ചു എന്നു ഞങ്ങള് അറിയുന്നില്ലല്ലോ എന്നു പറഞ്ഞു.
പുറപ്പാടു് 32:1, പുറപ്പാടു് 32:23

40. They said to Aaron, 'Moses led us out of the country of Egypt. But we don't know what has happened to him. So make some gods to go before us and lead us.'

41. അന്നേരം അവര് ഒരു കാളകൂട്ടിയെ ഉണ്ടാക്കി, ആ ബിംബത്തിന്നു ബലി കഴിച്ചു തങ്ങളുടെ കൈപ്പണിയില് ഉല്ലസിച്ചുകൊണ്ടിരുന്നു.
പുറപ്പാടു് 32:4-6

41. So the people made an idol that looked like a calf. Then they brought sacrifices to it. They were very happy with what they had made with their own hands.

42. ദൈവവും പിന്തിരിഞ്ഞു. ആകാശത്തിലെ സൈന്യത്തെ ആരാധിപ്പാന് അവരെ കൈവിട്ടു.
യിരേമ്യാവു 7:18, യിരേമ്യാവു 8:2, യിരേമ്യാവു 19:13, ആമോസ് 5:25-26

42. But God turned against them and let them continue worshiping the army of false gods in the sky. This is what God says in the book that contains what the prophets wrote: 'People of Israel, you did not bring me blood offerings and sacrifices in the desert for 40 years;

43. “യിസ്രായേല് ഗൃഹമേ, നിങ്ങള് മരുഭൂമിയില് എനിക്കു നാല്പതു സംവത്സരം ഹനനയാഗങ്ങളും ഭോജനയാഗങ്ങളും അര്പ്പിച്ചുവോ? നിങ്ങള് നമസ്കരിപ്പാന് ഉണ്ടാക്കിയ സ്വരൂപങ്ങളായ മൊലോക്കിന്റെ കൂടാരവും രേഫാന് ദേവന്റെ നക്ഷത്രവും നിങ്ങള് എടുത്തു നടന്നുവല്ലോ; എന്നാല് ഞാന് നിങ്ങളെ ബാബിലോന്നപ്പുറം പ്രവസിപ്പിക്കും” എന്നു പ്രവാചകന്മാരുടെ പുസ്തകത്തില് എഴുതിയിരിക്കുന്നുവല്ലോ.
ആമോസ് 5:25-26

43. You carried with you the tent for worshiping Moloch and the image of the star of your god Rephan. These were the idols you made to worship. So I will send you away beyond Babylon.'

44. നീ കണ്ട മാതിരിക്കൊത്തവണ്ണം അതിനെ തീര്ക്കേണം എന്നു മോശെയോടു അരുളിച്ചെയ്തവന് കല്പിച്ചതു പോലെ നമ്മുടെ പിതാക്കന്മാര്ക്കും മരുഭൂമിയില് സാക്ഷ്യകൂടാരം ഉണ്ടായിരുന്നു.
പുറപ്പാടു് 25:1-40, പുറപ്പാടു് 25:40, പുറപ്പാടു് 27:21, സംഖ്യാപുസ്തകം 1:50

44. 'The Holy Tent was with our ancestors in the desert. God told Moses how to make this tent. He made it like the plan that God showed him.

45. നമ്മുടെ പിതാക്കന്മാര് അതു ഏറ്റു വാങ്ങി ദൈവം നമ്മുടെ പിതാക്കന്മാരുടെ മുമ്പില്നിന്നു നീക്കിക്കളഞ്ഞ ജാതികളുടെ അവകാശത്തിലേക്കു യോശുവയുമായി കൊണ്ടുവന്നു ദാവീദിന്റെ കാലംവരെ വെച്ചിരുന്നു.
ഉല്പത്തി 48:4, ഉല്പത്തി 24:7, ആവർത്തനം 2:5, ആവർത്തനം 11:5, യോശുവ 3:14-17, യോശുവ 18:1, യോശുവ 23:9, യോശുവ 24:18, 2 ശമൂവേൽ 7:2-16, 1 രാജാക്കന്മാർ 8:17-18, 1 ദിനവൃത്താന്തം 17:1-14, 2 ദിനവൃത്താന്തം 6:7-8, സങ്കീർത്തനങ്ങൾ 132:5

45. Later, Joshua led our ancestors to capture the lands of the other nations. Our people went in and God made the other people go out. When our people went into this new land, they took with them this same tent. Our people received this tent from their fathers, and our people kept it until the time of David.

46. അവന് ദൈവത്തിന്റെ മുമ്പാകെ കൃപലഭിച്ചു, യാക്കോബിന്റെ ദൈവത്തിന്നു ഒരു വാസസ്ഥലം ഉണ്ടാക്കുവാന് അനുവാദം അപേക്ഷിച്ചു.
ഉല്പത്തി 48:4, ഉല്പത്തി 24:7, ആവർത്തനം 2:5, ആവർത്തനം 11:5, യോശുവ 3:14-17, യോശുവ 18:1, യോശുവ 23:9, യോശുവ 24:18, 2 ശമൂവേൽ 7:2-16, 1 രാജാക്കന്മാർ 8:17-18, 1 ദിനവൃത്താന്തം 17:1-14, 2 ദിനവൃത്താന്തം 6:7-8, സങ്കീർത്തനങ്ങൾ 132:5

46. God was very pleased with David. He asked God to let him build a Temple for the people of Jacob.

47. ശലോമോന് അവന്നു ഒരു ആലയം പണിതു.
1 രാജാക്കന്മാർ 6:1-2, 1 രാജാക്കന്മാർ 6:14, 1 രാജാക്കന്മാർ 8:19-20, 2 ദിനവൃത്താന്തം 3:1, 2 ദിനവൃത്താന്തം 5:1, 2 ദിനവൃത്താന്തം 6:2, 2 ദിനവൃത്താന്തം 6:10

47. But Solomon was the one who built the Temple.

48. അത്യുന്നതന് കൈപ്പണിയായതില് വസിക്കുന്നില്ലതാനും

48. 'But the Most High God does not live in houses built by human hands. This is what the prophet writes:

49. “സ്വര്ഗ്ഗം എനിക്കു സിംഹാസനവും ഭൂമി എന്റെ പാദപീഠവും ആകുന്നു. നിങ്ങള് എനിക്കു പണിയുന്ന ആലയം ഏതുവിധം?
യെശയ്യാ 66:1-2

49. 'The Lord says, Heaven is my throne, and the earth is where I rest my feet. So do you think you can build a house for me? Do I need a place to rest?

50. എന്റെ വിശ്രമസ്ഥലവും ഏതു? ഇതൊക്കെയും എന്റെ കൈയല്ലയോ ഉണ്ടാക്കിയതു എന്നു കര്ത്താവു അരുളിച്ചെയ്യുന്നു” എന്നു പ്രവാചകന് പറയുന്നുവല്ലോ.
യെശയ്യാ 66:1-2

50. Remember, I made all these things!''

51. ശാഠ്യക്കാരും ഹൃദയത്തിന്നും ചെവിക്കും പരിച്ഛേദന ഇല്ലാത്തവരുമായുള്ളോരേ, നിങ്ങളുടെ പിതാക്കന്മാരെപ്പോലെ തന്നേ നിങ്ങളും എല്ലായ്പോഴും പരിശുദ്ധാത്മാവിനോടു മറുത്തു നിലക്കുന്നു.
പുറപ്പാടു് 32:9, പുറപ്പാടു് 33:3-5, ലേവ്യപുസ്തകം 26:41, സംഖ്യാപുസ്തകം 27:14, യെശയ്യാ 63:10, യിരേമ്യാവു 6:10, യിരേമ്യാവു 9:26

51. Then Stephen said, 'You stubborn Jewish leaders! You refuse to give your hearts to God or even listen to him. You are always against what the Holy Spirit wants you to do. That's how your ancestors were, and you are just like them!

52. പ്രവാചകന്മാരില് ഏവനെ നിങ്ങളുടെ പിതാക്കന്മാര് ഉപദ്രവിക്കാതിരുന്നിട്ടുള്ളു? നീതിമാനായവന്റെ വരവിനെക്കുറിച്ചു മുന് അറിയിച്ചവരെ അവര് കൊന്നുകളഞ്ഞു.
2 ദിനവൃത്താന്തം 36:16

52. They persecuted every prophet who ever lived. They even killed those who long ago said that the Righteous One would come. And now you have turned against that Righteous One and killed him.

53. അവന്നു നിങ്ങള് ഇപ്പോള് ദ്രോഹികളും കുലപാതകരും ആയിത്തീര്ന്നു; നിങ്ങള് ദൈവദൂതന്മാരുടെ നിയോഗങ്ങളായി ന്യായപ്രമാണം പ്രാപിച്ചു എങ്കിലും അതു പ്രമാണിച്ചിട്ടില്ല.

53. You are the people who received God's law, which he gave you through his angels. But you don't obey it!'

54. ഇതു കേട്ടപ്പോള് അവര് കോപപരവശരായി അവന്റെ നേരെ പല്ലുകടിച്ചു.
ഇയ്യോബ് 16:9, സങ്കീർത്തനങ്ങൾ 35:16, സങ്കീർത്തനങ്ങൾ 37:12, സങ്കീർത്തനങ്ങൾ 112:10

54. When those in the council meeting heard this, they became very angry. They were so mad they were grinding their teeth at him.

55. അവനോ പരിശുദ്ധാത്മാവു നിറഞ്ഞവനായി സ്വര്ഗ്ഗത്തിലേക്കു ഉറ്റുനോക്കീ, ദൈവമഹത്വവും ദൈവത്തിന്റെ വലത്തുഭാഗത്തു യേശു നിലക്കുന്നതും കണ്ടു

55. But Stephen was full of the Holy Spirit. He looked up into heaven and saw the glory of God. And he saw Jesus standing at God's right side.

56. ഇതാ, സ്വര്ഗ്ഗം തുറന്നിരിക്കുന്നതും മനുഷ്യപുത്രന് ദൈവത്തിന്റെ വലത്തു ഭാഗത്തു നിലക്കുന്നതും ഞാന് കാണുന്നു എന്നു പറഞ്ഞു.

56. Stephen said, 'Look! I see heaven open. And I see the Son of Man standing at God's right side.'

57. അവര് ഉറക്കെ നിലവിളിച്ചു, ചെവി പൊത്തിക്കൊണ്ടു ഒന്നിച്ചു അവന്റെ നേരെ പാഞ്ഞുചെന്നു,

57. Everyone there started shouting loudly, covering their ears with their hands. Together they all ran at Stephen.

58. അവനെ നഗരത്തില്നിന്നു തള്ളി പുറത്താക്കി കല്ലെറിഞ്ഞു. സാക്ഷികള് തങ്ങളുടെ വസ്ത്രം ശൌല് എന്നു പേരുള്ള ഒരു ബാല്യക്കാരന്റെ കാല്ക്കല് വെച്ചു.

58. They took him out of the city and began throwing stones at him. The men who told lies against Stephen gave their coats to a young man named Saul.

59. കര്ത്താവായ യേശുവേ, എന്റെ ആത്മാവിനെ കൈക്കൊള്ളേണമേ എന്നു സ്തെഫാനോസ് വിളിച്ചപേക്ഷിക്കയില് അവര് അവനെ കല്ലെറിഞ്ഞു.
സങ്കീർത്തനങ്ങൾ 31:5

59. As they were throwing the stones at him, Stephen was praying. He said, 'Lord Jesus, receive my spirit!'

60. അവനോ മുട്ടുകുത്തികര്ത്താവേ, അവര്ക്കും ഈ പാപം നിറുത്തരുതേ എന്നു ഉച്ചത്തില് നിലവിളിച്ചു. ഇതു പറഞ്ഞിട്ടു അവന് നിദ്രപ്രാപിച്ചു.

60. He fell on his knees and shouted, 'Lord, don't blame them for this sin!' These were his last words before he died.